Οι δείκτες των αγορών της Νέας Υόρκης και της Φρανκφούρτης αποτελούν τους μεγάλους κερδισμένους του 2003, ενώ το ευρώ κατάφερε να μετατραπεί σε δυναμικό πρωταγωνιστή των συναλλαγματικών αγορών.

Το αμερικανικό νόμισμα κατέρρευσε κατά 19% έναντι του ευρώ από τις αρχές του έτους, υποχώρησε κατά 9% έναντι της βρετανικής στερλίνας και κατά 10% έναντι του ελβετικού φράγκου, εκτινάσσοντας τα κέρδη του πανευρωπαϊκού δείκτη Dow Jones Stoxx 50 (των 50 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιριών) κατά 30% το τελευταίο 12μηνο, εάν σε αυτόν συνυπολογιστούν οι απώλειες του πράσινου νομίσματος, σε σχέση με τη ”συμβατική” άνοδο κατά 9,4% που κατέγραψε ο δείκτης όπου διαπραγματεύονται 2,4 τρισ. ευρώ!

Η ανατίμηση όμως του ευρώ ενίσχυσε τους φόβους για μείωση των πωλήσεων των ευρωπαϊκών εταιριών στις ΗΠΑ, πυροδοτώντας σημαντικές ρευστοποιήσεις στις μετοχές των μεγάλων εξαγωγικών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα κολοσσοί όπως η Nokia και η L’Oreal να καταγράφουν απώλειες 8,7% και 11% αντιστοίχως, τις μεγαλύτερες στον Dow Jones Stoxx 50 και τον Εuro Stoxx 50.

Οι αγορές της Ανατολικής Ευρώπης εμφάνισαν πραγματικά ράλι το 2003 αποτυπώνοντας την αισιοδοξία των αγορών για την αναμενόμενη είσοδο των περισσοτέρων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με άξονα τις δυναμικές οικονομίες της Τσεχίας και της Πολωνίας και δευτερευόντως της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο δείκτης της Morgan Stanley Capital International για την Ανατολική Ευρώπη εκτινάχθηκε κατά 56% από τις αρχές του 2003, ενώ ο ρωσικός Russian Trading System Index πραγματοποίησε ράλι 58%, παρ’ όλες τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε μετά τη σύλληψη του ”πατέρα – αφέντη” της Yukos, Μιχαήλ Χορντοκόφσκι τον Οκτώβριο.

Ο αντίστοιχος δείκτης Dow Jones Stoxx 600, o πανευρωπαϊκός δείκτης των εξακοσίων μεγαλύτερων εταιριών της Ευρώπης, καταγράφει άνοδο 13% το τελευταίο 12μηνο, ενώ ο Euro Stoxx 50, o δείκτης των μεγαλυτέρων πενήντα εταιριών της ευρωζώνης, καταγράφει άνοδο 14% για το ίδιο διάστημα.

Ο DAX της Φρανκφούρτης κατέγραψε τα υψηλότερα κέρδη στην ηπειρωτική Ευρώπη, λόγω της αισιοδοξίας για αύξηση των εξαγωγών στη σκιά της εξωφρενικής ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας, που αναμένεται ότι θα περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες από την ανατίμηση του ευρώ.

Ο Dax εκτινάχθηκε με κέρδη 35%, ενώ ο δείκτης του Χρηματιστηρίου του Όσλο OBX του ”έκλεψε” τη δόξα κινούμενος με κέρδη 40% το τελευταίο 12μηνο!

Ο Dax καταγράφει άνοδο 44% από τα χαμηλότερα επίπεδα του 2002, ενώ η γερμανική SAP, η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής λογισμικών για επιχειρήσεις στον κόσμο, κατέγραψε άνοδο 70% το 2003, πυροδοτώντας το κατά 33% ράλι των 18 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τεχνολογικών εταιρειών του πανευρωπαϊκού δείκτη Dow Jones Stoxx 600.

Οι αναλυτές εκτιμούν παράλληλα ότι τα κέρδη του Dow Jones Stoxx 600 θα φθάσουν το 27% το 2003 και το 15% το 2004, σύμφωνα με την JCF Group.

Στο Σίτι του Λονδίνου, η BHP Billinton, η μεγαλύτερη εταιρία του μεταλλευτικού τομέα, πραγματοποίησε ράλι 49% από τα τέλη Ιουνίου, η Anglo American, ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της, εκτινάχθηκε κατά 31%, ενώ η Antofagasta, ο βρετανικός κολοσσός που ελέγχει σημαντικά ορυχεία χαλκού στη Χιλή, εκτινάχθηκε κατά 71%, επιβεβαιώνοντας την αισιοδοξία για την ανάκαμψη του βιομηχανικού τομέα, την αύξηση της ζήτησης πρώτων υλών και μετάλλων και τη γενικότερη επιτάχυνση των ρυθμών της παγκόσμιας οικονομίας.

Η ολλανδική χρηματιστηριακή αγορά καταγράφει τις χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη, εξαιτίας του οικονομικού σκανδάλου του κολοσσού λιανικής Royal Ahold, της τρίτης μεγαλύτερης εταιρίας λιανικής του κόσμου, και της απογοητευτικής πορείας της Unilever, της μεγαλύτερης εταιρίας παρασκευής τροφίμων και απορρυπαντικών στον κόσμο, που περιόρισαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Aex αποκομίζει από τις αρχές του έτους κέρδη μόλις 2,9%!

Η επιτάχυνση της αμερικανικής ατμομηχανής από το 2% του πρώτου τριμήνου και το 3,1% του δευτέρου τριμήνου στο 8,2% του τρίτου τριμήνου, στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας, αποτέλεσε το... λιπαντικό της ανάκαμψης των οικονομιών της Ιαπωνίας και της ευρωζώνης, αφού και οι δύο οικονομικές περιφέρειες κατάφεραν να ξεφύγουν από τη στασιμότητα και την ύφεση στην οποία είχαν οδηγηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2003.

Η ευρωζώνη κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες για να οδηγηθεί στην οικονομική ανάκαμψη το τρίτο τρίμηνο (η ανάπτυξη έφτασε το 0,4%, παρά το γεγονός ότι το πρώτο τρίμηνο παρέμεινε στάσιμη, για να οδηγηθεί σε υποχώρηση κατά 0,1% το δεύτερο τρίμηνο, με τις οικονομίες της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας, της Πορτογαλίας και της Γαλλίας να διανύουν διαστήματα ύφεσης).

Η ανάκαμψη των μεγάλων και δυναμικών ευρωπαϊκών οικονομιών επιτεύχθηκε, παραδόξως, χάρις στην υιοθέτηση νεοκεϊνσιανής οικονομικής πολιτικής, διαμέσου της αύξησης των δημοσίων δαπανών και των επενδύσεων και της μείωσης της φορολογικής πίεσης, ανεξάρτητα από τη συντηρητική ή σοσιαλδημοκρατική υπόσταση των εθνικών κυβερνήσεων των χωρών, που οδήγησαν στην παραβίαση του Συμφώνου Σταθερότητας από τη Γερμανία και τη Γαλλία σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία.

Η χαλαρή όμως αυτή πολιτική επέτρεψε στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης να διαφύγουν από την ύφεση, πυροδοτώντας παράλληλα έναν νέο κύκλο πολιτικών, οικονομικών και θεσμικών προβλημάτων στην ευρωζώνη και γενικότερα την κοινότητα.

Η ενίσχυση της επιχειρηματικής, της επενδυτικής και δευτερευόντως της καταναλωτικής εμπιστοσύνης φαίνεται να έχει περισσότερο ευεργετικές συνέπειες για την ευρωζώνη από τον ασκό του Αιόλου που ανοίχτηκε στο Ecofin και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενισχύοντας περαιτέρω την εμπιστοσύνη για τη σταθερότητα και την επιμονή των εθνικών κυβερνήσεων να στοιχηματίσουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης.



Η ΕΚΤ εκτιμά ότι η ανάπτυξη της ευρωζώνης θα φθάσει το 1,6% το 2004, ενώ η αμερικανική οικονομία αναμένεται ότι θα τρέξει κατά 4,4%, σύμφωνα με έρευνα της Blue Chip Economic Indicators το Δεκέμβριο.

Η άνοδος των κερδών του Standard & Poor’s 500, του δείκτη-βαρόμετρου της αμερικανικής αγοράς, αναμένεται να φθάσει το 12% για το 2004, μετά το ράλι κατά 17% που θα πραγματοποιήσει το 2003, σύμφωνα με την Thomson Financial.

Ο Standard & Poor’s 500 καταγράφει κέρδη 24% από το ναδίρ του Μαρτίου, ενώ αυτά του Nasdaq εκτινάχθηκαν κατά 47%. Γεγονός που οδήγησε αρκετούς αναλυτές να προεξοφλούν διορθωτική περίοδο, παρ’ όλο που η οικονομία και τα κέρδη των εταιριών θα συνεχίσουν να ικανοποιούν το ευρύ επενδυτικό κοινό.

Ο Dow Jones εκτινάχθηκε στα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου 19μήνου, αποκομίζοντας κέρδη για 5 διαδοχικές εβδομάδες, λόγω της αισιοδοξίας για την πορεία των εταιρικών κερδών και της επιτάχυνσης της ανάκαμψης στις ΗΠΑ. Ανάλογη άνοδο καταγράφει ο Standard & Poor’s 500, ενώ ο Nasdaq συνέχισε να αποκομίζει κέρδη για τρίτη διαδοχική εβδομάδα ”στοχεύοντας” τις 2.000 μονάδες.

Η υποχώρηση του όγκου των συναλλαγών στις αγορές της Νέας Υόρκης δεν αιφνιδίασε τους επενδυτές, αφού την τελευταία διετία οι συναλλαγές στον Dow Jones είχαν καταγράψει κατά τη διάρκεια της χριστουγεννιάτικής περιόδου πτώση 49% και 73% αντιστοίχως.

Αργύρης Παναγόπουλος