Την κυκλικότητα των χρηματιστηριακών αγορών επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο Ν. Γεωργιάδης της αναλυτικής ομάδας του Iraj* σε σχετική ανάλυσή του (09/2002), το πλήρες κείμενο της οποίας δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.

Πιο συγκεκριμένα στη σχετική ανάλυση τονίζεται πως οι χρηματιστηριακοί δείκτες αναρριχώνται σε υψηλά επίπεδα προηγούμενων ετών με τον ίδιο τρόπο που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη φορά, δηλαδή μέσω ενός άκρατου ενθουσιασμού και υπεραισιοδοξίας.

Μάλιστα η αναλυτική ομάδα του Iraj επικαλείται την άποψη του R. Prechter, που αποτελεί ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα ονόματα στην αμερικανική αγορά, ο οποίος υποστηρίζει πως οι χρηματιστηριακοί κύκλοι φαίνεται να επιμένουν στη διάρκεια της χρηματιστηριακής ιστορίας.

Στην μελέτη τονίζεται εμφατικά πως σε κρίσιμες χρηματιστηριακά περιόδους η ψυχολογία ”σταθμίζεται βαρύτερα” από κάθε άλλη ορθολογική παράμετρο, ενώ οι επενδυτές φαίνεται να παραμένουν επιρρεπείς στα συναισθήματά τους ανεξάρτητα από τα μαθήματα του παρελθόντος.

Ο κ. Ν. Γεωργιάδης συμπεραίνει ακόμα πώς όσο πιο απότομη και βίαιη είναι η άνοδος που καταγράφει μια χρηματιστηριακή αγορά, ανάλογης έντασης θα είναι η υποχώρηση που θα ακολουθήσει, ενώ ως παράδειγμα αναφέρονται τα συμπεράσματα από την ελληνική εμπειρία.

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στη μελέτη του Iraj, οι 30 μετοχές που κατέγραψαν τα υψηλότερα κέρδη την ”χρυσή περίοδο” της Σοφοκλέους 10, αποτέλεσαν εκείνες που υποχώρησαν περισσότερο κατά τη διάρκεια της εποχής των ”ισχνών αγελάδων” που ακολούθησε.

Εξάλλου, από ένα σύνολο 374 μετοχικών τίτλων που εξετάζονται από το Σεπτέμβριο του 1999 έως τις ημέρες μας, μόλις οι 26 παρουσίασαν θετική απόδοση, εκ των οποίων οι 23 αντιστοιχούν σε εταιρίες που εισήχθησαν στο χρηματιστήριο μετά το Σεπτέμβριο του 1999 και επομένως δεν ”βίωσαν” την ανοδική κούρσα.

Αξίζει να αναφερθεί πως από τις υπόλοιπες, 294 έχουν καταγράψει απώλειες ισχυρότερες από 50%, ενώ 101 μετοχές απώλεσαν ποσοστό ισχυρότερο του 90% της χρηματιστηριακής τους αξίας.

Παράλληλα στην μελέτη και με βάση ιστορικά στοιχεία, αναφέρεται πως οι περίοδοι ακραίων καταστάσεων (υψηλοί ανοδικοί ή καθοδικοί ρυθμοί) στις αγορές αποδεικνύονται ως οι καλύτερες για την ενίσχυση ή τη μείωση θέσεων στο χρηματιστήριο.

Εξάλλου επισημαίνεται πως οι περίοδοι σημαντικών κρίσεων (Μικρασιατική καταστροφή, πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία) αποτελούν εποχές όπου ενδείκνυται η τοποθέτηση κεφαλαίων, ενώ αντίθετα περίοδοι όπου καταγράφεται ανοδικό ράλι στις αγορές ”συστήνεται” η έξοδος από τις μετοχές αφού η αγορά διαθέτει περιορισμένα περιθώρια ανόδου.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει η ομάδα των αναλυτών, η εύθραυστη ψυχολογία που συνήθως διακατέχει τους επενδυτές τους οδηγεί σε κινήσεις πανικού με γνώμονα το συναίσθημα και όχι τη λογική, ενώ οι ενέργειές τους θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται από λογική και μέτρο.

Καταληκτικά στην μελέτη τίθεται το ερώτημα κατά πόσο παρουσιάζονται έτοιμοι οι επενδυτές να αντιμετωπίσουν ψύχραιμα και με καθαρό μυαλό την επόμενη περίοδο όπου οι ταύροι θα επανακάμψουν στη Σοφοκλέους.

Η απάντηση παραμένει αμφίβολη αφού από τη μία η συσσωρευμένη εμπειρία του παρελθόντος, αλλά και το ενισχυμένο πλαίσιο λειτουργίας του χρηματιστηρίου σταθμίζουν υπέρ μιας ωριμότερης αντιμετώπισης, ενώ η ”δίψα” των επενδυτών για κέρδη αλλά και οι σημαντικές απώλειες που έχουν καταγράψει τον τελευταίο καιρό βαραίνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

* Δικτυακό κέντρο αναλύσεων και μελετών που ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2001