Τον πόλεμο ή τη μάχη με τις ”αρκούδες” έχουν χάσει πλέον οι ”ταύροι” του δολαρίου; Αυτό είναι από τα βασικότερα ερωτήματα που απασχολεί την επενδυτική κοινότητα παγκοσμίως.

Οι λόγοι είναι φυσικά πολλοί.

Οι τελευταίες εξελίξεις στην Κωνσταντινούπολη σε συνδυασμό με τα ”τρομοσενάρια” που κυκλοφορούν εδώ και μέρες, συνέβαλαν στην αύξηση του γεωπολιτικού κινδύνου και στην πρόσκαιρη κατάρρευση του δολαρίου.

Την ίδια στιγμή ενισχύθηκαν σημαντικά τα σενάρια περί απομάκρυνσης των επενδυτών από το αμερικανικό νόμισμα. Στο μεταξύ, μπαράζ δηλώσεων από μεγάλα ονόματα της οικονομικής και πολιτικής ζωής του κόσμου ”έρχονται” και περιπλέκουν την εικόνα του δολαρίου.

Εν αρχήν ην ο λόγος για τον επικεφαλής της Fed, Alan Greenspan, ο οποίος από τη μια πλευρά εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι μπορούν να μειωθούν τα υπέρογκα ελλείμματα των ΗΠΑ χωρίς την κατάρρευση του δολαρίου ενώ από την άλλη έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για τον έντονο προστατευτισμό που παρατηρείται και που μπορεί να ασκήσει πιέσεις στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ. Εδώ έρχεται και προστίθεται ο νέος εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα.

Μετά ακολουθούν οι δηλώσεις του Γερμανού Καγκελάριου, Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος εμφανίστηκε σαν ένας ”νέος φίλος” του δολαρίου, όπως εκτιμούν αναλυτές, επισημαίνοντας τα ”διττά καλά” ενός ισχυρού αμερικανού νομίσματος για την Ευρωζώνη και τις ΗΠΑ.

Σίγουρα η Ευρώπη ανησυχεί για τις εξαγωγές της. Η ανατίμηση του δολαρίου θα συνέβαλε στην κάμψη του ευρώ άρα και στη βελτίωση των πωλήσεων των ευρωπαϊκών προϊόντων στο εξωτερικό.

Επειδή όμως πάντα ένα ”μπουκάλι” είναι και μισό άδειο και μισό γεμάτο, Ceteris paribus η εξασθένηση του ευρώ δεν θα οδηγούσε σε απομάκρυνση κεφαλαίων από τις ευρωπαϊκές μετοχές και ομόλογα, αφού ως γνωστόν το ”ισχυρό νόμισμα” κρύβεται πίσω από τις ”καλές” οικονομίες και τις ελκυστικές αγορές χρήματος και κεφαλαίων;

Στους ”φίλους” του δολαρίου, να μην ξεχάσουμε να προσθέσουμε και τους Ιάπωνες….άλλωστε φαίνονται τα ”ευγενή αισθήματα” τους σε τακτά χρονικά διαστήματα, μέσα από τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος, με στόχο την αποδυνάμωση του γιεν.

Η εξασθένηση του δολαρίου-κι όχι ας σημειωθεί η κατάρρευσή του- αναμφισβήτητα εξυπηρετεί τις εξαγωγές των Αμερικανών, σε μια περίοδο που όπως διαπιστώνουμε η βελτίωση της κερδοφορίας των αμερικανικών επιχειρήσεων δεν προέρχεται από την αύξηση των πωλήσεών τους αλλά από τις περικοπές κόστους και θέσεων εργασίας.

Η άλλη όψη του νομίσματος λέει επίσης ότι η αποδυνάμωση του δολαρίου συμβάλει στη μείωση της ελκυστικότητας των αμερικανικών μετοχών και ομολόγων, με αποτέλεσμα η Fed να οδηγηθεί σε αύξηση των επιτοκίων σε μια περίοδο που το τοπίο δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως σε ότι αφορά στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Ήδη αναλυτές στοιχηματίζουν ότι τα στοιχεία του ΑΕΠ γ΄ τριμήνου θα αναθεωρηθούν προς τα κάτω λίαν συντόμως. Αν τώρα υιοθετηθεί και σφικτή νομισματική πολιτική, τότε οι επενδυτές θα πρέπει να πουν ”bye bye” στη δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ.

Για τα χρηματιστήρια έχουμε συνηθίσει να αποδεχόμαστε απώλειες μεγαλύτερες του 30%. Για το δολάριο γιατί αυτό δεν μπορεί να γίνει; Δεν είναι άραγε φυσιολογική η τρέχουσα διόρθωσή του, όπως τουλάχιστον υπολογίζεται με βάση τον δείκτη US Dollar Index της Fed ο οποίος από το 2002 μέχρι και σήμερα έχει υποχωρήσει κατά 10%, μετά από κέρδη κατά 35% για την περίοδο 1995 -2002;

Nαι όντως, τα ”δίδυμα ελλείμματα” των ΗΠΑ αποτελούν έναν πολύ καλό παράγοντα ανησυχίας, αν αναλογιστεί κανείς ότι χρειάζονται 46 δισ. δολ τον μήνα για να χρηματοδοτηθεί μόνο το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ.

Ας ρωτήσει όμως κάποιος ένα μέσο Αμερικανό πολίτη τι σημαίνει ”έλλειμμα” και πόσο τον ενδιαφέρει, τότε η απάντηση που θα λάβει θα είναι η εξής: ”Να δουλεύουμε θέλουμε κι αυτό θα γίνει μόνο αν μπορούν οι επιχειρήσεις μας να πουλάνε τα αγαθά τους”. Επισημαίνεται αυτό και λόγω της προεκλογικής περιόδου στις ΗΠΑ, αφού η επανεκλογή του κ. Μπους δεν προϋποθέτει μόνο τη συμπαράσταση των μεγάλων κεφαλαίων αλλά και αποδείξεις ότι τα κατάφερε με την οικονομία, κάτι που δεν είχε κάνει ο πατέρας του, όπως υπογράμμιζε πριν από λίγο καιρό και ο κορυφαίος οικονομολόγος της Prudential, Ed Yardeni.

Τι μέλλει γενέσθαι εφεξής. Τα macro των επόμενων ημερών σίγουρα θα δώσουν το δικό τους στίγμα. Το θέμα πάντως ότι πληθώρα επενδυτικών οίκων, συμπεριλαμβανομένης και της Morgan Stanley υποστηρίζει ότι το δολάριο θα προτιμήσεις τις ”αρκούδες” μεσομακροπρόθεσμα, για αυτό άλλωστε και ο επενδυτικός οίκος κάνει λόγο για ισοτιμία ευρώ-δολαρίου στα 1,25 δολ ακόμη και πριν από το γ΄ τρίμηνο του 2003 που ήταν η αρχική του πρόβλεψη.

Η HSBC επίσης στο εβδομαδιαίο report της ”World Economic Watch” με ημερομηνία 21 Νοεμβρίου, επισημαίνει και αυτή τους κινδύνους που ελλοχεύουν την πορεία του αμερικανικού νομίσματος και το 2004…χωρίς υπερβολές όμως.

Ας σημειωθεί ότι όταν το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώνεται πάνω από το 4% του ΑΕΠ για περισσότερο από τρία συνεχή χρόνια, τότε αυτό που ακολουθείται δεν είναι τίποτα άλλο παρά η εξασθένηση του εγχώριου νομίσματος.

Τι θα γίνει λοιπόν αν το δολάριο υποχωρήσει κατά 20% επιπλέον το 2004; H ιστορία έχει δείξει ότι όταν για την περίοδο Μαρτίου 1985-Ιανουάριο 1988 ο δείκτης του δολαρίου της Fed είχε υποχωρήσει κατά 40,4%, τότε η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου (αν υπήρχε τότε) θα ενισχύονταν κατά 88% ενώ του δολαρίου-γιεν υποχώρησε κατά 53%.

Επίσης την περίοδο Ιανουαρίου 2002-Οκτώβριο 2002, ο συγκεκριμένος δείκτης υποχώρησε κατά 20,2%, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου κατά 36% και στην υποτίμηση του δολαρίου γιεν κατά 17% αντίστοιχα.

Δεδομένων των τρεχόντων επιπέδων του δείκτη στις 87 μονάδες, της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου στο 1,17 και του δολαρίου-γιεν στο 108, μια υποχώρηση του US Dollar trade weighted index της Fed κατά 20% θα συνέβαλε στην εκτίναξη της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου στα 1,64 και την κατακόρυφη πτώση του δολαρίου-γιεν στα 88. Τα συμπεράσματα δικά σας για το ποιος θα επιθυμούσε κάτι τέτοιο.

Μαρία Πεκτέση