Την ώρα που στην ελληνική αγορά βασιλεύει η αδράνεια και ο ανταγωνισμός των μικρό-συμφερόντων, (χαρακτηριστικά παραδείγματα η ασυμφωνία μεταξύ των συντελεστών της αγοράς για τις κατηγορίες διαπραγμάτευσης, αλλά και οι διαφωνίες τους σε θέματα ανοίγματος της αγοράς προς τους ξένους επενδυτές) στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινούνται ολοταχώς οι διαδικασίες ολοκλήρωσης μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς σε όλα τα επίπεδα.

Από την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών και τις διασυνοριακές συναλλαγές έως και αυτή την εκκαθάριση συναλλαγών και τη θεματοφυλακή χωρίς σύνορα.

Σε πολυσέλιδο δοκίμιο του ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών και αναπληρωτής Καθηγητής Παναγιώτης Αλεξάκης, αναλύει για πρώτη φορά τις επιπτώσεις που θα έχουν σύντομα αυτές οι διαδικασίες και κρούει με διπλωματικό τρόπο τον κώδωνα του κινδύνου καθώς υπάρχει κίνδυνος υποβάθμισης όχι μόνον της ελληνικής κεφαλαιαγοράς αλλά και των συντελεστών της σε ένα πλαίσιο πανευρωπαϊκού ελεύθερου ανταγωνισμού.

Όπως λέει ο ίδιος, έναυσμα για το κείμενο του ήταν μια διαπίστωση και μια αγωνία. Η διαπίστωση συνδέεται με το γεγονός ότι εισερχόμεθα πλέον στην ουσιαστική ολοκλήρωση και ενοποίηση των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών.

Η αγωνία, συνδέεται με το γεγονός ότι ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, εγκαθιδρύεται ”ενιαίο διαβατήριο” και πρόσβαση από ένα μόνο σημείο εισόδου σε όλες τις κεφαλαιαγορές της Ε.Ε., για όλους τους συντελεστές της αγοράς, από τα χρηματιστήρια ως τους επενδυτές και τις εισηγμένες εταιρίες. Το αποτέλεσμα θα είναι ανακατανομές στα μερίδια αγοράς. Επομένως, τώρα είναι η καταλληλότερη στιγμή, για τον κάθε συντελεστή της κεφαλαιαγοράς να διαμορφώσει τη στρατηγική της ανάπτυξης και βιώσιμης λειτουργίας του”.

Στα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ενωσης (που θα έχουν εκτυλιχθεί πλήρως έως το 2007) περιλαμβάνονται:

- Μία ενιαία αγορά χονδρικής, που επιτρέπει στους εταιρικούς εκδότες να αντλούν χρηματοδότηση με ανταγωνιστικούς όρους σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, παρέχει πρόσβαση στους επενδυτές και διαμεσολαβητές σε όλες τις αγορές από ένα σημείο εισόδου, επιτρέπει στις εταιρίες παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους διασυνοριακά χωρίς να αντιμετωπίζουν εμπόδια, δημιουργεί ένα καλό, ολοκληρωμένο και συνετό πλαίσιο επενδύσεων για τους διαχειριστές κεφαλαίων, καθώς και κλίμα βεβαιότητας, έτσι ώστε η διεξαγωγή και η εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών να είναι ασφαλής έναντι του κινδύνου του αντισυμβαλλομένου.

- Μια ανοικτή και ασφαλή αγορά λιανικής, που παρέχει στους μικρούς επενδυτές την πληροφόρηση και τη διασφάλιση που χρειάζονται για να συμμετέχουν στην ενιαία αγορά, χωρίς την παρουσία των αδικαιολόγητων εμποδίων κατά την παροχή διασυνοριακών λιανικών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

- Εφαρμογή των καλύτερων δυνατών προληπτικών κανόνων και κανόνων εποπτείας, οι οποίοι προσαρμόζονται στις εξελίξεις και στις μεταβολές στις πρακτικές διαχείρισης του κινδύνου.

Στη συνέχεια του 20σέλιδου κειμένου (περιλαμβάνεται ολόκληρο παραπλεύρως ως Συνοδευτικό Υλικό) παρουσιάζονται λεπτομερώς οι σχετικές οδηγίες και ρυθμίσεις καθώς και συνδεδεμένα με αυτές θέματα, ενώ η κατάληξη είναι ένα κείμενο συμπερασμάτων.

Στο κείμενο αυτό τονίζεται ότι:

- Κάθε αγορά πρέπει να έχει την απαιτούμενη ανταγωνιστικότητα, δηλαδή ποιότητα και πληρότητα στα προϊόντα της, ανταγωνιστική τιμολογιακή πολιτική σε όλο τον κύκλο της κάθε χρηματιστηριακής συναλλαγής, αλλά και να υιοθετεί κοινώς και διεθνώς αποδεκτές πρακτικές και τεχνικές διευκόλυνσης των συναλλαγών έτσι ώστε να καταρτίζονται και να εκτελούνται οι συναλλαγές των επενδυτών

- Τα χρηματιστήρια, οι χρηματιστηριακές εταιρίες, οι τράπεζες, τα αποθετήρια, οι εταιρίες εκκαθάρισης, οι θεματοφύλακες και τα εκκαθαριστικά μέλη, όλοι είναι ελεύθεροι τώρα να δρουν σε όλο το μήκος και πλάτος της ΕΕ έχοντας την άδεια από τη χώρα καταγωγής τους, χωρίς εμπόδια και μάλιστα έχοντας κάθε δικαίωμα να καταγγείλουν εθνικές πρακτικές που εμποδίζουν τη διασυνοριακή τους δραστηριότητα.

- Υπάρχει και ένας τρίτος σημαντικός παράγοντας που επίσης ωθεί την κάθε αγορά και τους βασικούς συντελεστές της στην ποιότητα και την εναρμόνιση. Δεν είναι άλλος από την δύναμη των μεγάλων επαγγελματιών επενδυτών, ιδιαίτερα για τις μικρότερες εθνικές κεφαλαιαγορές, όπου η συμμετοχή της κάθε μίας, συχνά, δεν ξεπερνά το 1% της συνολικής κεφαλαιοποίησης της Ε.Ε., ενώ ταυτόχρονα είναι δεδομένη η σπουδαιότητα των αλλοδαπών επενδυτών σε αυτές.

Για αυτούς λοιπόν, η εμπειρία έχει δείξει ότι δεν αρκεί η αγορά να διαθέτει επενδυτικές ευκαιρίες αλλά είναι αναγκαίο, για να παραμείνουν και να αυξήσουν τη συμμετοχή τους σε αυτήν, να διαθέτει εναρμονισμένο πλαίσιο και πρακτικές όμοιες με αυτές που συναντούν και στις άλλες μεγαλύτερες ώριμες αγορές της ΕΕ.

Διαφορετικά, οι τυχόν δυσκολίες και διαφοροποιήσεις που συναντούν σε μία εθνική αγορά, σε συνδυασμό και με την δική τους προσπάθεια για μείωση του κόστους λειτουργίας τους, είναι ικανές να τους αποτρέπουν από το να προχωρούν σε μεγαλύτερους όγκους συναλλαγών ή να εντάσσουν τις μετοχές της συγκεκριμένης αγοράς σε πανευρωπαϊκά καλάθια ή και να παραμένουν στην αγορά.

Αναμφισβήτητα, καταλήγει ο κ. Αλεξάκης, η δημιουργία μιας αληθινά ανταγωνιστικής και ολοκληρωμένης ΕΑΧΥ για τον τομέα της κεφαλαιαγοράς, δεν απαιτεί απλώς τη δέσμευση των οργανισμών της ΕΕ, αλλά και αυτών των κρατών-μελών, των εποπτικών αρχών αλλά και όλων των συντελεστών του χρηματιστηριακού κλάδου.

Ιδιαίτερα, τους τελευταίους συμφέρει να κατανοήσουν έγκαιρα τις συντελούμενες αλλαγές και να υιοθετήσουν επιθετική πολιτική για το σκοπό αυτό, που από τη μια πλευρά, θα τους οδηγεί να συνεισφέρουν ώστε να υλοποιηθούν ορθά και έγκαιρα οι προτεινόμενες αλλαγές και από την άλλη θα ωθεί τον κάθε συντελεστή να διαμορφώνει και να υλοποιεί τη στρατηγική ανάπτυξης και λειτουργίας του που θα τον ”διατηρεί στο παιγνίδι”, δηλαδή, να παραμένει ανταγωνιστικός σε ευρωπαϊκή βάση, να μην χάνει μερίδια αγοράς αλλά και να αντισταθμίζει τυχόν απώλειες στην εθνική αγορά μέσα από την ευρωπαϊκή του παρουσία και δραστηριότητα.

Η στρατηγική αυτή πρέπει να χαραχθεί έγκαιρα για τον κάθε συντελεστή της αγοράς καθώς συνδέεται με τη λήψη σειράς ενεργειών εκ μέρους του, επιδρά στην οργάνωση της λειτουργίας του, στις επενδύσεις του, αλλά και με αλλαγές στις πρακτικές λειτουργίας της αγοράς.