Κίνητρο για φοροδιαφυγή ο ΦΠΑ 23% στην εστίαση

Η εστίαση αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς και ισχυρούς κλάδους της οικονομίας. Πρόκειται ωστόσο για έναν ιδιαίτερα ταλαιπωρημένο κλάδο, που κυριαρχείται από αναρχία και έλλειψη τεχνογνωσίας. Επιχειρήσεις εστίασης ξεφυτρώνουν καθημερινά σαν τα μανιτάρια, ενώ κλείνουν μέσα σε ένα βράδυ, καθώς προαπαιτούμενα για τη λειτουργία αυτών των επιχειρήσεων δεν υπάρχουν.

Από τα βασικότερα θέματα που απειλούν τη βιωσιμότητα του κλάδου είναι οι διαρκείς μεταβολές του ΦΠΑ. Από το 2011 παρακολουθούμε το θρίλερ του ΦΠΑ στην εστίαση, με ανυπολόγιστες για τον κλάδο, την οικονομία και τους πολίτες συνέπειες.

Το Σεπτέμβριο του 2011 ο κλάδος της εστίασης απασχολούσε 600.000 εργαζομένους σε περισσότερα από 121.000 καταστήματα. Μετά την παράλογη αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση έκλεισαν πάνω από 6.500 καταστήματα, ενώ περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους. Οι πωλήσεις σημείωσαν πτώση κατά 40%, ποσοστό ικανό να διαλύσει τον κλάδο.

Αντιθέτως, η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, τον Αύγουστο του 2013, έδωσε ανάσα στον κλάδο δημιουργώντας πάνω από 120.000 θέσεις εργασίας, οι οποίες πλέον κινδυνεύουν να χαθούν. Παράλληλα, παρά τη μείωση του συντελεστή, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους κατέγραψε περισσότερα έσοδα από εισφορές, από φόρους και δόσεις που πληρώθηκαν αλλά και από τη μείωση στα ποσοστά του ΟΑΕΔ.

Η μαζική εστίαση απευθύνεται στα μεσαία και φτωχά στρώματα της κοινωνίας. Όταν τα ποσοστά ανεργίας στη χώρα μας αυξάνονται με δραματικούς ρυθμούς, είναι αδιανόητο να ζητάμε από τους Έλληνες πολίτες να πληρώνουν τόσο υψηλό ΦΠΑ, για μία τυρόπιτα ή έναν καφέ. Το εισόδημα του Έλληνα μειώνεται τα τελευταία χρόνια συνεχώς, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των εξόδων του αλλά και τη μείωση της κατανάλωσης ακόμα και σε βασικά αγαθά.

Τα πολλαπλά δυσβάσταχτα για τους πολίτες μέτρα και η υπερφορολόγηση έχουν γονατίσει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, ενώ έχουν επιφέρει και δραματικές στρεβλώσεις στην αγορά. Μια αγορά που συνεχώς συρρικνώνεται και ασφυκτιά.

Είναι βέβαιο ότι η κατάσταση θα χειροτερεύει ολοένα και πιο πολύ, εάν δεν ληφθούν άμεσα αποφάσεις και μέτρα προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης και της ανάπτυξης. Οι υφιστάμενες συνθήκες ευνοούν τα φαινόμενα της φοροδιαφυγής αλλά και της αδήλωτης εργασίας. Τα αποτελέσματα στα κρατικά ταμεία είναι ορατά. Οι συνέπειες είναι άμεσες και ανεπανόρθωτες, ενώ δημιουργούν τις συνθήκες για μία διαρκή κατολίσθηση που θα συμπαρασύρει κι άλλα κομμάτια της ελληνικής οικονομίας.

Η ευρωστία του κλάδου της εστίασης μπορεί να λειτουργήσει θετικά και καθοριστικά και για άλλους συγγενείς κλάδους, όπως αυτός του τουρισμού. Ο τουρισμός αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης και ευημερίας, με σημαντική συμβολή στο ΑΕΠ της Ελλάδας. Η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13% θα συνεισφέρει σημαντικά στην ενίσχυση του τουριστικού πακέτου. Τα ποσοστά του ΦΠΑ σε άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς, τα οποία κυμαίνονται από 8% έως 10%, το αποδεικνύουν περίτρανα! Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα η Ιταλία (10%), η Ισπανία (10%), η Γαλλία (10%), η Σλοβενία (9,5), η Κύπρος (9%). Το τουριστικό πακέτο της Ελλάδας οφείλει να γίνει ανταγωνιστικό και κοντά στον μέσο όρο των υπόλοιπων χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Έχουμε κάνει μοιραία λάθη, έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο και έσοδα. Δεν υπάρχουν πια άλλα περιθώρια.

Ζούμε σε μία πρωτόγνωρη για την ιστορία της χώρας μας εποχή. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει ριζικά, ενώ η σταθερότητα έχει χαθεί. Η πορεία αυτή έχει οδηγήσει στην υποβάθμιση της οικονομίας, την αμφισβήτηση θεσμών και αξιών, τη φτώχια και την εξαθλίωση και μοιάζει να μην έχει τέλος. Η ανάγκη για σταθερότητα, εξορθολογισμό και ανάπτυξη κρίνεται περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξει ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο με κίνητρα για ανάπτυξη και καινοτομία. Καινοτομία που δεν εξαντλείται στη δημιουργία «μαγικών λογισμικών» που κλέβουν το κράτος, όπως ανέδειξε η πρόσφατη δημοσιότητα.

Απαιτείται ένα πλαίσιο το οποίο θα προσελκύσει επενδύσεις ενώ θα θέσει τις βάσεις για έρευνα και υγιή μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Χρειάζονται σκληρές και άμεσες αποφάσεις. Πρέπει επιτέλους να ενισχυθεί η υγιής επιχειρηματικότητα σε αυτό τον τόπο, να τιμωρείται η παραβατικότητα, να επιβραβεύεται η συνέπεια. Ο Σύνδεσμος Επώνυμων Οργανωμένων Αλυσίδων Εστίασης (Σ.ΕΠ.Ο.Α.) απευθύνει έκκληση να μειωθεί ο ΦΠΑ στην εστίαση από το 23% στο 13%, για να γίνει η Ελλάδα πιο ανταγωνιστική. Το 23% είναι κίνητρο για φοροδιαφυγή, ενώ το 13% είναι κίνητρο για νομιμότητα.

Ο Σ.ΕΠ.Ο.Α έχει πρωτοστατήσει στην προσπάθεια σταθεροποίησης του φορολογικού πλαισίου, ενώ έχει καταθέσει στην πολιτική ηγεσία της χώρας συγκεκριμένες προτάσεις προς την κατεύθυνση της νομιμότητας και ομαλότητας στον κλάδο. Η πληρωμή με κάρτα ως προαπαιτούμενο κατά τη χορήγηση άδειας λειτουργίας ενός καταστήματος, η καθημερινή απόδοση ΦΠΑ και η επιβολή προστίμων που δεν «χαϊδεύουν» αλλά τιμωρούν και παραδειγματίζουν, είναι κάποιες από αυτές.

Η συστράτευση όλων των εμπλεκομένων κρίνεται αναγκαία. Η συνομιλία με τους εθνικούς πρωτίστως εταίρους είναι απαραίτητη, ώστε να διερευνηθούν όλα τα πεδία. Το κράτος οφείλει να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία που του δίνονται, ώστε να χαράξει τη στρατηγική εκείνη που θα θέσει τις συντεταγμένες πάνω στις οποίες θα χτιστεί το μέλλον της αγοράς, της οικονομίας και της χώρας εν γένει. Ο παραλογισμός των υπερβολικών δίχως αντίκρισμα μέτρων πρέπει κάποτε να σταματήσει. Η ευθύνη είναι μεγάλη, ενώ η ανθρωπιστική κρίση που βαθαίνει όλο και πιο πολύ δεν αφήνει περιθώρια αδράνειας και διαιώνισης μιας πραγματικότητας που ήδη νοσεί.

Κανένας προϋπολογισμός δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιηθεί, αν στην πραγματική οικονομία δεν υπάρχει ρεαλισμός. Ο Σύνδεσμος Επώνυμων Οργανωμένων Αλυσίδων Εστίασης διαθέτει τα απαραίτητα στοιχεία και την τεχνογνωσία, ώστε να συνεισφέρει εποικοδομητικά σε αυτή την πολύ σημαντική για τον κλάδο και την οικονομία συζήτηση.

*Ο κ. Θανάσης Παπανικολάου είναι Πρόεδρος Συνδέσμου Επώνυμων Οργανωμένων Αλυσίδων Εστίασης (Σ.ΕΠ.Ο.Α.).