Το άλλο πρόσωπο της Ελλάδας

Η Ελλάδα έχει βιώσει σοβαρές οικονομικές αναταράξεις από το 2010, λόγω του σε τεράστιο βαθμό αναποτελεσματικού κράτους, του μεγάλου διοικητικού κόστους και διαφόρων ακαμψιών στις αγορές προϊόντων και επαγγελμάτων -για να ονομάσουμε μόνο τα μεγαλύτερα εμπόδια προς την οικονομική ευημερία. Ωστόσο, πολύ λίγοι παρατηρητές γνωρίζουν το άλλο πρόσωπο της Ελλάδας -αυτό μιας χώρας που παρά τα προβλήματά της, είναι ένα μέρος με πολλούς πόρους που παραμένουν αναξιοποίητοι και που, αν αξιοποιηθούν κατάλληλα, θα μπορούσαν να βάλουν μπρος την οικονομία. Το μήνυμα τώρα προς την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα θα πρέπει να είναι πως η χώρα είναι έτοιμη να τους υποδεχθεί.

Υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες για επενδύσεις σε όλους τους τομείς του ενεργειακού κλάδου, σε projects που θα αυξήσουν την ενεργειακή αποδοτικότητα και ως εκ τούτου θα «βγάλουν τα χρήματά τους» πολύ γρήγορα. Οι ευκαιρίες κυμαίνονται από τη διασύνδεση των νησιών με ανεπαρκή ενεργειακή παραγωγή με την ηπειρωτική Ελλάδα, μέχρι την αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας στα παλαιά σπίτια. Μπορεί να είναι ένα «καλά φυλαγμένο μυστικό», όμως ο επόμενος επιχειρηματίας με το καινοτόμο πνεύμα του Elon Musk (*) μπορεί να είναι Έλληνας. Η Ελλάδα έχει τις επιχειρήσεις, το εργατικό δυναμικό και την τεχνογνωσία για να στηρίξει τέτοιες επενδύσεις. Η Ελλάδα παράγει μπαταρίες, ηλιακά πάνελ και πολλά εξαρτήματα της υποστηρικτικής «καθαρής» τεχνολογίας. Η Ελλάδα διενεργεί επίσης έρευνες στις κυψέλες καυσίμων με εταιρείες που δραστηριοποιούνται και στις ΗΠΑ.

Παρά τους πενιχρούς μισθούς και την ισχνή στήριξη, τα ερευνητικά πανεπιστήμια που χρηματοδοτούνται από το κράτος στην Ελλάδα, σήμερα διενεργούν προηγμένες έρευνες, από νανοϋλικά, πλαστικά και μικροηλεκτρονική, μέχρι και ιατρικές συσκευές και φαρμακευτικά σκευάσματα. Οι ελληνικές καινοτομίες βοηθούν στον πρώιμο εντοπισμό του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Εν τω μεταξύ, clusters μικρότερων και μεγαλύτερων εταιρειών, όπως το Corallia, διαφοροποιούνται και σε άλλους τομείς.

Η ελληνική τεχνολογία ευθύνεται για την προστασία των ραντάρ των αεροδρομίων από τους κεραυνούς. Όμως η συνεργασία μεταξύ των εταιρειών αυτών και των ερευνητικών πανεπιστημίων είναι δύσκολη αυτή τη στιγμή, λόγω νομικών ασαφειών και περιπλοκών. Έτσι, η Ελλάδα χρειάζεται τη δική της Πράξη Bayh-Dole (**), που σε συνδυασμό με τολμηρές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσε να απλοποιήσει τις ξένες επενδύσεις σε ό,τι αφορά στην ίδρυση εταιρείας, τη χρηματοδότησή της, τη διανομή των κερδών από υψηλού ρίσκου καινοτόμες επενδύσεις εντός και εκτός Ελλάδας, και στη στήριξη του νομικού οικοσυστήματος που «συνοδεύει» την πνευματική ιδιοκτησία, όλα σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες και πρακτικές.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι «δύναμη» και στην ανοικτή θάλασσα. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν τη μεγαλύτερη χωρητικότητα νεκρού φορτίου (dwt) παγκοσμίως και έχουν δείξει τον δρόμο για αρίστευση στη συνεργασία με διεθνείς εταίρους ανά τον κόσμο, προς αμοιβαίο όφελος. Ελληνικές εταιρείες κατασκευάζουν εξαρτήματα πλοίων και παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες. Είναι παγκόσμιοι ηγέτες με ισχυρά θεμέλια πάνω στα οποία μπορούν να επεκταθούν.

Τα τρόφιμα και τα ποτά είναι παραδοσιακά ένας τομέας στον οποίο οι ελληνικές εταιρείες αριστεύουν. Μπορεί να είναι ένα «καλά φυλαγμένο μυστικό», όμως η καλλιέργεια αγαθών στην Ελλάδα είναι ό,τι και η παραγωγή πούρων στην Κούβα: πολύ απλά, έχουμε τα καλύτερα προϊόντα. Η Ελλάδα παράγει και εξάγει σε περισσότερες από δέκα χώρες την εξαιρετική μπίρα Βεργίνα. Η ίδια εταιρεία εξάγει επίσης αυθεντικό παγωμένο τσάι, φτιαγμένο από τσάι των βουνών της Βόρειας Ελλάδας. Και φυσικά το παράδειγμα του ελαιολάδου, που εξάγεται μαζικά σε χαμηλή τιμή, είναι επίσης γνωστό.

Όμως οι Έλληνες καινοτομούν επίσης. Για παράδειγμα, ένα νέο φθηνό τεστ για την αξιολόγηση της ποιότητας του ελαιολάδου «επιτόπου» που κυκλοφορεί τώρα στην αγορά, εφευρέθηκε από Έλληνες και προωθήθηκε σε συνεργασία με Καναδούς εταίρους. Ο «θησαυρός» του ελληνικού τοπίου προσφέρει και άλλες ευκαιρίες, πέραν των τροφίμων, που κυμαίνονται από τα καλλυντικά μέχρι τα μέταλλα και τα υφάσματα. Το ελληνικό αλουμίνιο βρίσκεται στα περισσότερα υδραυλικά μας και το ελληνικό βαμβάκι στα ταμπλό των αυτοκινήτων μας για να μη σπάνε από τον ήλιο.
Άρα, αφού η Ελλάδα διαθέτει όλα τα απαραίτητα υλικά για μια οικονομική άνθηση, γιατί δεν έχει συμβεί αυτό ακόμα;

Δυστυχώς, ένας τομέας όπου η χώρα πλήττεται από έλλειψη εφευρέσεων είναι το πολιτικό της σύστημα. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μέχρι τώρα έχει ξοδέψει μεγάλο μέρος του χρόνου του κάνοντας -και σπάζοντας- υποσχέσεις να σκίσει τη συμφωνία με τους πιστωτές της Ελλάδας -χρόνο που η οικονομία της χώρας δεν έχει την πολυτέλεια να σπαταλά. Αν όμως ο ίδιος και οι συνάδελφοί του στον κυβερνητικό συνασπισμό μπορούσαν να κάνουν έστω και τη μισή προσπάθεια για να περάσουν αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις και για να στρώσουν το χαλί για τους παγκόσμιους επενδυτές, τότε η δημιουργική, παραγωγική Ελλάδα που περιγράψαμε παραπάνω, ίσως μπορεί να δείξει το πρόσωπό της.

(*) Elon Musk: Καναδο-Αμερικανός μεγαλοεπιχειρηματίας, μηχανικός, εφευρέτης και επενδυτής. Μεταξύ άλλων, είναι ιδρυτής, CEO και CTO της SpaceX, CEO και product architect της Tesla Motors και πρόεδρος της ColarCity, καθώς και συνιδρυτής των Zip2, PayPal και Tesla Motors.

(**) Η Πράξη Bayh-Dole είναι αμερικανική νομοθεσία που αφορά στην πνευματική ιδιοκτησία που προκύπτει από τις έρευνες που χρηματοδοτούνται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.