Sachs: Πώς θα βγει τώρα η Ελλάδα από την κρίση

H ελληνική κρίση είναι μια τραγωδία για την χώρα και ένας μεγάλος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία, υποστηρίζει σε άρθρο του ο Jeffrey Sachs, στο οποίο προτείνει τέσσερα βήματα για να βγει η χώρα από το αδιέξοδο. 

Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουλιου, ο κ. Sachs γράφει ότι η Γερμανία απαιτεί από την Ελλάδα να συνεχίσει να εξυπηρετεί το σύνολο του χρέους της, παρά το γεγονός ότι είναι προφανές ότι η χώρα δεν αντέχει άλλο και το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι δεν είναι βιώσιμο. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει ακόμα διέξοδος από αυτό το χάλι. Το χρέος της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί σημαντικά και η χώρα πρέπει να παραμείνει στην ευρωζώνη.

Σε διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές αυτή την άνοιξη, η Ελλάδα επέμεινε να υπάρξει ελάφρυνση του χρέους. Η Γερμανία αρνήθηκε. Αν και οι ΗΠΑ και το ΔΝΤ πήραν σιωπηρά το μέρος της Ελλάδας, η Γερμανία υπερίσχυσε, όπως γίνεται συνήθως με τους πιστωτές.

Ωστόσο ορισμένες φορές η υπερίσχυση των πιστωτών ζημιώνει και τους ίδιους, πιέζοντας τον οφειλέτη σε οριακό σημείο που οδηγεί τελικά σε πλήρη χρεοκοπία, αναφέρει ο Αμερικανός οικονομολόγος.

Το λάθος της Γερμανίας την τελευταία εβδομάδα ήταν ότι πίεσε την ελληνική οικονομία σε μια πλήρη οικονομική κατάρρευση, γράφει ο Αμερικανός οικονομολόγος. 

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει μια ξεκάθαρη διαπραγματευτική στρατηγική, με στόχο να βάλει την Ελλάδα να συμφωνήσει να φύγει από την ευρωζώνη. Είναι βέβαιο ότι μια έξοδος από το ευρώ θα είχε τεράστιο κόστος για την Ελλάδα και αναμφίβολα θα δημιουργούσε πολιτικό και κοινωνικά χάος και ενδεχομένως υπερπληθωρισμό στην καρδία της Ευρώπης. Η αξία των αποταμιεύσεων των Ελλήνων κατοίκων θα μειωνόταν δραματικά, καθώς τα ευρώ θα μετατρέπονταν ξαφνικά σε νέες δραχμές. Η μεσαία τάξη θα συντριβόταν. Και η μετατροπή του νομίσματος δεν θα έσωζε την χώρα ούτε ένα σεντ από το εξωτερικό της χρέος, το οποίο θα παρέμενε σε ευρώ, υποστηρίζει ο ίδιος.

Ο κ. Sachs υπογραμμίζει ότι το βάρος του ελληνικού χρέους παραμένει μη βιώσιμο. Αυτήν την εβδομάδα, η Ελλάδα χρεοκόπησε στο ΔΝΤ, επιλέγοντας κατά τον ίδιο ορθά να καλύψει τις συντάξεις από την εξυπηρέτηση του χρέους. Τώρα οι πιστωτές της χώρας πρέπει να διαπραγματευτούν μια νέα συναινετική μείωση του χρέους μέσω ενός συνδυασμού χαμηλότερων επιτοκίων, μειωμένης ονομαστικής αξίας και πολύ μεγάλων επιμηκύνσεων.

Σύμφωνα με τον κ. Sachs υπάρχουν πολλά ιστορικά παραδείγματα επιτυχημένων αναδιαρθρώσεων. Τα κρατικά χρέη έχουν αναδιαρθρωθεί εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες φορές – συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας.

Στην πραγματικότητα, οι απαιτήσεις από τους Αμερικανούς πιστωτές μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέβαλαν στην καταστροφή της γερμανικής οικονομίας και σε άλλα μέρη της Ευρώπης και έμμεσα οδήγησαν στην άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ το 1933. Ωστόσο, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία έλαβε μεγάλες διευκολύνσεις από την αμερικάνικη κυβέρνηση, που οδήγησαν σε μια συναινετική ελάφρυνση χρέους το 1953, μια πράξη που ωφέλησε σημαντικά την Γερμανία και τον κόσμο. Αλλά η Γερμανία απέτυχε να διδαχτεί από την ίδια της την ιστορία.

Ο κ. Sachs προτείνει τέσσερα βήματα για την έξοδο από την ελληνική κρίση.

Πρώτον, ο ελληνικός λαός πρέπει να πει «όχι» στις απαιτήσεις των πιστωτών στο δημοψήφισμα της Κυριακής.

Δεύτερον, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να μην εξυπηρετεί το εξωτερικό χρέος προς τους πιστωτές του επίσημου τομέα, πριν από μια συναινετική αναδιάρθρωση του χρέους αργότερα το 2015. Εξαιτίας της μεγάλης ύφεσης, η Ελλάδα πρέπει να χρησιμοποιήσει τις αποταμιεύσεις της για να πληρώσει τους συνταξιούχους, να προσφέρει τρόφιμα και να κατευθύνει ρευστότητα προς το τραπεζικό σύστημα.

Τρίτον, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας πρέπει να χρησιμοποιήσει τις επικοινωνιακές του ικανότητες για να πείσει την κοινή γνώμη, όπως έκανε και ο Φρανκλίνος Ρούσβελτ, ότι το μόνο που πρέπει να φοβούνται είναι ο ίδιος ο φόβος.

Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση πρέπει να ξεκαθαρίσει σε όλους τους Έλληνες πως οι καταθέσεις του σε ευρώ είναι ασφαλής, ότι η χώρα θα παραμείνει στην ευρωζώνη (παρά τις απειλές διάφορων μελών ότι μια ψήφος στο «όχι» σημαίνει έξοδο της Ελλάδας) και ότι οι τράπεζες θα ανοίξουν αμέσως μετά το δημοψήφισμα.

Τέλος, η Ελλάδα και η Γερμανία πρέπει να αρχίσουν και πάλι συνομιλίες μετά το δημοψήφισμα και να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων και σε ελάφρυνση χρέους. Καμία χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δεν πρέπει να περιμένει ότι θα της προσφερθεί ελάφρυνση χρέους σε ασημένια πιατέλα. Η ελάφρυνση πρέπει να κερδηθεί μετά από πραγματικές μεταρρυθμίσεις που αποκαθιστούν την ανάπτυξη, προς όφελος τόσο του οφειλέτη όσο και του πιστωτή.

Ωστόσο, ένα πτώμα δεν μπορεί να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις. Αυτός είναι ο λόγος που η ελάφρυνση χρέους και οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προσφερθούν μαζί και όχι να γίνουν πρώτα οι μεταρρυθμίσεις με κάποιες ασαφείς υποσχέσεις για ελάφρυνση χρέους κάποια στιγμή στο μέλλον.

*Ο Jeffrey Sachs είναι καθηγητής στο πανεπιστήμιο Columbia και ειδικός σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών.