Πολιτικές μαϊμού με νόμισμα μαϊμού

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα

Γενιές χάνονται, λαοί βυθίζονται στην ανέχεια και ακόμη και το δικό σας το μέλλον διακυβεύεται έτσι όπως πορεύεστε, είπε, κοντολογίς, το ΔΝΤ προς τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, και δη τα βορειότερα και ισχυρότερα.

Η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, υπό τον τίτλο «Europe's Union Step by Step - Europe's Road to Integration - Whither the Euro? », που δημοσίευσε χθες η «Καθημερινή», αποτυπώνει με κάθε γλαφυρότητα αυτό που ο κόσμος έχει τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι από την αρχή αυτής της κρίσης.

Δηλαδή, ότι δίχως ενιαία δημοσιονομική διακυβέρνηση, δίχως κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα με θεσμοθετημένο ρόλο «ύστατου δανειστή», και δίχως ενιαία τραπεζική εποπτεία, η ευρωζώνη πορεύεται ξυπόλητη στα αγκάθια και το μέλλον της είναι αμφίβολο.

Με τη βαρύτητα που τον συνοδεύει, ο διεθνής αυτός φορέας καθιστά σαφές ότι η αρχιτεκτονική του οικοδομήματος επί του οποίου εδράζεται το ευρώ είναι λάθος, καθώς:

Πρώτον, σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής το διαβόητο Σύμφωνο Σταθερότητας έχει αποδειχθεί πέρα για πέρα αναποτελεσματικό.

Δεύτερον, τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης ουδέποτε κατόρθωσαν να δανείζονται βάσει των ίδιων επιτοκιακών όρων.

Τρίτον, δεν υπάρχει μια επαρκής διαδικασία μεταφορών πόρων (transfer payments) για την αντιστάθμιση των ανισοτήτων μεταξύ Βορρά – Νότου.

Τέταρτον, η πολιτική της αυστηρής λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης στην οποία οδηγήθηκαν χώρες σε καθεστώς «προγράμματος» ενέτεινε την ύφεση, όξυνε το πρόβλημα χρέους και μεγέθυνε τις ανισότητες μεταξύ της περιφέρειας και του σκληρού πυρήνα της ευρωζώνης.

Αυτό που χρειάζεται σήμερα η ευρωζώνη, μας λέει με σημαντική καθυστέρηση το ΔΝΤ, είναι ένα ενιαίο υπουργείο Οικονομικών και χαλαρότερη νομισματική πολιτική, ώστε να μπορέσει να ξεπεράσει τα προβλήματά της.

Συμπαθής η διαπίστωση, ίσως πείτε, αλλά οι φίλτατοι Αμερικανοί με την απλουστευτική αφέλεια που ενίοτε τους διακρίνει, κατόρθωσαν να πουν αυτό που οι εκλεπτυσμένοι και επιτηδευμένοι Ευρωπαίοι προσπαθούν να θάψουν κάτω από το χαλί καθ' όλη τη διάρκεια της κρίσης. Για να προχωρήσει η υπόθεση του ευρώ και να μην διαλυθεί η ευρωζώνη απαιτείται η συγκρότηση μιας Ομοσπονδίας.

Το θεμελιώδες πολιτικό δίλημμα που οι Ευρωπαίοι πολιτικοί έχουν εμφανιστεί αδύναμοι να θέσουν στους λαούς της Ευρώπης ή τουλάχιστον των κρατών-μελών που απαρτίζουν την ευρωζώνη.

Είναι αδιανόητο, υπό καθεστώς ενιαίου νομίσματος, τα κράτη-μέλη ή και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτά να δανείζονται με διαφορετικούς επιτοκιακούς όρους.

Είναι αδιανόητο να αποκτά μια γερμανική επιχείρηση συγκριτικό πλεονέκτημα «από την κούνια» έναντι μιας ιταλικής, ισπανικής ή άλλης, απλώς και μόνον επειδή δραστηριοποιείται σε γερμανικό έδαφος.

Όπως αντίστοιχα αδιανόητο ήταν όχι μόνον να μην υπάρχει μηχανισμός διάσωσης των κρατών-μελών με προβλήματα ρευστότητας ή χρέους, αλλά και να απαγορεύεται ρητά η διάσωσή τους από τα άλλα κράτη-μέλη ή το κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα της ευρωζώνης.

Αμ, έτσι, γιατί να μην είναι το ευρώ ένα νόμισμα-«μαϊμού»;

Γιατί να μην είναι συνολικά το οικοδόμημα της ευρωζώνης «μαϊμού» και τα κράτη-μέλη της που έχουν πρόβλημα να στηρίζονται για την επιβίωσή τους στο κάθε καπρίτσιο και στην κάθε πολιτική ή εκλογική σκοπιμότητα της φίλτατης κ. Μέρκελ;

Βέβαια, όσο αφελής υπήρξε, ενδεχομένως, ο τρόπος με τον οποίο διατυπώθηκαν αυτές οι τρανές αλήθειες εκ μέρους του ΔΝΤ, αντίστοιχα αφελής θα ήταν, ίσως, και εκείνος ο οποίος θα επιχειρούσε να τις απαντήσει στη βάση πολιτικών όρων ή βούλησης.

Όπως μονολογούσε κάποτε και ο φίλτατος Χένρι Κίσινγκερ, όταν ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ προσπαθούσε να επικοινωνήσει με τον Ευρωπαίο ομόλογό του για ζητήματα χάραξης πολιτικής: «Ποιον πρέπει να πάρω στο τηλέφωνο; Ποιον;»...