Ο γόρδιος δεσμός των πλειστηριασμών ακινήτων

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η αναβολή λήψης απόφασης σχετικά με το ζήτημα των πλειστηριασμών ακινήτων, κατά τη συνάντηση του υπουργού Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη με εκπροσώπους της τρόικας, χθες, και η μετάθεση της εξέτασης του ζητήματος για το Σεπτέμβριο, ήταν μια σοφή απόφαση.

Ούτε η κοινωνία, ούτε η οικονομία αντέχουν μια βιαστική απόφαση στο ζήτημα αυτό.

Η ανάγκη αντιμετώπισής του ίσως είναι επιτακτική τόσο εξαιτίας των δεσμεύσεων της Ελλάδας έναντι των δανειστών της όσο και για την επανεκκίνηση της χρηματοδότησης της οικονομίας, αλλά αντιστοίχως επιτακτική είναι και η ανάγκη αποφυγής νέων πειραμάτων ή και ερασιτεχνισμών σε ένα τόσο ευαίσθητο πεδίο.

Όπως στέκουν σήμερα τα πράγματα και με την ψήφιση του νομοσχεδίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά από τη Βουλή, η απαγόρευση των πλειστηριασμών ακινήτων (πρώτης κατοικίας κ.λπ.) τερματίζεται την 31η.12.2013.

Τόσο απλά!

Εάν δεν υπάρξει παράταση ή κάποια άλλη σχετική ρύθμιση, από την 1η.1.2014 οι τράπεζες θα είναι σε θέση, θεωρητικά τουλάχιστον, να ρίξουν στην αγορά όσα επιθυμούν από τα περίπου 150 – 200 χιλιάδες ακίνητα, τα δάνεια των οποίων δεν εξυπηρετούνται και δεν έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις περί υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Άποψη της τρόικας είναι ότι δεν πρέπει να δοθεί άλλη παράταση και ότι μετά το αρχικό «σοκ» η αγορά θα μπορέσει να βρει ένα σημείο ισορροπίας, προφανώς ιδιαίτερα χαμηλό, και να πορευτεί επ’ αυτού.

Η άποψη της κυβέρνησης, για σειρά λόγων, είναι διαφορετική, ενώ ακόμη και οι τραπεζίτες, μολονότι είναι θεωρητικά άμεσα ενδιαφερόμενοι, δεν εμφανίζονται να βιάζονται να συμβεί κάτι τέτοιο.

Δεν βιάζονται διότι είναι σαφές ότι εάν συμβεί, τα ακίνητα επί των οποίων έχουν υποθήκες θα έρθουν να προστεθούν σε περίπου αντίστοιχο όγκο νεόδμητων τα οποία παραμένουν απούλητα, αλλά και σε όσα παλαιά κατακλύζουν σήμερα την αγορά, αδυνατώντας να βρουν αγοραστή.

Ως αποτέλεσμα, μια αγορά η οποία πνέει σήμερα τα λοίσθια κυριολεκτικά θα εξοντωθεί, συμπαρασύροντας και τις αξίες επί των οποίων έχουν σχηματιστεί σήμερα στο λοιπό, εξυπηρετούμενο, ενυπόθηκο χαρτοφυλάκιό των τραπεζών.

Ο βαθμός στον οποίο έχει νεκρώσει σήμερα αυτή η αγορά είναι ενδεικτικός και από τα στοιχεία που δημοσίευσε μόλις χθες η ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με τα οποία το μήνα Μάρτιο 2013 ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας συρρικνώθηκε κατά 55,5% έναντι του αντιστοίχου περυσινού διαστήματος, ενώ συνολικά το α’ τρίμηνο του 2013 μειώθηκε κατά 43,5% έναντι του α’ τριμήνου του 2012.

Αντίστοιχα ποσοστά μείωσης, όμως, είχαν καταγραφεί και για ολόκληρο το 2012 έναντι του 2011.

Όπως είπαμε, πρόκειται για μια νεκρή αγορά και έναν νεκρό κατασκευαστικό τομέα, ο οποίος σε άλλες εποχές θεωρούνταν μία από τις κινητήριες δυνάμεις, αν όχι η ατμομηχανή, της ελληνικής οικονομίας.

Υπό το πρίσμα αυτό, ακόμη και εάν ισχύσει η άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών από την 1η.1.2014, οι τιμές που θα εξασφαλίσουν οι τράπεζες κατά τις δημοπρασίες αυτές θα είναι, κατά πάσα βεβαιότητα, σημαντικά χαμηλότερες από την αξία για την οποία έχουν προσημειωθεί τα εκποιούμενα ακίνητα, η οποία κατά κανόνα είναι σχετικά υψηλότερη του ύψους του εμπλεκομένου δανείου.

Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες δανειολήπτες, δηλαδή άνθρωποι οι οποίοι θα δουν την περιουσία τους να δημοπρατείται, θα βρεθούν, πιθανόν, να χρωστούν ακόμη στις τράπεζες, παρά την εκποίηση του ακινήτου τους…

Μεταξύ αυτών, πολλοί που αν και είχαν την οικονομική δυνατότητα να εξυπηρετούν τα δάνειά τους δεν το έπραξαν για θεμιτούς ή αθέμιτους λόγους, αλλά και άλλοι, πολύ περισσότεροι, οι οποίοι απλώς αδυνατούσαν να το πράξουν, λόγω οικονομικής αδυναμίας.

Με άλλα λόγια, εάν συμβεί αυτό το οποίο επιθυμεί η τρόικα, ελπίζοντας ότι οι τράπεζες θα μπορέσουν να ανακτήσουν ένα μέρος των «εγκλωβισμένων» κεφαλαίων τους, ύψους περίπου 20-25 δισ. ευρώ από τα «κόκκινα δάνεια», ώστε να μπορέσουν να αρχίσουν να ξαναδανείζουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα συμβούν τα εξής:

Πρώτον, κυριολεκτικά θα ακυρωθεί ένας ολόκληρος κλάδος της οικονομίας.

Δεύτερον, θα απομειωθεί η αξία του λοιπού, εξυπηρετούμενου χαρτοφυλακίου τους, δημιουργώντας ενδεχομένως νέα ζητήματα επάρκειας κεφαλαίων.

Τρίτον, θα έχει απαξιωθεί ακόμη περισσότερο η ακίνητη περιουσία ακόμη και όσων δεν χρωστούν ούτε δεκάρα στις τράπεζες.

Τέταρτον, χιλιάδες άνθρωποι θα βρεθούν να χρωστούν στις τράπεζες, δίχως να υπάρχει ούτε καν ελπίδα ότι θα μπορέσουν ποτέ να τους τα επιστρέψουν.

Το χειρότερο, όμως, είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι θα χάσουν συνολικά την όποια ελπίδα, πιθανώς έχουν ακόμη σήμερα, για την επόμενη ημέρα…

Θα είναι άνθρωποι στο δρόμο…

Κατά πάσα βεβαιότητα, δεν έχουν δουλειά και δεν θα έχουν και στέγη. Με λίγα λόγια δεν θα έχουν τίποτε, παρά τις αλυσίδες της φτώχειας τους.

Έτσι, λοιπόν, για να μην φθάσουμε σε μια κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι αυτοί δεν θα έχουν να χάσουν τίποτε περισσότερο από αυτές τις αλυσίδες, αλλά και για να αρχίσει να ξαναδουλεύει, κάπως, το σύστημα που λέγεται οικονομία, ίσως οι φίλτατοι της τρόικας να έπρεπε να αρχίσουν να ακούν και όσους τους προτείνουν μια σταδιακότητα στην εφαρμογή της άρσης απαγόρευσης των πλειστηριασμών…

Για παράδειγμα, κατ’ έτος και πάντως με έναν τρόπο που θα δώσει στην οικονομία αλλά και στους χειμαζόμενους πολίτες αυτής της χώρας τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν ευχερέστερα αυτό το περίφημο «σοκ»…

Διαφορετικά…, είπαμε…, «αλυσίδες» κ.λπ…