Μωραϊτάκης: Η επιλογή της bad bank και τα συμφέροντα των μετόχων

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη νομοθεσία, οι διοικήσεις των τραπεζών θα έχουν περιθώριο δύο μηνών προκειμένου να καλύψουν το κεφαλαιακό τους άνοιγμα από ιδιώτες μετόχους.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι όσο μεγαλύτερες είναι οι νέες κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών, τόσο μεγαλύτερη ζημιά θα υποστούν οι σημερινοί τους μέτοχοι μέσα από τη διαδικασία της διάχυσης των τίτλων τους (μείωση του ποσοστού που θα κατέχουν στην τράπεζα).

Αν τώρα -σύμφωνα με το νέο νόμο- το «άνοιγμα» που θα προκύψει από τα stress tests ξεπεράσει την καθαρή θέση και δεν μπορέσει να καλυφθεί από τους ιδιώτες μετόχους, τότε «κουρεύονται» και στοιχεία του παθητικού. Κατά σειρά προτεραιότητας πρώτα μετατρέπονται σε μετοχές οι υβριδικοί τίτλοι, μετά τα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης και τέλος τα ομόλογα υψηλής εξασφάλισης (senior bonds).

Στην περίπτωση που μετά και την υποχρεωτική μετατροπή των ομολογιών σε μετοχικό κεφάλαιο η τράπεζα εμφανίζει αρνητική καθαρή θέση, κρίνεται μη βιώσιμη και οδηγείται σε εξυγίανση με «κούρεμα» και των ανασφάλιστων καταθέσεων (σ.σ. άνω των 100.000 ευρώ).

Τι πρέπει να αποφύγουμε

Ας έρθουμε τώρα στην πράξη. Όλοι θέλουμε να αποφευχθεί το κούρεμα οποιωνδήποτε καταθέσεων, καθώς κάτι τέτοιο θα προκαλούσε τεράστιες παρενέργειες σε μακροπρόθεσμη βάση τόσο για τον τραπεζικό κλάδο, όσο και για το σύνολο της οικονομίας στη χώρα. Απόψεις τύπου «στην Κύπρο το ξεπέρασαν σε δύο χρόνια» δεν ευσταθούν, γιατί οι περιπτώσεις διαφέρουν κατά πολύ μεταξύ τους.

Πέραν αυτού όμως, θα ήθελα να τονίσω πως και η ζημιά των μετόχων των τραπεζών επιβάλλεται να είναι αν όχι μηδενική, τουλάχιστον περιορισμένη, γιατί επίσης οι παρενέργειες θα είναι πολύ μεγάλες.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ο σοβαρότερος μέτοχος των συστημικών τραπεζών είναι το ελληνικό δημόσιο, που μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει τοποθετήσει γύρω στα 38 δισ. ευρώ και η τρέχουσα (Ιουνίου) αποτίμηση αυτών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας κυμαίνεται μόλις γύρω στα 6-7 δισ. ευρώ.

Άρα, το ελληνικό δημόσιο που χάνει ήδη γύρω στα 32 δισ. ευρώ, κινδυνεύει να χάσει ακόμη περισσότερα από την προαναφερόμενη επένδυσή του... Πέραν αυτών βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί πως το δημόσιο απέκτησε τα κεφάλαια του ΤΧΣ μέσω δανείου και για το λόγο αυτό επιβαρύνεται με τόκους. Άρα, λοιπόν ο λογαριασμός της επένδυσης ανεβαίνει ακόμη παραπάνω.

Μέχρι σήμερα δηλαδή το ελληνικό δημόσιο έχει χάσει από τους χειρισμούς της κυβέρνησης μόνο από τον τραπεζικό τομέα:

α) Τα 32 δισ. ευρώ που αναφέραμε παραπάνω.

β) Ένα μέρος των 6,5 δισ. ευρώ που είναι η τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία των θέσεων του ΤΧΣ στις τράπεζες, εξαιτίας της επικείμενης διάχυσης που θα υποστούν (άλλο αποτέλεσμα stress test εξάγεται με ανάπτυξη 2,9% το 2015 και άλλο δυσμενέστατο με ύφεση 4%).

γ) Και φυσικά ένα ποσό που μπορεί να φτάσει και 25 δισ. ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στη νέα στήριξη που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Σε καμιά περίπτωση βέβαια δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε και τις ζημιές που θα υποστούν οι εκατοντάδες χιλιάδες ιδιώτες μέτοχοι των ελληνικών τραπεζών.

Κατά την άποψή μου, θα πρέπει όλοι να βάλουμε τα δυνατά μας, προκειμένου οι νέες ζημίες που θα υποστούν οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερες.

Πρώτον, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα κινδυνεύσει να χαθεί και η τελευταία αξιοπιστία του ελληνικού χρηματιστηρίου, σε μια περίοδο όπου η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη την ύπαρξη μιας υγιούς Κεφαλαιαγοράς (προσέλκυση επενδύσεων και δανειακών κεφαλαίων στη χώρα).

Δεύτερον, γιατί θα χαθούν περιουσίες δεκάδων χιλιάδων συμπολιτών μας, ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία.

Τρίτον, γιατί ο μεγαλύτερος σημερινός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ίδιο το ελληνικό δημόσιο μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Η επιλογή της Bad Bank

Πρώτον, η «κακή τράπεζα» θα μπορούσε να αποκτήσει κεφάλαια γύρω στα 45 δισ. ευρώ, ως εξής: 15 δισ. από την Ευρώπη, 15 δισ. από ιδιώτες και άλλα 15 δισ. από δανεικά με εγγύηση τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα αποκτήσει από τις εμπορικές τράπεζες.

Δεύτερον, αυτή η «κακή τράπεζα» θα έδινε στις εμπορικές τράπεζες τα 45 δισ. των κεφαλαίων που μάζεψε (μετρητά) και έναντι αυτών θα αποκτούσε μη εξυπηρετούμενα δάνεια π.χ. 90 δισ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες και για τα οποία οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη σχηματίσει προβλέψεις 35-40 δισ. ευρώ.

Τρίτον, μέσα από μια σύνθετη διαδικασία, η κεφαλαιακή τρύπα για τις τράπεζες θα περιοριζόταν σε ένα ποσό χαμηλότερο των 5-10 δισ. ευρώ που προκύπτει από την παραπάνω αφαίρεση και επίσης οι ελληνικές τράπεζες: α) θα είχαν πολύ καλύτερη ρευστότητα σε σχέση με σήμερα, χωρίς να επιβαρύνονται μάλιστα με κόστος χρηματοδότησης για αυτά τα 45 δισ. ευρώ και β) θα γλύτωναν τα έξοδα παρακολούθησης και διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς αυτά θα τα αναλάμβανε η «κακή τράπεζα».

Με άλλα λόγια, μια καλά σχεδιασμένη και επαρκώς χρηματοδοτούμενη «κακή τράπεζα» είναι σε θέση όχι μόνο να βοηθήσει την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να περιορίσει τις ζημιές των ιδιωτών μετόχων των τραπεζών μας και κατά συνέπεια να ενισχύσει την αξιοπιστία του χρηματιστηρίου μας.

ΥΓ.: Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στις αποτιμήσεις των μετοχών της 26ης Ιουνίου 2015 (τελευταίας χρηματιστηριακής συνεδρίασης) οι τιμές των τραπεζικών μετοχών είχαν προεξοφλήσει ότι θα χρειαζόταν ένα ποσό ανακεφαλαιοποίησης το 2015, με αποτέλεσμα αν καταφέρουμε να περιορίσουμε το ποσό αυτό σε χαμηλά πλαίσια, τότε πιθανόν οι τραπεζικές μετοχές να μην κατρακυλήσουν.

Δεν είναι δυνατόν ο κ. Dragi να χαρακτηρίζει φερέγγυες τις τράπεζες και ταυτόχρονα να απαιτούνται 25 δισ. ευρώ για τη διάσωσή τους.

Αν όπως λέγεται στόχος είναι η δημιουργία bad bank (κακής τράπεζας), θα γίνει κατανοητό πως αυτό θα πρέπει να γίνει χωρίς ζημία των ιδιωτών μετόχων. Μέτοχοι «γρηγορείτε».

Κάποιοι άσχετοι πολιτικοί, που αποδέχονται θέσεις ευθύνης χωρίς να έχουν τις ανάλογες ικανότητες, εμπειρία και γνώσεις, πρέπει να πληρώσουν με την περιουσία τους για αυτήν την καταστροφή που αντιπροσωπεύει το 20% του ελληνικού χρέους!

Αλλά και ο λαός πρέπει να ψηφίζει πρόσωπα που έχουν να αποδείξουν πετυχημένο έργο στη μέχρι τώρα καριέρα τους.

Η έλλειψη πολιτικής ηγεσίας που να συνδυάζεται με τεχνογνωσία αγοράς είναι εμφανέστατη και είναι το μεγάλο πρόβλημα της χώρας, που πρέπει άμεσα να επιλυθεί!

* Ο κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι πρ. Βουλευτής Α΄ Αθήνας, Πρόεδρος Nuntius ΑΧΕΠΕΥ, Μέλος Δ.Σ. ΣΜΕΧΑ.