Εl-Erian: Στο 50% η πιθανότητα ενός Graccident

Το χτεσινό Eurogroup σημείωσε την ικανοποίησή του για τη μεγαλύτερη σοβαρότητα που δείχνει πλέον η ελληνική κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις. Επιπλέον από την Αθήνα δόθηκαν τα 750 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή μιας δόσης προς το ΔΝΤ. Η άμεση κρίση λοιπόν δείχνει να έχει αποφευχθεί. Αλλά η εικόνα αυτή ίσως είναι παραπλανητική, σημειώνει στο Bloomberg ο Mohamed El-Erian.  

Aν και η χθεσινή ομοθυμία στο Eurogroup αγοράζει λίγο χρόνο για την Ελλάδα και την Ευρώπη, δε φέρνει καμία πλευρά πιο κοντά στην επίλυση της κρίσης, μιας κρίσης η οποία έχει προκαλέσει ανθρώπινη τραγωδία στην Ελλάδα και κατάρρευση της αξιοπιστίας των ευρωπαϊκών θεσμών.

Στην καλύτερη περίπτωση η χθεσινή συνεδρίαση είναι μία ακόμα προσπάθεια να πάμε κουτσά-στραβά λίγο παρακάτω. Όμως το αποτέλεσμα είναι ότι οι πραγματικές εξελίξεις αρχίζουν να ξεφεύγουν από τον έλεγχο τόσο της Ελλάδας όσο και των Ευρωπαίων ηγετών.

Η δημοσιονομική οδύσσεια της Ελλάδας

Η Ελλάδα έχει δίκιο να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο ΔΝΤ, έναν από τους λίγους πιστωτές με... προτεραιότητα στον κόσμο. Τυχόν χρεοστάσιο προς το ΔΝΤ θα προκαλούσε πιθανότατα μία κλιμακωτή αποκοπή από τις ελάχιστες πηγές ρευστού που της έχουν απομείνει, συμπεριλαμβανομένης και της βοήθειας έκτακτης ρευστότητας (ELA) από την ΕΚΤ. Κι αυτό γιατί η χρεοκοπία προς το Ταμείο θα σήμαινε μία σειρά πολλών άλλων χρεοστασίων, την επιβολή ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων και την de facto εισαγωγή ενός νέου νομίσματος μέσω έκδοσης IOUs ώστε να πληρωθούν εγχώριες υποχρεώσεις, όπως μισθοί και συντάξεις.

Ενδεχόμενη ελληνική στάση πληρωμών προς το ΔΝΤ θα ήταν επιβλαβής και για το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα, διότι τέτοιου είδους αποτυχίες έχουν μέχρι τώρα περιοριστεί σε αποτυχημένα και εύθραυστα κράτη, ώστε να θεωρείται αδιανόητο ότι μια ανεπτυγμένη οικονομία θα μπορούσε να κηρύξει χρεοκοπία προς το ΔΝΤ, πόσο μάλλον το μέλος μίας ελίτ νομισματικής ένωσης όπως η ευρωζώνη.

Παρ' όλα αυτά, η Ελλάδα κάνοντας το σωστό, τόσο για τον εαυτό της όσο και για ένα πολύπλευρο και πολύπλοκο παγκόσμιο σύστημα, παίρνει ελάχιστα σε αντάλλαγμα.

Στις διαπραγματεύσεις της με το Eurogroup τη Δευτέρα, δεν κατάφερε να εξασφαλίσει μία ισχυρή δήλωση υποστήριξης από τους Ευρωπαίους εταίρους της, και ακόμα λιγότερο μία άμεση εκταμίευση των κεφαλαίων που χρειάζεται τόσο απελπισμένα.

Εν τω μεταξύ, ακόμα και το ΔΝΤ δεν βρίσκεται πιο κοντά στο να εκταμιεύσει καινούρια δάνεια για τη χώρα. Αυτό λοιπόν, σε συνδυασμό με τις διαρκείς εκροές καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, έχει αφήσει στην ΕΚΤ -τον μόνο πραγματικό πάροχο ρευστότητας προς την Αθήνα- την κρίσιμη απόφαση αν θα αυξήσει το δανεισμό της χώρας την ώρα που οι υπόλοιποι πιστωτές είτε την εγκαταλείπουν είτε πληρώνονται από αυτήν. 

Η Ελλάδα, η ευρωζώνη και το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα χρειάζονται όμως μία επείγουσα και διαρκή εφαρμογή ενός συνόλου αποτελεσματικών πολιτικών, μεταξύ των οποίων η εφαρμογή εσωτερικών μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση, η μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από τους πιστωτές και ένας επανασχεδιασμός του προγράμματος λιτότητας που να ευνοεί την ανάπτυξη.

Δυστυχώς, εξακολουθώ να πιστεύω, γράφει ο El-Erian, ότι οι πιθανότητες να συμβεί κάτι τέτοιο είναι πολύ χαμηλές. Για την ακρίβεια, εκτιμώ αυτές τις πιθανότητες γύρω στο 5%, δεδομένης της απόστασης που έχουν οι δύο πλευρές από το να συμφωνήσουν σε ένα ευρύ σύστημα πολιτικών, πόσο μάλλον να εμπιστευτούν η μία την άλλη για την εφαρμογή τους.

Aυτό που αντιθέτως έχει αυξηθεί είναι η πιθανότητα χρηματοπιστωτικού ατυχήματος με καταστροφικές επιπτώσεις για την Ελλάδα. Η πιθανότητα Graccident έχουν ανέλθει στο 50%, καθώς οι χρηματοπιστωτικές και οι οικονομικές συνθήκες εξακολουθούν να χειροτερεύουν. Το ενδεχόμενο να συνεχίσει το πράγμα ως έχει για πολύ καιρό ακόμα είναι κάτω από 50% και μειώνεται.

Τα ποσοστά αυτά προκαλούν ανησυχία, και το σενάριο για Graccident είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Θα σήμαινε ότι η Ελλάδα και το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα έχουν χάσει τον έλεγχο της χώρας και της συμμετοχής της στη νομισματική ένωση.

Κι ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη είναι σήμερα καλύτερα προετοιμασμένη ώστε να περιορίσει τις πιθανότητες της καταστροφικής εξάπλωσης των συνεπειών ενός τέτοιου σεναρίου, οι επιπτώσεις θα είναι τραγικές για την Ελλάδα και για τον εδώ και καιρό πολύπαθο πληθυσμό της.