Οι συνταγές που εξασφαλίζουν κέρδη στις αγορές

Αυτό που καθορίζει την επιτυχία στις αγορές, έχει άμεση σχέση με την πρόβλεψη μιας οικονομικής συγκυρίας. Να έχεις αφουγκραστεί σωστά το γενικότερο επιχειρηματικό κλίμα, είτε τις προοπτικές μιας εταιρίας.

Ωστόσο τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα αν έχεις επιλέξει χρηματιστηριακούς τίτλους που ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία. Που δεν πλήττονται ακόμα και αν το ΑΕΠ υποχωρήσει ή αν οι Κεντρικές Τράπεζες αλλάξουν την πολιτική τους.

Στην ομάδα των «Επενδυτών χωρίς Σύνορα», το μυστικό της επιτυχίας μας είναι ακριβώς αυτές οι επιλογές. Ακολουθούμε κυρίως δύο κατευθύνσεις: τους κλάδους τεχνολογίας και βιοτεχνολογίας, καθώς και τις αριστοκρατικές μερισματικές μετοχές:

Α) Κερδίζοντας από την πρόοδο της τεχνολογίας

Αναλογιστείτε την πρόοδο που υπήρξε από τότε που κυκλοφόρησαν τα πρώτα κινητά. Τα σημερινά smartphones δεν είναι απλά τηλέφωνα. Πρόκειται για συσκευές που έχουν εκτοξεύσει την παραγωγικότητα σε όλο τον πλανήτη.

Ποια θα είναι η επόμενη εφαρμογή που θα διευκολύνει τη ζωή μας και θα κάνει ακόμα πιο αποτελεσματική την εργασία μας; Αν και έχουμε κάποιες ενδείξεις, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ποιες τεχνολογίες θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια.

Ένα όμως ξέρουμε στα σίγουρα: ότι η τεχνολογία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με αυξανόμενους ρυθμούς. Για αυτό ένα κομμάτι του χαρτοφυλακίου είναι σταθερά προσανατολισμένο προς το σίγουρο στοίχημα της τεχνολογικής εξέλιξης.

Για να επιβεβαιώσουμε ότι έχει επιβραβευτεί επενδυτικά αυτό το σκεπτικό, δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε ποιοι έχουν τις μεγαλύτερες κεφαλαιοποιήσεις παγκοσμίως: Google, Apple, Amazon, Microsoft και Facebook, οι οποίες έχουν εκτοπίσει από την πρωτοκαθεδρία παραδοσιακούς βιομηχανικούς κολοσσούς.

Μια άλλη σταθερά ανοδική τάση που δεν πρόκειται να ανατραπεί, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον, αφορά στην αύξηση του πληθυσμού στις αναπτυσσόμενες χώρες και στη γήρανσή του στις αναπτυγμένες.

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να εκμεταλλευτούμε επενδυτικά αυτή την κατεύθυνση. Ο πιο σίγουρος δρόμος είναι οι τομείς που ασχολούνται με την Υγεία. Για παράδειγμα τον βιοτεχνολογικό κλάδο, που αποτελείται κυρίως από αυτό που ονομάζαμε παλαιότερα φαρμακευτικές εταιρίες. Μόνο που πλέον αναφερόμαστε σε αναβαθμισμένες τεχνολογικά επιχειρήσεις.

Καταλυτικό σημείο στον κλάδο αποτέλεσε η αρχή της αποκωδικοποίησης του DNA, καθώς η μελέτη των γονιδιακών δεδομένων έχει γίνει υπόθεση περισσότερο των υπολογιστών παρά των εργαστηρίων. Παλαιότερα, για να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο, περνούσαν δεκαετίες ερευνών και δοκιμών. Σήμερα η παραγωγή είναι πιο γρήγορη, πιο αποδοτική.

Αυτό που ξεχωρίζει στον συγκεκριμένο κλάδο είναι πως εκτός από τη βελτίωση της παραγωγικότητας, έχουμε εξασφαλισμένη μια ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση για τα προϊόντα του. Καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, έχουμε αύξηση των ηλικιωμένων που, όπως είναι φυσικό, τα έχουν περισσότερο ανάγκη. Επίσης βοηθάει η τεράστια άνοδος της μεσαίας τάξης παγκόσμια, κυρίως στην Ασία.

Άρα έχουμε τον ιδανικό συνδυασμό. Εκτός από την αυξανόμενη αποτελεσματικότητα στην παραγωγή, έχουμε εξασφαλισμένη αύξηση της κατανάλωσης.

Πραγματικά, όπως φαίνεται στο διάγραμμα, οι κλάδοι της τεχνολογίας και της βιοτεχνολογίας, σταθερά, έχουν καλύτερη απόδοση από τον δείκτη S&P 500. Με μια προσεκτική και συστηματική μελέτη, μπορείς να ανακαλύψεις δεκάδες εταιρίες, περισσότερο ή λιγότερο γνωστές, που αποτελούν ευκαιρίες.

 Α) Ένα δεύτερο εισόδημα

Ένας συνετός επενδυτής προσαρμόζεται στις συνθήκες. Υπάρχουν περίοδοι που πρέπει να εκμεταλλεύεσαι τη δυναμική της εποχής και άλλες που είναι φρόνιμο να κινείσαι αμυντικά. Το ιδανικό αμυντικό κομμάτι ενός μετοχικού χαρτοφυλακίου οπωσδήποτε περιλαμβάνει επιλεγμένες μερισματικές εταιρίες, αυτές που αποκαλούνται «αριστοκρατικές».

Σκεφτείτε να είχατε αγοράσει και κρατήσει μετοχές μιας εταιρίας που διανέμει κάθε χρόνο μέρισμα 3%. Μόνο από την επανεπένδυση των μερισμάτων, θα είχατε πάρει πίσω τα χρήματα σας σε μια εικοσαετία. Χωρίς να υπολογίσουμε το κέρδος από τυχόν άνοδο της μετοχής.

Υπάρχουν μετοχές με εξασφαλισμένη μερισματική απόδοση; Φυσικά υπάρχουν. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εταιρίας που γνωρίζουμε όλοι τα προϊόντα της είναι η Coca Cola. Πάνω από 120 συνεχόμενα χρόνια μοιράζει μέρισμα στους μετόχους της. Δεν την έχουν εμποδίσει ούτε οι παγκόσμιοι πόλεμοι, ούτε το κραχ του 1929, ούτε οποιαδήποτε άλλη κακή συγκυρία. Μάλιστα, επί 60 συνεχόμενα έτη μοιράζει όλο και μεγαλύτερο μέρισμα.

Τι κάνουμε λοιπόν; Φτιάχνουμε ένα χαρτοφυλάκιο από τέτοιου τύπου μετοχές, διαφορετικών κλάδων, προκειμένου να έχουμε μια ορθή διασπορά. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 100 εταιρίες στο αμερικανικό χρηματιστήριο που αυξάνουν συνεχώς (προσοχή, δεν δίνουν απλώς) το μέρισμά τους επί δεκαετίες.

Πρόκειται για εύρωστες επιχειρήσεις με ικανοποιητικά κέρδη, αύξηση των πωλήσεων και επαρκή ρευστότητα. Τα τρία δηλαδή σημαντικότερα στοιχεία, που είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν. Γιατί αν μια επιχείρηση έχει μόνο κέρδη χωρίς θετικές ταμειακές ροές, μπορεί ακόμα και να κλείσει.

Δεν είναι τυχαίο που η μέση απόδοση αυτών των μετοχών έχει μεγαλύτερη από αυτή του S&P. Πόσο μάλλον αν κάνουμε προσεγμένες επιλογές.

Πρόκειται για μετοχές που σπάνια η πορεία τους κρύβει εκπλήξεις. Είναι για επενδυτές που αναζητούν μια αξιοπρεπή απόδοση των χρημάτων τους με όσο το δυνατόν μικρότερο κίνδυνο, όχι για αυτούς που αναμένουν να διπλασιάσουν τα χρήματά τους σε λίγους μήνες.

Παρ' όλα αυτά, οι αποδόσεις δεν είναι αναγκαστικά περιορισμένες. Μια άλλη εταιρία αυτής της κατηγορίας που γνωρίζουμε όλοι είναι η Johnson & Johnson. Οι μέτοχοί της τα τελευταία 5 χρόνια διπλασίασαν τα χρήματά τους.

Επιγραμματικά, με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να υπολογίζουμε σε ένα σίγουρο εισόδημα από τα μερίσματα, προσαυξημένο με όσα κερδίσουμε από την άνοδο των μετοχών.

Πόσο εξασφαλισμένη είναι η άνοδος; Επειδή πρόκειται για τεράστιες πολυεθνικές επιχειρήσεις, ουσιαστικά ακολουθούν το παγκόσμιο ΑΕΠ. Ωστόσο αναπτύσσονται ταχύτερα από αυτό, καθώς έχουν το πλεονέκτημα του μεγέθους και της τεχνογνωσίας, έναντι των ανταγωνιστών τους. Επιπλέον, ακόμα κι αν μία, δύο ή τρεις χώρες αντιμετωπίσουν ύφεση, οι υπόλοιπες καλύπτουν το κενό.

Επενδυτικό stress test

Για να δοκιμάσουμε τη στρατηγική μας, ας εξετάσουμε το πιο δυσμενές σενάριο. Ότι πέφτουμε σε μια οικονομική ύφεση παρόμοιας έντασης με του 2008. Ποιοι θα πληγούν; Προφανώς όλοι. Όταν το γενικότερο κλίμα είναι έντονα αρνητικό, όλοι οι χρηματιστηριακοί τίτλοι υποφέρουν.

Τα κακά νέα για εμάς, όμως, τελειώνουν εδώ. Ας εξετάσουμε τις δύο κατευθύνσεις που αναφέραμε νωρίτερα:

α) Επιλεγμένες τεχνολογικές. Να πάρουμε το παράδειγμα της γνωστής σε όλους μας Google. Ποια είναι η δύναμη της; Ο αλγόριθμος πίσω από τη μηχανή αναζήτησης και η τεράστια υπολογιστική δύναμη που απαιτείται. Αυτά θα σταματήσουν να βελτιώνονται; Όχι βέβαια.

Η εσωτερική της αξία και η δυναμικότητα της Google θα συνεχίσουν να μεγεθύνονται ακόμα και αν συγκυριακά τα έσοδά της μειωθούν. Γιατί; Γιατί η δυνατότητα των υπολογιστών δεν πρόκειται να μειωθεί. Οι έρευνές της δεν θα σταματήσουν. Η ανάπτυξη των εφαρμογών, όπως τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, που θα κάνουν σε εμάς τη ζωή πιο εύκολη και εκείνους να κερδίζουν μερίδιο αγοράς, θα συνεχίσουν κανονικά.
Συνεπώς με την πρώτη ευκαιρία που η αγορά θα ανακάμψει, θα είναι από τις πρώτες που θα τιναχτούν υψηλότερα, γιατί θα έχει συσσωρεύσει αξία.

β) Επιλεγμένες μερισματικές. Στο παράδειγμα της Cοca Cola εξηγήσαμε τον λόγο για τον οποίο θα απολαμβάνουμε ένα σταθερά ανοδικό εισόδημα για τα επόμενα χρόνια. Αυτό πέρα από το προφανές πλεονέκτημά του, έχει ακόμα ένα: Δημιουργεί ένα ισχυρό μαξιλάρι ασφαλείας.

Τι εννοούμε; Σήμερα που η Cοca Cola διαπραγματεύεται στα 44$, δίνει ετήσιο μέρισμα 1,56$ ή 3,5% περίπου.

Αν τυχόν η αξία της μετοχή πέσει στο μισό, στα 22$, με το μέρισμα να εξακολουθεί να είναι τουλάχιστον 1,56$, τότε η μερισματική της απόδοση θα γίνει 7%. 

Μπορεί για κάποιον που έχει 10 ή 20 ή 100.000 αυτό το ποσοστό να μην σημαίνει κάτι ιδιαίτερο, αλλά για αυτούς που διαχειρίζονται δισεκατομμύρια, αυτή η απόδοση θεωρείται αστρονομική. Θα σπεύσουν να αγοράσουν τη μετοχή σαν πεινασμένα πιράνχας, εμποδίζοντας την τιμή της μετοχής να υποχωρήσει.

Ουσιαστικά έχουμε ποντάρει στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Το πιο σίγουρο και δεδομένο από όλα. Γιατί είναι σίγουρο; Γιατί οι υπολογιστές δεν πρόκειται να γίνουν πιο αργοί στο μέλλον, ούτε η ανθρώπινη τεχνογνωσία να μειωθεί.

Το κερασάκι στην τούρτα

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως με αυτές τις τοποθετήσεις έχουμε ένα πλεονέκτημα. Αρκούν όμως αυτά για να ανταγωνιστούμε τις μεγάλες επενδυτικές τράπεζες και τα hedge funds; Η απάντηση είναι ένα ηχηρό όχι. Όταν ο αντίπαλος διαθέτει τανκς και εσύ αγωνίζεσαι με σουγιαδάκι, δεν είναι ρεαλιστικό να ελπίζεις πως θα κερδίσεις. Όσο ικανός και να είσαι.

Πού νομίζετε πως υπερτερούν έναντι των υπολοίπων; Επειδή έχουν ικανά στελέχη που προβλέπουν σωστά την κίνηση της αγοράς; Δεν είναι αυτό το δυνατό τους σημείο. Η επιτυχία τους βασίζεται στο ότι εκμεταλλευόμενοι τα σύγχρονα χρηματοπιστωτικά εργαλεία, παίζουν με τις πιθανότητες υπέρ τους.

Αυτό κάνουμε και εμείς! Πολεμάμε με τα ίδια όπλα: Ένα από αυτά είναι οι στρατηγικές options. Για την χρησιμότητά τους ως εργαλεία προστασίας του κεφαλαίου, θα αναφέρουμε δύο απλά παραδείγματα:

1) Ας πούμε πως θέλουμε να αγοράσουμε μια μετοχή με το σκεπτικό πως μας αρκεί να κερδίσουμε 20%. Με τη βοήθεια των options μπορούμε αντί για την τιμή π.χ. των 100$, που διαπραγματεύεται στο ταμπλό, να την αποκτήσουμε με 90$. Πολύ καλό για να είναι αληθινό; Και όμως είναι! Απλά έχουμε το μειονέκτημα πως ακόμα και αν ανέβει παραπάνω, εμείς θα πρέπει να περιοριστούμε στο +20%.

 2) Όταν αγοράζουμε μια μετοχή, ελπίζουμε να έχουμε προβλέψει σωστά, χωρίς να μπορούμε βέβαια να είμαστε σίγουροι. Αντί λοιπόν να βγάλουμε π.χ. 25%, υποθέτοντας πως θα ανέβει τόσο, εμείς θα βγάλουμε 2% λιγότερο. Θυσιάζουμε το 2%, πληρώνοντάς το ως «ασφάλιστρο» σε περίπτωση υποχώρησης. Αν υποχωρήσει η τιμή της, εμείς θα χάσουμε μόλις τα μισά ή και καθόλου!

Πώς γίνεται να μη χάνουμε παρόλο που η τιμή της μετοχής που αγοράσαμε έπεσε; Ο λόγος είναι πως ενώ χάνουμε χρήματα από τη μετοχή, ταυτόχρονα κερδίζουμε από τα options. Άρα η απώλεια ισοφαρίζεται, ακόμα και ολοσχερώς. Αντίθετα, αν η μετοχή ανέβει, θα κερδίζουμε από την άνοδο της, αλλά οι απώλειες από τα options θα είναι περιορισμένες, έως καθόλου.

Φυσικά τα παραδείγματα που αναφέρουμε είναι απλοποιημένα. Οι στρατηγικές κρύβουν πίσω τους μαθηματικά μοντέλα που απαιτούν τεχνογνωσία και εμπειρία, προκειμένου να αποδειχθούν αποτελεσματικά.

Είναι όμως απαραίτητα. Είναι δυνατόν να ασφαλίζουμε το αυτοκίνητο ή το σπίτι μας και όχι τις οικονομίες μας;

Ένα ακόμα καταπληκτικό εργαλείο που διαθέτουμε, είναι η προνομιακή πρόσβαση σε reports που στέλνουν διεθνείς επενδυτικοί οίκοι σε θεσμικούς πελάτες τους. Έτσι μαθαίνουμε από πρώτο χέρι προς τα πού κατευθύνονται οι μεγάλοι παίκτες.

Οι συναλλαγές κοστίζουν. Είτε σαν κόστος προμηθειών είτε άλλων, λιγότερο φανερών χρεώσεων. Εμείς έχουμε ελαχιστοποιήσει το πρώτο και μηδενίσει το δεύτερο. Με προστασία κεφαλαίου μέχρι 500.000$ από τον αμερικανικό οργανισμό SIPC, χωρίς έξοδα θεματοφυλακής, χωρίς Swiss Stamp Duty που πληρώνουν στην Ελβετία ή άλλα έξοδα.

Το δικό μας πλεονέκτημα είναι πως όχι μόνο καταφέραμε να εφαρμόσουμε με επιτυχία τον τρόπο δουλειάς μεγάλων επενδυτικών οίκων, αλλά να την προσαρμόσουμε ακόμα και σε μικρομεσαία χαρτοφυλάκια.

Όποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα για τις πρακτικές λύσεις που προτείνουμε, ας στείλει e-mail στο [email protected], αναφέροντας όνομα και κινητό και θα επικοινωνήσουμε μαζί του.

* Ο κ. Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα (www.ependytes.com).