Ο Γ. Προβόπουλος και η ασθένεια του λαϊκισμού

Αν ήθελε κάποιος να αποτιμήσει το έργο του καθηγητή κ. Γιώργου Προβόπουλου στη διάρκεια της θητείας του ως διοικητού στην Τράπεζα της Ελλάδος, θα έπρεπε να εξάρει την προσπάθεια που έκανε για να σώσει τις τραπεζικές καταθέσεις και άρα να υπερασπιστεί συμφέροντα των Ελλήνων καταθετών.

Σε μία εποχή όπου μία βαρύτατα υπερχρεωμένη χώρα επιδείκνυε πρωτοφανή ελαφρότητα με τους εταίρους-δανειστές της και τους προκαλούσε, ο κ. Γ. Προβόπουλος στάθηκε στο ύψος του και απέτρεψε τα χειρότερα.

Υπό αυτή την έννοια, στην αποκαλυπτική ομιλία του στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), εξήγησε στο ακροατήριό του την πραγματικότητα που είχε να διαχειριστεί και περιέγραψε μία κατάσταση όπως αυτή είχε διαμορφωθεί πριν η Ελλάδα καλέσει σε βοήθεια το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και ζητήσει από τους Ευρωπαίους εταίρους της να κάνουν μία σειρά από θεσμικές παραβάσεις, ώστε να μπορέσουν να αποτρέψουν την πτώχευσή της.

Όταν λοιπόν το ΔΝΤ εκλήθη να πάρει μέρος στην επιχείρηση σωτηρίας της Ελλάδος, που ήταν παράλληλα και πράξη προστασίας της ευρωζώνης, η Ελλάδα ήταν βαρύτατα υπερχρεωμένη και είχε ανάγκη από ριζικές μεταρρυθμίσεις. Η διαπίστωση δε αυτή είχε διατυπωθεί ξεκάθαρα από το 2009, σε σχετική έκθεση του Ταμείου.

Ιδού τι γράφει πάνω στο θέμα αυτό ο κ. Παν. Ρουμελιώτης, αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής στο ΔΝΤ από τον Μάρτιο 2010 έως τον Δεκέμβριο 2011, στο βιβλίο του Το Άγνωστο Παρασκήνιο της Προσφυγής στο ΔΝΤ (εκδόσεις Α. Λιβάνη, 2012):

«Το ΔΝΤ εξέφρασε για πρώτη φορά τις ανησυχίες του σχετικά με τις δυσμενείς δημοσιονομικές συνθήκες στην Ελλάδα το 2008, στην επίσημη ετήσια έκθεσή του. Η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να καθυστερήσει τη δημοσιοποίηση της έκθεσης, όπως ισχυρίστηκε η εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ Μιράντα Ξαφά. Ήδη από τις αρχές του 2009 το Ταμείο παρακολουθούσε με ανησυχία τις οικονομικές και δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 2009, οι ελληνικές Αρχές αποφάσισαν να εφαρμόσουν κάποια διαρθρωτικά μέτρα εξαιτίας των πιέσεων του ΔΝΤ και της ευρωζώνης. Πιο συγκεκριμένα, στις 18 Μαρτίου 2009, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Παπαθανασίου ανακοίνωσε ότι, λόγω των δυσμενέστερων εξελίξεων στην ευρωζώνη, η κυβέρνηση είχε αποφασίσει να εφαρμόσει "ένα ολοκληρωμένο και συγκροτημένο σχέδιο" που θα προωθούσε την ανάπτυξη και τη δημοσιονομική εξυγίανση και θα προστάτευε το εισόδημα των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων».

«Βασικά, η κυβέρνηση πάγωσε τις αυξήσεις των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν μηνιαίες αποδοχές μεγαλύτερες από 1.700 ευρώ, καθώς και των δημοσίων λειτουργών που ήταν ενταγμένοι σε ειδικά μισθολόγια (π.χ. δικαστικοί, γιατροί). Αντίστοιχη ρύθμιση εφαρμόστηκε και για τους συνταξιούχους που η κύρια σύνταξή τους ήταν μεγαλύτερη των 1.100 ευρώ. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ενίσχυσε τους χαμηλόμισθους και τους χαμηλοσυνταξιούχους με έκτακτα βοηθήματα, ενώ επέβαλε έκτακτη εισφορά στο εισόδημα του 2008. Ανακοινώθηκαν, επίσης, κάποια μέτρα για τη μεγιστοποίηση της είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών».

Όμως το πρόγραμμα αυτό δεν έπεισε το ΔΝΤ.

«Η ετήσια αποστολή των εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2009. Κατά την παραμονή τους στην Αθήνα, οι εμπειρογνώμονες προειδοποίησαν τις ελληνικές Αρχές ότι η έκθεσή τους προς το ΔΣ του Ταμείου θα περιείχε αρνητικά σχόλια για την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική. Ταυτοχρόνως, κάλεσαν τις ελληνικές Αρχές να λάβουν άμεσα μέτρα για να αντιμετωπιστεί, έστω και καθυστερημένα, ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός. Επιπλέον, όπως αναφέρει ο Βαγγέλης Δεμίρης, ανταποκριτής της ΝΕΤ και του Έθνους στις Βρυξέλλες, ο Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοακίμ Αλμούνια είχε αποστείλει ήδη από την άνοιξη του 2009 μία επιστολή στον υπουργό Οικονομικών στην οποία τον προειδοποιούσε ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα ξεπερνούσε το 100% του ΑΕΠ το 2009.

«Στις 25 Ιουνίου 2009 η κυβέρνηση ανακοίνωσε μία σειρά συμπληρωματικών διορθωτικών δημοσιονομικών μέτρων, ώστε να προλάβει δυσμενέστερες εξελίξεις και να απαντήσει στις απαιτήσεις του ΔΝΤ. Ταυτόχρονα, επιχείρησε να επιρρίψει την ευθύνη της επιδείνωσης της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας αποκλειστικά και μόνο στη δυσμενή οικονομική συγκυρία για την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία είχε πραγματικά πληγεί από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008».

Αυτά αναφέρει ο κ. Παν. Ρουμελιώτης -που και αυτός στο βιβλίο του παραλείπει να υπογραμμίσει ότι, στη σελίδα 15 της σχετικής έκθεσης του ΔΝΤ γίνεται λόγος για χρέος που θα αντιστοιχεί στο 800% του ΑΕΠ το 2060, αν συνεχίζονταν οι γνωστές τότε πολιτικές χρεοκοπίας της χώρας.

Υπενθυμίζουμε επίσης στους επικριτές του κ. Γιώργου Προβόπουλου ότι παρόμοιες ήσαν οι προβλέψεις και του καθηγητή κ. Γιάννη Σπράου το 1995, όταν είχε προτείνει τη γενναία μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού μας συστήματος. Αυτήν που επιχείρησε το 2000 ο καθηγητής κ. Τάσος Γιαννίτσης και την οποία ακύρωσαν οι καταστροφείς της ελληνικής οικονομίας.

Αυτή είναι η πραγματικότητα, αλλά μικρή σημασία έχει στη χώρα του λαϊκισμού...