Όταν το Δεκέμβριο η οικονομία της Αργεντινής κατέρρευσε υπό το βάρος υπέρογκων χρεών, οι ειδικοί της αγοράς έσπευσαν να καθησυχάσουν τη διεθνή αγορά, καθώς οι επιπτώσεις του φαινομένου δεν επεκτάθηκαν και στις γειτονικές χώρες, για να διαψευστούν λίγους μήνες αργότερα με την περίπτωση της Βραζιλίας.

Ο κίνδυνος της ενίσχυσης της μεταδοτικότητας, με τις κρίσεις στη Βραζιλία και την Ουρουγουάη να τρέφουν η μια την άλλη, έχει εγείρει σοβαρή απειλή για το ΔΝΤ, ώστε να εμπλακεί στη διαχείριση μιας τοπικής κρίσης παρόμοιου τύπου με αυτή της Ασίας.

Ωστόσο, οι αρχικές ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το ΔΝΤ, το οποίο έχει κρατήσει μια αυστηρή στάση στο να απαιτεί εμφανείς κινήσεις αναδιάρθρωσης, θα συνεχίσει να κάνει διακρίσεις μεταξύ του μεγάλου αριθμού των αθώων πληγέντων από τη μεταδοτικότητα, όπως η Ουρουγουάη, και των ”ασθενών”, όπως η Βραζιλία.

Η περίπτωση της Βραζιλίας, η οικονομία της οποίας αντιστοιχεί στο 40% της συνολικής παραγωγής της Λατινικής Αμερικής, αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία. Μάλιστα, στη διάρκεια της εβδομάδας, το ρεάλ, το εθνικό νόμισμα, είχε υποχωρήσει κατά 15% έναντι του δολαρίου μέσα σε δύο μόλις ημέρες.

Η πολιτική αβεβαιότητα συνεισφέρει αναμφισβήτητα στα προβλήματα της Βραζιλίας. Οι ξένοι επενδυτές είχαν αρχίσει ήδη να ανησυχούν από το Μάιο, όταν ο Λούλα ντα Σίλβα της αριστερής παράταξης, έλαβε σημαντικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις έναντι του Γιόσι Σέρα, διαδόχου του τωρινού προέδρου Φερνάντο Ενρίκο Καρντόζο.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες από την πλευρά τους, το μόνο που έχουν κατορθώσει είναι να ενώσουν τους εξοργισμένους Βραζιλιάνους και Αργεντινούς εναντίον τους.

Χαρακτηριστική είναι η απάντηση του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Πολ Ό Νιλ, όταν ρωτήθηκε πρόσφατα για το εάν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ετοιμάζεται να ενισχύσει οικονομικά τη Βραζιλία και την Αργεντινή προκειμένου να βγουν από την κρίση.

Το στέλεχος της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών απάντησε ότι οι δύο αυτές χώρες θα πρέπει πρώτα να διασφαλίσουν, πως όταν φθάσει η οικονομική βοήθεια, θα χρησιμοποιηθεί για τον απεγκλωβισμό από την οικονομική κρίση, και όχι να καταλήξει σε κάποιο τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία.

Οι Βραζιλιάνοι εμφανίστηκαν εξοργισμένοι από την υπόνοια ότι η κυβέρνησή τους δεν είναι αξιόπιστη να δεχθεί βοήθεια πολλών δισ. δολαρίων από το διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Γενικότερα, η Βραζιλία είναι θύμα της αρνητικής της φήμης προς τους ξένους δανειστές. Τον Ιούνιο, οι ξένες τράπεζες ανέβαλλαν την είσπραξη μόλις του 11% των εμπορικών δανείων της Βραζιλίας, που αποτελεί το χαμηλότερο ποσοστό από το 1999. Επιπρόσθετα, όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τον Ιούλιο η κατάσταση θα είναι ακόμη χειρότερη.

Ο κίνδυνος τώρα αφορά στο εάν η κρίση αυτή θα αρχίσει να έχει επιπτώσεις και στην αληθινή οικονομία, υποβαθμίζοντας έτσι την ικανότητα της Βραζιλίας να διευθετήσει το υπέρογκο ποσό των χρεών της. Περίπου τα τέσσερα πέμπτα του χρέους της που ανέρχονται σε 750,3 δισ. ρεάλ, αφορούν σε εθνικό νόμισμα και όχι στο δολάριο.

Η αστάθεια αυτή έχει επιπτώσεις και σε άλλους τομείς. Το αδύναμο νόμισμα έχει ενισχύσει τις πληθωριστικές πιέσεις, ενώ τα επιτόκια που βρίσκονται ήδη στο 18%, δεν επιτρέπουν περαιτέρω μεταβολή, καθώς ήδη έχουν επιβραδύνει το ρυθμό ανάπτυξης σε αρκετούς τομείς.

Έφη Ευθυμίου