Τις μεσο- βραχυπρόθεσμες προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας, υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων στις χρηματιστηριακές αγορές εξετάζει μελέτη του οίκου SSSB.

Η πρόσφατη πτώση των μετοχών, σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο του ευρώ αυξάνουν την πιθανότητα επιβράδυνσης. Μέχρι τώρα, επισημαίνεται στη μελέτη, οι εξελίξεις στις αγορές δεν φαίνεται πιθανό να επηρεάσουν δραματικά την ανάκαμψη, καθώς οι παγκόσμιοι ρυθμοί ανάπτυξης είναι πιθανό να κινηθούν ανοδικά στο β΄ εξάμηνο του έτους, η νομισματική πολιτική παραμένει χαλαρή και ”αντίθετοι άνεμοι δεν αναμένονται για το 2003”.

Η αναλυτική ομάδα της SSSB ”βλέπει” τέσσερις διαύλους, μέσω των οποίων είναι πιθανό να επηρεαστεί η ευρω- οικονομία από την πτώση μετοχών και τη αύξηση στα δάνεια: περιορισμός των καταναλωτικών δαπανών, λιγότερες επιχειρηματικές επενδύσεις, ”σφίξιμο” των διαδικασιών δανειοδότησης από τις τράπεζες, καθώς και μειωμένες εξαγωγές .

Πολλές μελέτες έδειξαν ότι, έναντι της Βρετανίας και των ΗΠΑ, το ποσοστό συμμετοχής της αξίας μετοχών στον προϋπολογισμό ενός ευρωπαϊκού νοικοκυριού είναι μειωμένο. Ωστόσο, επισημαίνεται, οι εκτεταμένες αγορές μετοχικών τίτλων στη δεκαετία του ’90 είναι πιθανό να φανερώσουν μεγαλύτερες επιδράσεις στους ευρωπαίους επενδυτές απ’ ό,τι υπολογίζουν οι ανωτέρω μελέτες.

Εξάλλου, δεν είναι αμελητέο το ύψος της αξίας των μετοχών που οι ευρωπαίοι κατέχουν έμμεσα- μέσω των ασφαλειών ζωής, αξία, που όπως προκύπτει από τα στοιχεία της SSSB ανέρχεται στο 50% του ΑΕΠ της Γαλλίας και της Γερμανίας. Η κάμψη λοιπόν, των διεθνών χρηματιστηρίων είναι αναμενόμενο να πιέσει τις αποδόσεις των τοποθετήσεων σε ασφάλειες και άρα, να μειώσει το εισόδημα ”από την πίσω πόρτα”.

Αναφορικά με την ενδεχόμενη μείωση των επενδύσεων που πραγματοποιούν οι επιχειρήσεις, η μελέτη επισημαίνει ότι η μετοχική πτώση θα έχει και εδώ εμφανώς μικρότερη επιροή από εκείνη στη Βρετανία και τις ΗΠΑ, αφού οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είναι παραδοσιακά ”τραπεζο- χρηματοδοτούμενες”. Παρ’ όλα αυτά, η αδυναμία των μετοχικών αποδόσεων εξηγεί εν μέρει κάτι άλλο: το πώς –σύμφωνα με έρευνες – οι επενδύσεις και τα ανοίγματα των επιχειρήσεων της γηραιάς ηπείρου δεν αυξήθηκαν στα επίπεδα που ανέμενε η επιχειρηματική εμπιστοσύνη, αφού εκτιμάται ότι πτώση 10% στις τιμές των μετοχών, μπορεί να περικόψει την ανάπτυξη νέων επενδύσεων κατά περισσότερο από 1% στη Γερμανία και 0,4% στη Γαλλία.

Άλλωστε, η σημαντική πτώση που καταγράφηκε το Μάιο και τον Ιούνιο στους τραπεζικούς τίτλους αναμφισβήτητα έκανε πιο προσεκτικές τις τράπεζες σε ό,τι αφορά τις δανειακές τους χορηγήσεις, κυρίως προς τις επιχειρήσεις. Όπως επισημαίνει στη συνέχεια η μελέτη, υπάρχει μια αύξηση της τάξης του 8-9% στις συναλλαγές με ευρώ από τα μέσα του 2001, κάτι που ”έσφιξε” de facto τις νομισματικές συνθήκες, σε μεγέθη ανάλογα μια αύξησης επιτοκίων της τάξης του 0,5- 1%!

Την απουσία δημοσιονομικών τρικυμιών στη ζώνη του ευρώ εντοπίζει εξάλλου ο οίκος SSSB, αφού, όπως αναφέρει, ακόμα και αν η ανάπτυξη αποτρέψει τις χώρες – μέλη από τις μειώσεις στη φορολογία και τις βοηθήσει να παραμείνουν κάτω από το σχετικό όριο ελλείμματος που θέτει η Κομισιόν, η σφικτή δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.