Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και το «μάθημα» του Αλ. Τσίπρα

Όλοι όσοι έπρεπε να είμαστε στη Βουλή για να ψηφίσουμε τη δεύτερη δέσμη προαπαιτούμενων, αλλά και όσοι πολίτες είχαν την αντοχή και υπομονή να παρακολουθήσουν τη διαδικασία μέσω τηλεόρασης, ακούσαμε για άλλη μια φορά τα στελέχη της κυβέρνησης και τον Πρωθυπουργό να μιλάνε για τους εκβιασμούς, τα επαχθή μέτρα, και μια σειρά από δραματικά επιχειρήματα και δακρύβρεχτες αναφορές (αφήνω εκτός την τοποθέτηση της ΠτΒ, που χρήζει ξεχωριστής αντιμετώπισης).

Είναι σημαντικό να δούμε και να εξηγήσουμε στους πολίτες, τι και γιατί ψηφίστηκε και ποιες οι επιπτώσεις. Επιλέγω εδώ να αναφερθώ μόνο στο δεύτερο κομμάτι του νόμου, την ενσωμάτωση της Οδηγίας για την εξυγίανση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η οποία παρά το πόσο σημαντική είναι, δεν συζητήθηκε καθόλου.

Ως προς τη διαδικασία λοιπόν: Η συγκεκριμένη οδηγία 2014/59/EU υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον Μάιο 2014, επί Ελληνικής Προεδρίας, και ήταν μια σημαντική επιτυχία μας αφού παρά τις αρχικές προβλέψεις, συγκεράστηκαν οι διαφορετικές απόψεις και ολοκληρώθηκε με αυτό τον τρόπο η λεγόμενη τραπεζική ένωση, ένα ακόμα βήμα ώστε να λειτουργεί καλύτερα η Ευρωζώνη αλλά και η ίδια η ΕΕ.

Με την υιοθέτηση της οδηγίας, συγκροτήθηκε στη χώρα μας ειδική νομοπαρασκευαστική Επιτροπή με στελέχη από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (την ΤτΕ, το ΥΠΟΙΚ, την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών κ.λπ.) και με αρμοδιότητα την κατάρτιση σχεδίου νόμου ώστε να ενσωματωθεί ορθά και έγκαιρα η οδηγία στην ελληνική έννομη τάξη. Η Νομοπαρασκευαστική παρέδωσε το έργο της στον Υπουργό Οικονομικών ήδη τον Νοέμβριο του 2014, και εκεί κάπου, λόγω της διαδικασίας εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και μετέπειτα της προκήρυξης των εκλογών, η διαδικασία σταμάτησε.

Το σχέδιο λοιπόν υπήρχε στο υπουργικό γραφείο εδώ και οχτώ (!) μήνες, ήταν γραμμένο αποκλειστικά από Ελληνες δημόσιους λειτουργούς και τεχνοκράτες και είχε προθεσμία ενσωμάτωσης την 31.3.2015. Και ο υπουργός, άγνωστο γιατί, χαμένος και ο ίδιος στη δημιουργική του ασάφεια, δεν έδινε την απλή εντολή να βγει στη Διαύγεια και να κατατεθεί. Και έδωσε για άλλη μια φορά λαβή στους «τεχνοκράτες των Βρυξελλών» να μας επιβάλουν μέσω του δρόμου των προαπαιτούμενων την ψήφισή του εντός δύο εβδομάδων (12-22 Ιουλίου). ΚΑΙ πάλι μπορούσε να έχει ακολουθηθεί η κανονική διαδικασία ΚΑΙ πάλι δεν το κάναμε και κατηγορούσαμε τους «έξω» ότι μας επιβάλλουν εκβιαστικές μεθόδους νομοθέτησης. Ο παραλογισμός στο μεγαλείο του!

Και τώρα στην ουσία. Όσο ο ΣYΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση, φώναζε και εκτόξευε βολές κατά πάντων γιατί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών γινόταν με χρήματα των Ελλήνων και Ευρωπαίων φορολογούμενων, ότι τα χρήματα της διάσωσης της Ελλάδας δεν πήγαιναν στους πολίτες αλλά στις τράπεζες. Πεδίο δόξης λαμπρό λοιπόν το συγκεκριμένο νομοθέτημα για τους απανταχού αριστερούς: Το βάρος της διάσωσης και εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων μετακινείται από τους κρατικούς πόρους/φορολογούμενους στους μετόχους πρώτα και μετά στους πιστωτές των τραπεζών.

Αλλά ποιοι είναι οι πιστωτές; Οι καταθέτες, αυτοί που δανείζουν τα χρήματά τους στην τράπεζα, παίρνουν τόκους και η τράπεζα χρησιμοποιεί τα χρήματα αυτά για να δανείσει σε όσους χρειάζονται (ιδιώτες, επιχειρήσεις, αλλά και το κράτος -μην ξεχνάμε ότι τα ομόλογα που εκδίδει η ελληνική δημοκρατία για να πληρώσει μισθούς/συντάξεις τα αγοράζουν κυρίως οι ελληνικές τράπεζες).

Με άλλα λόγια, ήρθε η ίδια η ζωή και διαψεύδει με τον πιο σκληρό τρόπο τις ταμπέλες που έβαλαν εκείνοι που όταν ήταν στην ελάσσονα αντιπολίτευση ακούγονταν ρομαντικές, όταν ανέβηκαν στη μείζονα έγιναν επικίνδυνες και όταν έγιναν κυβέρνηση μας οδήγησαν στην καταστροφή: Καλοί φορολογούμενοι, κακοί επιχειρηματίες, καλοί καταθέτες, κακοί τραπεζίτες, καλοί μέσα, κακοί έξω. Το καλό και το κακό όμως βρίσκονται μόνο στα παιδικά παραμύθια. Στην πραγματική ζωή των ενηλίκων, όλοι έχουμε πολλαπλούς ρόλους και οι μεταξύ μας σχέσεις είναι τόσο πολύπλοκες, που η παραμικρή διαταραχή σε έναν τομέα αρκεί για να προκαλέσει ανισορροπία σε όλο το φάσμα της οικονομίας και της ζωής μας.

Έτσι, δεν θέλαμε τη βοήθεια για τις κακές τράπεζες και οδηγηθήκαμε στα capital controls και στις ουρές των συνταξιούχων, ξεχνάμε ότι μέτοχος της τράπεζας είναι και το μεγάλο fund του εξωτερικού (αν και πλέον όχι τόσο), αλλά και ο μικρομέτοχος που το 2014 πίστεψε ότι βγήκαμε από την κρίση και έκανε μια τοποθέτηση που θεωρούσε ότι σε βάρος χρόνου θα του αποφέρει. Καταθέτες είναι και όσοι έχουν αφορολόγητο χρήμα, αλλά και οι επιχειρήσεις που πληρώνουν μισθούς, εισφορές και προμηθευτές, και όλοι όσοι έχουν τις οικονομίες μιας ζωής.

Τουλάχιστον ευτυχώς εδώ και μέρες ακούγονται φωνές (την περασμένη εβδομάδα ο Γάλλος Κεντρικός Τραπεζίτης) που λένε ότι ένα κούρεμα καταθέσεων στην Ελλάδα πλήττει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, γιατί η δική μας κυβέρνηση, αντί να ασχολείται με αυτού του είδους τη διαπραγμάτευση (πώς θα γίνει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών για παράδειγμα), ασχολείται με τους βουλευτές «που στηρίζουν αλλά δεν ψηφίζουν».

Η αλήθεια είναι ότι τις τελευταίες εβδομάδες, ο Πρωθυπουργός και κάποια στελέχη του δείχνουν μια στροφή προς τον ρεαλισμό και την ενηλικίωση. Έχουν πολύ δρόμο όμως ακόμα μπροστά τους να διανύσουν και η χώρα δεν έχει τον χρόνο για να τους περιμένει. Απαιτούνται λύσεις και πράξεις άμεσα και ουσιαστικά, γιατί ο χρόνος και οι ευκαιρίες μας τελείωσαν.

*Ο Χ. Θεοχάρης είναι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού