Σε μεταβατική φάση βρίσκεται η ελληνική ενεργειακή αγορά, όπως προκύπτει από έρευνα της Kantor Capital (Οκτώβριος 2003).

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην Επισκόπηση των Ενεργειακών Αγορών της Kantor σε εγχώριο επίπεδο υιοθετούνται και στις τρεις επιμέρους αγορές, φυσικό αέριο-ηλεκτρισμός-πετρέλαιο, νέα θεσμικά πλαίσια που αλλάζουν τα δεδομένα, ταυτόχρονα με τεραστίας σημασίας αλλαγές που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση κι όλα αυτά σε συνθήκες αυξανόμενης ζήτησης.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Kantor, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας αυξάνεται κατά 4% ετησίως, ενώ σε ό,τι αφορά το ενεργειακό µας τοπίο εκτιμάται πως είναι ακόμη ρευστό και πως θα επηρεασθεί ευθέως από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις.

Iδιαίτερα μικρή για 3-4 χρόνια ακόμη, στα επίπεδα των 2,5 bcm ετησίως, αναμένεται να μείνει η ελληνική αγορά φυσικού αερίου, έως ότου δραστηριοποιηθούν πλήρως οι ανεξάρτητοι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας και αναπτυχθούν επαρκώς τα αστικά δίκτυα διανομής, τονίζει η ίδια πάντα Επισκόπηση.

Ωστόσο, σημειώνεται πως στη συνέχεια η κατανάλωση θα αρχίσει να αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς και θα υπερδιπλασιασθεί μέχρι το 2010, ενώ η Kantor επισημαίνει πως η πλήρης απελευθέρωση των αγορών Φ.Α. μέχρι το 2006 αναμένεται να προσελκύσει πληθώρα εταιρειών διανομής, να εντείνει τον ανταγωνισμό και, κατά συνέπεια, να μειώσει τις τιμές εμπορίας.

Η σημαντικότερη εξέλιξη που θα επηρεάσει την αγορά, σύμφωνα με την ίδια πάντα έρευνα, είναι η διασύνδεση του ελληνικού δικτύου μεταφοράς με αυτά της Τουρκίας και της Ιταλίας, γεγονός που αναμένεται να μετατρέψει τη χώρα σε κόμβο διασύνδεσης της Ευρωπαϊκής αγοράς με τα τεράστια αποθέματα των χωρών της Κασπίας.

Από την άλλη και όσον αφορά σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατανάλωση ενέργειας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί από 23% το 2001 σε 28% το 2025 καθώς αναπτύσσονται τα δίκτυα διανομής και θεσπίζονται αυστηρότερα όρια εκπομπών ρύπων τα οποία ευνοούν το ”καθαρό” αυτό καύσιμο.

Η Kantor τονίζει πως ήδη έχουν δρομολογηθεί σημαντικά έργα κατασκευής αγωγών που θα τροφοδοτήσουν τις ανεπτυγμένες αγορές.

Επίσης, εκτιμάται πως σε 3-4 χρόνια η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα θα υπερβεί την εγκατεστημένη ισχύ, αν συνεχίσει να αυξάνεται µε τους τρέχοντες ρυθμούς που είναι υψηλότεροι του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας καταγράψει συνολική άνοδο σχεδόν κατά 50% την τελευταία δεκαετία.

Στην ίδια πάντα επισκόπηση επισημαίνεται πως οι πρόσφατες αλλαγές στη νομοθεσία αναμένεται να διευκολύνουν τη δημιουργία ιδιωτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, μιας και προτείνεται η σύναψη συμβάσεων παραγωγής ισχύος μεταξύ του ∆ΕΣΜΗΕ και των ηλεκτροπαραγωγών, μέσω διαγωνισμών, για την ένταξη των πρώτων 900 MW στο σύστημα έως την 1.7.2007 (η ΔΕΗ αποκλείεται από τους διαγωνισμούς για τα πρώτα 900 MW).

Σημειώνεται πάντως ότι το 2003 εκδόθηκε καινούρια οδηγία από την Ευρωπαϊκή Ένωση (54/2003) η οποία στοχεύει στη δημιουργία μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς αντί για 15 ξεχωριστές αγορές, με πλήρη ανεξαρτησία και οργανωτικό διαχωρισμό όλων των λειτουργιών περιλαμβανόμενης της διανομής.

Η Kantor αναφέρει παράλληλα πως η ελληνική πετρελαϊκή αγορά (410.000 βαρέλια ημερησίως) συνεχίζει βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις εισαγωγές αργού πετρελαίου κυρίως από τη Μέση Ανατολή (72%των συνολικών εισαγωγών) και τη Ρωσία.

Η πρόσφατη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου επιτρέπει πλέον τη δραστηριοποίηση των εταιρειών από τη διύλιση έως και τη λιανική εμπορία αλλά και τη μεγαλύτερη ελευθερία στα πρατήρια καυσίμων για την προμήθεια των πετρελαιοειδών, ακόμη και µε εισαγωγές.

Εξάλλου, εκτιμάται ότι με το νέο νόμο θα ενταθεί ο ανταγωνισμός και θα συμπιεστούν τα περιθώρια κέρδους των εγχώριων διυλιστηρίων, καθώς θα πρέπει να ανταγωνιστούν ευθέως πλέον και με ξένα διυλιστήρια.

Ήδη στη λιανική όπου κυριαρχούν τρεις μεγάλες εταιρείες (ΕΚΟ,BP,Shell) με 55% της αγοράς, οι μικρές εταιρείες εμπορίας κι ο ανώνυμος ανταγωνισμός, έχουν καταφέρει να αποσπάσουν σημαντικό μερίδιο αγοράς, όπως επισημαίνεται στην έρευνα.

Τέλος, σημειώνεται πως στο διεθνές επίπεδο φαίνεται πως οι τιμές του πετρελαίου θα διατηρηθούν μεταξύ 29-30 δολαρίων μέχρι το τέλος του έτους, καθώς ο ΟΠΕΚ δεν αυξάνει την παραγωγή του και η αποκατάσταση της παροχής πετρελαίου από το μεταπολεμικό Ιράκ είναι ιδιαίτερα αργή.

Η παγκόσμια ανάκαμψη αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης κατά 1 εκ. βαρέλια περίπου την ημέρα.

* Το πλήρες κείμενο της Επισκόπησης των Ενεργειακών Αγορών της Kantor Capital δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.