**Οι αναλυτικοί πίνακες με τις συστάσεις για τις αγορές, τις νέες προβλέψεις της UBS για το ΑΕΠ παγκοσμίως αλλά και τις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΑΕΠ στις αναδυόμενες αγορές δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.

Με τα επίπεδα αβεβαιότητας για τις αγορές και τις οικονομίες να παραμένουν ασυνήθιστα υψηλά, η μεταβλητότητα των τιμών σε διάφορες αξίες βρίσκεται πλέον στα ύψη, αναγκάζοντας τους αναλυτές να μεταβάλλουν σε σημαντικό βαθμό (ανάλογα με την περίπτωση) τις εκτιμήσεις τους για τις διάφορες επενδυτικές επιλογές. Παρότι, λοιπόν, το επενδυτικό τοπίο για τη συνέχεια του 2008 παραμένει θολό, οι προσδοκίες των αγορών για τη συνέχεια διαμορφώνονται ως εξής:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Με τις πιθανότητες οι ΗΠΑ να εισέλθουν (αν δεν έχουν ήδη εισέλθει) σε ύφεση να ξεπερνούν το 50%, η επιβράδυνση στον υπόλοιπο κόσμο είναι μάλλον αναμενόμενη. Αν και οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο κόσμος θα αποφύγει την ύφεση, η μείωση των ρυθμών ανάπτυξης αναμένεται να οδηγήσει την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κάτω από τη μακροχρόνια τάση των τελευταίων 25 ετών.

Οι κεντρικές τράπεζες στις ΗΠΑ και στη Βρετανία αναμένεται να οδηγήσουν τα βασικά επιτόκια στο 2% - 2,5% και στο 4,25% αντίστοιχα, ενώ στην ευρωζώνη τα επιτόκια του ευρώ αναμένεται να μειωθούν στο 3% - 3,5% στο υπόλοιπο του έτους, σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης και της αγοράς χρήματος. Με το φάντασμα του στασιμοπληθωρισμού να βρίσκεται προ των πυλών, η πορεία της κατανάλωσης στις ΗΠΑ και η διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές σε περιβάλλον ανοδικού πληθωρισμού συνεχίζουν να προβληματίζουν.

Το 2008 αναμένεται να είναι το έτος με τη χαμηλότερη παγκόσμια ανάπτυξη της τελευταίας πενταετίας, με τις αναδυόμενες οικονομίες (+6,6%) να συνεισφέρουν περισσότερο από τα 2/3 της αναμενόμενης αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ, καθώς η ανάπτυξη στον βιομηχανικό κόσμο δεν θα ξεπεράσει σε μέσα επίπεδα το 1,7%, εκτιμά η Citigroup. Οι οικονομολόγοι της UBS προβλέπουν πως η ανάπτυξη στις ΗΠΑ θα περιοριστεί στο 0,8% το 2008 (με αρνητικό ρυθμό στο α΄ εξάμηνο), στην ευρωζώνη ο ρυθμός θα υποχωρήσει στο 1,3%, στην Ιαπωνία στο 1,2%, στη Βρετανία στο 1,5%, στην Κίνα στο 9,9% και στην Ινδία στο 8,2%. Σε παγκόσμιο επίπεδο η ανάπτυξη θα περιοριστεί στο 3,6%, δηλαδή κάτω από την τάση των τελευταίων 25 ετών.

ΜΕΤΟΧΕΣ

Ο φετινός Ιανουάριος, ειδικά για τις ευρωπαϊκές μετοχές, ήταν ο χειρότερος των τελευταίων 30 ετών, με τις έντονες διακυμάνσεις να αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό. Οι δείκτες τεκμαρτής μεταβλητότητας, όπως αποκαλούνται, VIX (ΗΠΑ) και VDAX (Γερμανία) σημείωσαν υψηλά πενταετίας στο 38% και στο 31% αντίστοιχα, τα οποία αποτυπώθηκαν στις βίαιες κινήσεις των μετοχών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Αν μάλιστα οι διακυμάνσεις στις ανεπτυγμένες αγορές ήταν έντονες, στις αναδυόμενες ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, με τους δείκτες (κυρίως σε Κίνα και Ινδία) να ανεβοκατεβαίνουν με διψήφια ποσοστά.

Στην Ευρώπη, η επιφυλακτική στάση της ΕΚΤ, η μυστικοπάθεια των τραπεζών ως προς την έκθεσή τους σε πιστωτικά παράγωγα και η αποκάλυψη του σκανδάλου - απάτη υπαλλήλου της Société Générale πίεσαν τις μετοχές. Αν και η βιαιότητα της πτώσης επιτρέπει μια ανοδική αντίδραση, ερώτημα αποτελεί αν τελικά μπορούν να μεταβάλουν το κλίμα οι μειώσεις των επιτοκίων, το πακέτο Μπους και η πρωτοβουλία των ασφαλιστικών αρχών να διαπραγματευτούν σχέδιο σωτηρίας για κορυφαία εταιρεία ασφάλισης τραπεζικών προϊόντων.

Οι αγορές, πάντως, δείχνουν να ποντάρουν τώρα περισσότερο στις μειώσεις επιτοκίων και άρα σε ”γύρισμα” των μετοχών. Όμως, οι μετοχές βρίσκονται αντιμέτωπες με δύο αντίρροπες δυνάμεις: τις υποβαθμίσεις των εταιρικών κερδών από τη μία πλευρά και τις ελκυστικές αποτιμήσεις από την άλλη. Από το 2003 τα εταιρικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 300% παγκοσμίως, οδηγώντας την άνοδο των χρηματιστηρίων.

Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Για ορισμένους αναλυτές οι ελκυστικές αποτιμήσεις θα υπερκεράσουν την επιβράδυνση των εταιρικών κερδών, με αποτέλεσμα οι μετοχές να σημειώσουν τελικά κέρδη 10% σε σχέση με πέρυσι, παρά το γεγονός ότι η κερδοφορία μπορεί να απογοητεύσει περαιτέρω. Ίσως τελικά η τάση στα χρηματιστήρια να διαμορφωθεί από το εύρος της επιβράδυνσης των οικονομιών και των εταιρικών κερδών. Η αρνητική εταιρική κερδοφορία, για παράδειγμα, πρωταγωνιστεί και οι νέες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μηδενική κερδοφορία το 2008.

Παράλληλα, μέχρι στιγμής έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα 155 εταιρείες από τις 500 του S&P 500. Αυτά είναι μειωμένα κατά 22% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2006 και η εκτιμώμενη κερδοφορία του χρηματοοικονομικού τομέα εμφανίζεται με πτώση κατά 95%. Η έντονη μείωση και το αυξημένο volatility παραπέμπουν μάλιστα σε αναστροφή της κύριας ανοδικής τάσης και ενδεχομένως στο ξεκίνημα ενός bear market. Ωστόσο, η τεχνική εικόνα συναντά πλέον ισχυρά σημεία στήριξης και ενδεχομένως υπάρχει σημαντική πιθανότητα ανοδικής αντίδρασης.

Παράλληλα, καθώς αναμένεται επιδείνωση της σχέσης απόδοσης - κινδύνου στις αναδυόμενες αγορές, τα δεδομένα συνηγορούν σε πιο επιφυλακτική και πρωτίστως επιλεκτική στάση. Εξάλλου, οι εκροές στα αμοιβαία κεφάλαια το τελευταίο διάστημα ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων ετών, ενώ η πιθανότητα επαναδέσμευσης των οικονομιών αυτών και κυρίως των εταιρικών κερδών ενισχύει περισσότερο την απογοήτευση.

ΟΜΟΛΟΓΑ

Στα ομόλογα αναμένονται αποδόσεις καλύτερες από αυτές των μετρητών, αλλά με διακυμάνσεις υψηλότερες του συνηθισμένου. Η αυξημένη πιθανότητα επιθετικών μειώσεων των επιτοκίων έχει ενισχύσει τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα έναντι των μακροπρόθεσμων και αυτό συνεπάγεται περαιτέρω steepening της καμπύλης.

Μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία προσφέρουν οι επενδύσεις σε βραχυπρόθεσμες λήξεις. Οι αυξημένες ανησυχίες για ύφεση στις ΗΠΑ και οι επιπτώσεις τους στις αναδυόμενες αγορές κυριάρχησαν το τελευταίο διάστημα και οδήγησαν σε σημαντικές υποαποδόσεις τα ομόλογα αναδυόμενων αγορών. Αναμένεται range trading σε υψηλότερα επίπεδα αποδόσεων και spreads ΕΜΒΙ+ στις 325 μονάδες βάσης, συμβατά με τη γενικότερη υποχώρηση των περιφερειακών αξιών.

ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ

Η πιο περιοριστική ρητορική για τη νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη έναντι αυτής των ΗΠΑ επανέφερε τη βραχυπρόθεσμη δυναμική υπέρ του ευρώ, παρά την τάση για επαναπατρισμό κεφαλαίων και την ενίσχυση του δολαρίου στις αρχές του έτους. Η Citigroup εκτιμά πως η έντονη επιβράδυνση στις ΗΠΑ θα οδηγήσει σε επιθετικές μειώσεις επιτοκίων συνολικά κατά 1,25% στο πρώτο εξάμηνο.

Στην ευρωζώνη τα επιτόκια θα υποχωρήσουν επίσης, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό κατά 0,50% συνολικά το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο, με αποτέλεσμα το επιτοκιακό περιβάλλον να οδηγήσει την ισοτιμία ευρώ - δολαρίου σε νέο ιστορικό υψηλό στο πρώτο εξάμηνο (1,54), καθώς η επιτοκιακή διαφορά υπέρ του ευρώ θα είναι και η μέγιστη του έτους, για να υποχωρήσει στο 1,44 στο τέλος του 2008. Πάντως, η UBS εκτιμά ότι η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να μειώσει τα επιτόκια κατά 1% συνολικά το 2008, με αποτέλεσμα, παρά την ενίσχυση του ευρώ στην αρχή του έτους, το τέλος του 2008 να βρει την ισοτιμία ευρώ - δολαρίου στο 1,35.

ΑΚΙΝΗΤΑ

Στις αγορές ακινήτων η πτώση των τιμών αναμένεται να συνεχιστεί στις ΗΠΑ, με την Ασία να εμφανίζεται ως η περιοχή που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον στο εισηγμένο real estate. Στην Ελλάδα, έπειτα από μέση άνοδο των τιμών κατά 140% την περίοδο 2000 - 2006, με την αξία των οικιστικών οικοπέδων να έχει παρουσιάσει ελάχιστη ετήσια αύξηση 15% και την αντίστοιχη αξία των διαμερισμάτων 10% ετησίως, η εικόνα πέρυσι μεταβλήθηκε.

Οι αγοραπωλησίες νέων κατοικιών μειώθηκαν δραματικά εν όψει των φορολογικών αλλαγών, παρατηρήθηκε υπερπροσφορά νέων κατοικιών, ενώ ο δανεισμός και η αναχρηματοδότηση των νοικοκυριών δυσκολεύουν εξαιτίας της διατραπεζικής καχεξίας και της πιστωτικής κρίσης. Έως ότου βρεθεί επίπεδο ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, η αγορά αναμένεται να περάσει δυσκολίες, αν και η UBS βλέπει πλέον άνοδο των τιμών. Σοβαρά προβλήματα στην Ελλάδα ενδεχομένως να παρουσιαστούν σε 3 - 4 χρόνια, όταν οι χορηγήσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ των νοικοκυριών ωριμάσουν πλήρως σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

Το 2007 η διακύμανση των τιμών έφτασε τα 50 δολ., ενώ η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα 72,5 δολάρια το βαρέλι. Το 2008 προβλέπεται ότι η μέση τιμή θα βρίσκεται γύρω στα 85 δολάρια. Το εύρος της οικονομικής επιβράδυνσης, οι επενδυτικές θέσεις στις προθεσμιακές αγορές, οι γεωπολιτικές και πολιτικές εξελίξεις και ο ρόλος και η ρητορική του ΟΡΕC ενδέχεται να καθορίσουν τις διακυμάνσεις του.

ΟΥΡΑΝΙΟ

Με τις τιμές του ουρανίου στα 7 - 20 δολάρια ανά λίβρα την περίοδο 1982 - 2004, επίπεδο που δεν βρισκόταν μακριά από το κόστος παραγωγής, δεν υπήρχαν κίνητρα για νέες επενδύσεις, περιορίζοντας έτσι την παραγωγική δυναμικότητα, με αποτέλεσμα η εν λόγω αγορά να καταστεί ελλειμματική. Από το 2004 η πορεία της ονομαστικής τιμής του ουρανίου κατέγραψε μεγάλη κούρσα. Η τιμή του κινείται γύρω στα 100 δολ./λίβρα, αλλά με την αγορά ελλειμματική οι αναλυτές εμπορευμάτων αναμένουν πως σε μέσα επίπεδα οι τιμές το 2008 θα είναι περίπου 120 δολ. ανά λίβρα.

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

Η μείωση της ζήτησης σε ορισμένα βασικά μέταλλα λόγω της ανησυχίας για την ανάπτυξη, σε συνδυασμό με τη σταδιακή αναπλήρωση των αποθεμάτων, περιορίζει την πιθανότητα να επαναληφθούν το 2008 οι καλές αποδόσεις του τελευταίου 12μήνου, αλλά ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού δρα υποστηρικτικά στις τιμές.

Ορισμένα βιομηχανικά μέταλλα δείχνουν πιο ευάλωτα, με το αλουμίνιο, τον χαλκό και το τιτάνιο να εμφανίζουν τις καλύτερες προοπτικές. Τα σιτηρά, η σόγια και εν γένει τα αγροτικά προϊόντα αλλά και τα πολύτιμα μέταλλα συνεχίζουν να πρωταγωνιστούν, ενώ οι επενδυτές στα παράγωγα στρέφονται και σε συμβόλαια ανταλλαγής ρύπων. Για παράδειγμα, καθώς το ράλι του χρυσού τροφοδοτείται από επενδυτικές στρατηγικές και όχι από τα θεμελιώδη, ενδεχομένως η τιμή του να κυμανθεί σε μέσα επίπεδα πάνω από τα 950 δολάρια ανά ουγκιά, δηλαδή 150 δολάρια υψηλότερα από τη μέση τιμή του 2007 (698 δολάρια).

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 515 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 01/02 - 05/02/2008

**Οι αναλυτικοί πίνακες με τις συστάσεις για τις αγορές, τις νέες προβλέψεις της UBS για το ΑΕΠ παγκοσμίως αλλά και τις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΑΕΠ στις αναδυόμενες αγορές δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.