Το μάθημα από τη διένεξη ΗΠΑ και Κίνας

H οικονομική διένεξη ΗΠΑ-Κίνας στην οποία είναι στραμμένα τα μάτια της ανθρωπότητας αποδεικνύει για μια ακόμη φορά κάτι το οποίο όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε:

To πόσο σημαντικό όπλο για την διεθνή ανταγωνιστικά μιας χώρας είναι η δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος της.

Οι ΗΠΑ πρόσφατα κατηγόρησαν την Κίνα ότι «χειραγωγεί» το νόμισμα, ότι δηλαδή με διοικητικές παρεμβάσεις κρατά την τιμή του γουάν χαμηλά προκειμένου να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της με αποτέλεσμα να εκτοπίζει τα αμερικανικά προϊόντα από τις αγορές. Το επιχείρημα της χειραγώγησης του νομίσματος παρέχει τη δικαιολογία στην αμερικανική κυβέρνηση να επιβάλλει νέους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα.

Για το αν οι κατηγορίες των ΗΠΑ έχουν βάση οι γνώμες διίστανται με τους περισσότερους αναλυτές να συμφωνούν ότι μέχρι τουλάχιστον το 2006 η Κίνα  πράγματι διατηρούσε υποτιμημένο το γουάν με διοικητικές παρεμβάσεις αλλά τα τελευταία χρόνια η Κίνα αφήνει τις δυνάμεις της αγοράς να κάνουν την δουλειά τους με αποτέλεσμα να έχουμε άνοδο της τιμής του κινεζικού νομίσματος.

Όμως αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην ιστορία αυτή είναι ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ, κατηγορώντας της Κίνα για «χειραγώγηση» του νομίσματος, στην ουσία αναγνωρίζει πόσο σημαντικό εργαλείο είναι για την ανταγωνιστικότητα μας χώρας η δυνατότητα της υποτίμησης. Μπορεί στη θεωρία να ακούμε πολλά για το πόσο σημαντικά για την ανταγωνιστικότητα είναι πχ οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η καταπολέμησης της διαφθοράς κ.λπ. όμως όταν το μαχαίρι φτάνει στο κόκαλο όλα αυτά υποχωρούν δίνοντας την θέση τους στο μοναδικό σοβαρό εργαλείο που διαθέτουν τα κράτη:  την  υποτίμηση του νομίσματος.

Επιπλέον προκύπτει και ένα άλλο ερώτημα: Aν η υποτίμηση τους νομίσματος έχει αρνητικά αποτελέσματα για την χώρα που κάνει την υποτίμηση, όπως επιμένουν οι υποστηρικτές του ευρώ στην Ελλάδα, τότε γιατί οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιβάλλουν κυρώσεις στην Κίνα επειδή η τελευταία κρατούσε υποτιμημένο το νόμισμα της; Δεν θα έπρεπε η πολιτική της υποτίμησης του γουάν να είχαν τέτοιες καταστροφικές συνέπειες για  Κίνα ώστε να μη χρειάζονταν επιπλέον κυρώσεις;

Αφήνοντας στη άκρη θεωρία και ηθικολογία αυτό που δείχνει η διένεξη ΗΠΑ και Κίνας είναι ότι το όπλο της υποτίμησης όχι απλά δεν είναι αμελητέο, όπως προσπαθούν να αποδείξουν τα ελληνικά πολιτικά κόμματα για να δικαιολογήσουν την απεμπόληση του με την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη, αλλά θεωρείται το ίσως πιο σημαντικό όπλο. Οι άλλοι παράγοντες (διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, καταπολέμηση της διαφθοράς κ.λπ.) είναι απλά τα κερασάκια στην τούρτα.

Και δυστυχώς η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να ασχολείται με τα κερασάκια έχοντας απωλέσει προ καιρού κάθε δυνατότητα να αγγίξει την τούρτα.