Στο μεταίχμιο της εποχής της μεγάλης άνθισης βρίσκεται αυτήν την περίοδο ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών, επισημαίνει η Hellastat σε ετήσια έρευνα της για τον κλάδο το 2005, αναφέροντας ότι οι ενεργοί αριθμοί κινητών τηλεφώνων ξεπερνούν τον ελληνικό πληθυσμό.

Τα δε έσοδα της κινητής τηλεφωνίας στο σύνολο της τηλεπικοινωνιακής πίτας αντιστοιχούν σε μερίδιο άνω του 55% το 2004, τη στιγμή που η εκτίμηση για το 2001 είναι ότι δεν ξεπερνούσε το 40%.

Ταυτόχρονα, ολοένα αυξανόμενες είναι οι απαιτήσεις των εταιρικών πελατών και των ιδιωτών για ταχύτητα και ποικιλία στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, ενώ εντείνεται η πίεση για πτώση των τιμολογίων.

Σύμφωνα με την έρευνα της Hellastat, η κατάσταση που ισχύει στην ελληνική αγορά τηλεπικοινωνιών θυμίζει ένα πολύπλοκο δίκτυ, αφού γύρω από τον κορμό του ΟΤΕ, ο οποίος διαθέτοντας τόσο τη ραχοκοκαλιά όσο και τα κλαδιά του ”σταθερού” τηλεπικοινωνιακού ιστού παραμένει ο κύριος βηματοδότης στον κλάδο, τυλίγεται το κουβάρι του ανταγωνισμού:

* οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας ανταγωνίζονται λόγω χαμηλού κόστους της υπηρεσίες της σταθερής –fixed to mobile substitution,

* οι ISP’s κάνουν επίσης την είσοδο τους στην αγορά της σταθερής τηλεφωνίας,

* η φορητότητα -αν και παρατηρούνται καθυστερήσεις στην ικανοποίηση των αιτημάτων- εντείνει περαιτέρω τον ανταγωνισμό,

* αρκετοί είναι οι παίκτες που αναπτύσσουν και επεκτείνουν ιδιόκτητα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα,

* η αγορά περνάει σε φάση ωρίμανσης και ο ανταγωνισμός μετατοπίζεται πλέον στην παροχή υπηρεσιών περιεχομένου, μέσω της τρίτης γενιάς κινητής τηλεφωνίας,

* τα σημάδια κόπωσης της αγοράς αναφορικά με τους ρυθμούς ανάπτυξης των εσόδων, σε συνδυασμό με την ανάγκη υλοποίησης τεράστιων επενδύσεων για την ανάπτυξη αυτόνομων τηλεπικοινωνιακών δικτύων δημιουργούν τις προϋποθέσεις για αυξημένη συγκέντρωση στο προσεχές μέλλον.

Μεγάλο ζητούμενο μετά την απελευθέρωση των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα παραμένει το θέμα των υποδομών και της χρήσης του δικτύου, καθώς οι ιδιωτικές επιχειρήσεις διστάζουν να επενδύσουν κεφάλαια, ιδίως όταν εκκρεμεί η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο του νέου πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες.

Αλλά και πάλι, οι επενδύσεις που δύναται να υλοποιηθούν δεν μπορεί παρά να περιοριστούν σε επίπεδο μεγάλων αστικών κέντρων, κάνοντας επιτακτική την εξασφάλιση της πρόσβασης με ίδιους όρους σε όλους τους ενδιαφερόμενους παρόχους, ώστε πρακτικά να εξισωθούν με τον ΟΤΕ, προς όφελος πάντα του ανταγωνισμού, της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, αλλά κυρίως του καταναλωτή.

Σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα του 2004, οι πωλήσεις των 43 εταιριών του τομέα τηλεπικοινωνιών εμφάνισαν αύξηση, με τα έσοδα τους να ανέρχονται στα 7,65 δισ. ευρώ έναντι 7,19 δισ. ευρώ το 2003, βελτιωμένα κατά 6,3%.

Η σημαντική κάμψη των εσόδων του ΟΤΕ κατά 8,7%, στα 2,85 δισ. ευρώ κυρίως λόγω της πτώσης της σταθερής από την κινητή τηλεφωνία και η εμφάνιση μειωμένων κατά 30% λειτουργικών κερδών και αρνητικών καθαρών αποτελεσμάτων (-133,7 εκ. ευρώ) αποτελεί την αρνητική εξαίρεση στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο.

Μάλιστα, ο κύκλος εργασιών του ΟΤΕ εμφανίζει την τελευταία 4ετία μέση ετήσια μείωση της τάξης του 6,2%.

Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις εμφάνισαν συνολική αύξηση εσόδων κατά 18% το 2004 (31,2% ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης ανά εταιρεία), ενώ τα καθαρά αποτελέσματα είναι βελτιωμένα κατά 24,1% σε σχέση με το 2003.

Αναμφίβολα, εκτιμά η Hellastat, πρόκειται για εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, αν αναλογιστεί κανείς και την αδιάκοπη πτώση των τιμολογίων σε όλο σχεδόν το φάσμα των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, ωστόσο παρουσιάζουν σημάδια κόπωσης, ενδεικτικό της σταδιακής ωρίμανσης της αγοράς.

Συγκεκριμένα, η τηλεπικοινωνιακή πίτα αυξάνει με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 24% ετησίως τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ενώ το 2003 αυξήθηκε κατά 23% και το 2004 όπως ήδη αναφέρθηκε κατά 18%.

Θετικά έκλεισε η χρονιά για τις δύο μεγαλύτερες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, Vodafone και Cosmote, με αύξηση των εσόδων κατά 14,2% και 17,2% αντίστοιχα, με σαφώς χαμηλότερη ανάπτυξη από την TIM (4%), η οποία μάλιστα εμφάνισε σημαντική υστέρηση στο μικτό περιθώριο κέρδους (46,2% έναντι 50% το 2003), με συνέπεια τα καθαρά κέρδη να παρουσιάσουν κάμψη της τάξης του 22,6%.

Θετικές είναι οι εξελίξεις στους σχετικά μικρούς και νεότερους στον κλάδο, όπου η Tellas στη σταθερή και η Q-Telecom στην κινητή τηλεφωνία εμφάνισαν υψηλή ανάπτυξη των εργασιών το 2004, κατά 149% και 75% αντίστοιχα, φθάνοντας ουσιαστικά τη χρονιά που έκλεισε το κρίσιμο μέγεθος, ώστε να παρουσιάσουν μικτά περιθώρια ελαφρώς υψηλότερα του μέσου κλαδικού και η μεν πρώτη να πετύχει λειτουργικά κέρδη για πρώτη φορά και να περιορίσει τις ζημίες της κάτω από το μισό σε σύγκριση με το 2003, ενώ η Q εμφάνισε για πρώτη φορά θετικά καθαρά αποτελέσματα, ύψους 1,13 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, ως καίριο ζήτημα για την ανάπτυξη και κερδοφορία των επιχειρήσεων τίθεται η σύγκλιση τα επόμενα 1,5-3 χρόνια των τελών διασύνδεσης από σταθερό σε κινητό προς τον αντίστοιχο μέσο όρο στην Ε.Ε., η οποία μεταφράζεται σε επίπεδα χαμηλότερα κατά 25% περίπου από τα σημερινά ισχύοντα.