Διαφωνώ με ό,τι λες και θα σε μηνύσω γι' αυτό!

Βρέθηκε λοιπόν ο πρώτος κατηγορούμενος του αντιρατσιστικού νόμου 4285/2014. Είναι ο Γερμανός καθηγητής ιστορίας Χάιντς Ρίχτερ, που κατηγορείται για άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού εις βάρος του κρητικού λαού.

Έτσι ο αντιρατσιστικός νόμος ξεκινά τη σταδιοδρομία του στρεφόμενος εναντίον ενός ιστορικού. Όσοι σκέφτονται ότι δεν τους αφορά γιατί δεν είναι ιστορικοί, θα έπρεπε να έχουν διδαχθεί από την ιστορία ότι είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και άλλες κατηγορίες και μπορεί να βρεθούν και οι ίδιοι ξαφνικά κατηγορούμενοι.

Ο αντιρατσιστικός νόμος είναι άλλο ένα εγχώριο νομοθέτημα εναντίον της ελεύθερης έκφρασης. Υπήρξε όμως και πρόταση 45 (!) βουλευτών της Ν.Δ. για άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον του υπουργού Παιδείας, επειδή είπε κάτι για το παρελθόν.

Βρήκαν τη μιλιά τους και βουλευτές που καταπίνουν αμάσητα νομοσχέδια που δεν έχουν καν διαβάσει για τη δήλωση περί «γενοκτονίας των Ποντίων», με το επιχείρημα ότι καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής (για να μην παρεξηγηθώ, η μισή μου καταγωγή είναι Ποντιακή). Πολιτικοί που υποτίθεται προτάσσουν την ελευθερία της προσωπικής άποψης σαν ασπίδα για να εισπράττουν τη βουλευτική αποζημίωση, ακόμα και όταν τους διαγράφουν, ζητάνε ποινικές διώξεις απόψεων σαν σύγχρονοι αντι-Βολταίροι: "Διαφωνώ με ό,τι λες και θα σε μηνύσω γι' αυτό".

Αλίμονο όμως στις χώρες που τα δικαστήρια διορθώνουν τους ιστορικούς και τα κοινοβούλια ορίζουν το ιστορικώς ορθό και νομοθετούν και εναντίον όσων αρνούνται τη μία και μοναδική αλήθεια. Η εγχώρια ιστορία (ή η μυθολογία της, όπως έλεγε ο Παλαμάς) χρησιμοποιείται σαν όπλο εναντίον πολιτικών απόψεων που διατυπώνουν κάποιοι αταίριαστοι. Συνήθως βέβαια την ιστορία τη γράφουν οι νικητές και όλοι φροντίζουν να γράψουν το κομμάτι που τους αφορά για να είναι πιο επιεικής μαζί τους, όπως έλεγε και ο Τσόρτσιλ, αλλά εγχωρίως οι νικημένοι πήραν αρκετές φορές την εκδίκηση και ταυτόχρονα παγιδεύτηκαν σε αυτή καταλήγοντας σε μία ανάστροφη δυσανεξία διαφορετικών προσεγγίσεων.

«Εγώ είμαι υπέρ της ελευθερίας του λόγου, αλλά όχι να λέει κι ο καθένας ό,τι θέλει». Ανάμεσα στους μάρτυρες κατηγορίας του Ρίχτερ είναι και βουλευτής (Λευτέρης Αυγενάκης). Στη χώρα του ό,τι δηλώσεις είσαι, άνθρωποι που αυτο-κατατάσσονται σαν φιλελεύθεροι, στην πράξη κακοποιούν κάθε έννοια φιλελευθερισμού σε όλες τις πιθανές παραλλαγές του. Όπως διάβασα σε ένα πετυχημένο tweet, αν δηλώνεις φιλελεύθερος, αλλά τάσσεσαι εναντίον της ελεύθερης έκφρασης, είναι σαν να ισχυρίζεσαι ότι είσαι γευσιγνώστης, αλλά εναντίον του φαγητού.

Υπάρχει και ένας κανόνας που πάντα χρησιμοποιώ: όταν κάποιος διατυπώνει ένα επιχείρημα που περιέχει στη μέση τη λέξη "αλλά", τότε ό,τι πιστεύει βρίσκεται μετά το "αλλά", ενώ δεν πιστεύει καθόλου ό,τι είναι πριν. Πρόκειται για αλάνθαστο κανόνα και δεν έχω κατορθώσει να βρω καμία εξαίρεση.

Δυστυχώς, η ελευθερία του λόγου και η ακαδημαϊκή ελευθερία έχουν ρηχές ρίζες στην πολιτική μας κουλτούρα αλλά και στο νομοθετικό μας πλαίσιο. Όσοι (και όχι μόνο οι ιστορικοί) διατυπώνουν απόψεις που δεν είναι συμβατές με τις κυρίαρχες, τότε διώκονται. Ενοχλεί ακόμα και ο νεαρός μπλόγκερ Παστίτσιος, που καταδικάστηκε γιατί προσέβαλε τα θεία και τις ανοησίες του Άγιου Παΐσιου.

Ενοχλούν τα σκίτσα του Πετρουλάκη, του Αρκά, του Χατζόπουλου. Ισχύουν και εφαρμόζονται νόμοι περί προσβολής των θείων και διασποράς ψευδών ειδήσεων. Και προσέξτε, αυτοί που ξεκινάνε τις διώξεις είναι πολιτικά πρόσωπα, τα οποία μάλιστα, αν κατέχουν κυβερνητικά πόστα, απειλούν ή προαναγγέλλουν τις δικαστικές διώξεις της κατά τα λοιπά ανεξάρτητης δικαιοσύνης.

Θα πει κάποιος και τι σχέση μπορεί να έχει η προστασία των δικαιωμάτων με την οικονομία. Η απάντηση είναι: Πολύ μεγάλη! Παρότι στα οικονομικά -όπως και σε όλες τις κοινωνικές επιστήμες- τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει η δυνατότητα του πειράματος, έχει αποδειχθεί ότι η ποιότητα των θεσμών κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε δύο οικονομίες που μπορεί να βρίσκονται την ίδια χρονική στο ίδιο μέρος, ακόμα και με τον ίδιο λαό και να τους χωρίζει ένα σύνορο ή ένα τείχος.

Ακόμα και η τέχνη επηρεάζει την οικονομική συμπεριφορά (και όχι μόνο) των ανθρώπων. Συνεπώς μόνο άσχετη δεν είναι η χαμηλή ποιότητα των θεσμών μας για αυτό που μας συμβαίνει. Οι ίδιοι πολιτικοί που (κατα)διώκουν αρθρογράφους, σκιτσογράφους και όσους άλλους η άποψή τους ενοχλεί και δεν ελέγχεται είναι και οι ίδιοι που διορίζουν τους παρατρεχάμενούς τους σαν διοικητές οργανισμών, προσλαμβάνουν τους συγγενείς τους σαν συμβούλους, ή καθαιρούν τους επικεφαλής των ανεξάρτητων αρχών.

Τα ίδια πολιτικά κόμματα που κάνουν τα στραβά μάτια στην παραβίαση του δικαιώματος των συμπολιτών μας να διαχειριστούν το σώμα τους μετά θάνατο και τους αναγκάζουν να κάνουν το τελευταίο τους ταξίδι στη Βουλγαρία για να εκπληρωθεί η τελευταία τους επιθυμία, είναι τα ίδια που θα προστατέψουν οικονομικά φέουδα. Τα ίδια πολιτικά κόμματα που θα ισχυριστούν ότι σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα προσθέσουν «αλλά είναι αφύσικος ο γάμος ομοφυλοφίλων» (θυμηθείτε τον κανόνα του «αλλά»), υπερασπίζονται με πάθος ομάδες ειδικών συμφερόντων.

Οι ίδιοι άρχοντες που προσυπογράφουν κατηγορητήρια αντεθνικότητας, εμποδίζουν ιδιωτικοποιήσεις εντός της χωροκράτειάς τους καταδικάζοντας πόλεις και περιοχές στην υπανάπτυξη. Ας μην μπερδευόμαστε με τα πολιτικά πρόσημα καθώς ένα διπλά αριστερό πρόσημο ισούται στην πράξη με ένα θετικό ακροδεξιό πρόσημο, όπως αποδεικνύει και η συγκυβέρνηση της χώρας.

Αντί να μεμψιμοιρούμε για τη χαμηλή ποιότητα του πολιτικού μας προσωπικού, ας αντιδράσουμε σε κάθε ακρωτηριασμό των θεσμών και ας διεκδικήσουμε τη θεμελίωση στοιχειωδών δικαιωμάτων με δεδομένο(;) ότι ανήκουμε στο καλύτερο τμήμα της Ευρώπης του 21ου αιώνα. Εκτός και αν θέλουμε το ευρωπαϊκό κεκτημένο μας να αποδειχθεί δανεικό και επιστρέψιμο.

• Ο κ. Κων/νος Μαρκάζος είναι οικονομολόγος.