Λοταρίες φορολογικής... απελπισίας

Η οικονομική ανάγκη εξηγεί γιατί οι φτωχοί είναι πιο φανατικοί παίκτες τυχερών παιχνιδιών από τους πλούσιους.

Μπορεί τα χρήματα να μη φέρνουν την ευτυχία, αλλά δεν τη φέρνει ούτε και η φτώχεια. Όσο πιστεύει η καινούργια κυβέρνηση ότι θα λύσει τα προβλήματά της με κληρώσεις, τόσο θα διαχειρίζεται τη φτώχεια της δυστυχισμένη. Η ένδεια νέων και υγιών σκέψεων και η ανάγκη είσπραξης φθινόντων φορολογικών εσόδων φαίνεται ότι οδηγούν την κυβέρνηση στο να σερβίρει ξαναζεσταμένα μέτρα που δίστασαν να υιοθετήσουν έμφοβοι πρώην υπουργοί.

Περαίωση παλαιών χρήσεων, νομιμοποίηση αδήλωτων καταθέσεων με πληρωμή φόρου για μετρητά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, φορολοταρίες. Το κύριο μήνυμα όμως που στέλνει η κυβέρνηση είναι απελπισία για την είσπραξη μετρητών. Τα περισσότερα από τα προς έγκριση μέτρα από τους δανειακούς θεσμούς στέλνουν λάθος μηνύματα. Προτάσεις όπως οι ερασιτέχνες ρουφιανοελεγκτές αποδείξεων -πέραν των ισχυρών πιθανοτήτων πραγματοποίησης φαιδρών περιστατικών- απλώς αποδεικνύουν την ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών. Όλα αυτά όχι μόνο δεν γεμίζουν τα δημόσια ταμεία, αλλά δημιουργούν και πραγματική οικονομική ζημία.

Μήπως έχουν οι Έλληνες ελαττωματική φορολογική συνείδηση και έλλειψη πατριωτισμού;

Η βεβαιότητα αδυναμίας ελέγχου καθιστά κάθε απειλή τιμωρίας σε όσους δεν συμβιβαστούν άσφαιρη. Πουθενά στον κόσμο δεν γεννιούνται φορολογούμενοι με συνείδηση πρόθυμης πληρωμής φόρων. Είναι η αποτρεπτική δύναμη του κράτους που οδήγησε τους Γερμανούς της λίστας Λαγκάρντ να πληρώσουν πριν καν ελεγχτούν και τους Έλληνες να περιμένουν τον ελεγκτή, που ακόμα και αν έρθει θα υπάρχει και η δυνατότητα προσφυγής στον αραμπά της ελληνικής δικαιοσύνης. Η φορολογική συνείδηση πάντα υπάρχει. Διαμορφώνεται από ιστορικές συνήθειες, οικονομικές συνθήκες, πλαίσια κινήτρων-κυρώσεων και βαθμούς εμπιστοσύνης. Οι φόροι πάντα επιβάλλονται (εξ ορισμού) και δεν εισπράττονται με εκκλήσεις αδυναμίας. Αντιθέτως τότε αντιλαμβάνονται οι φορολογούμενοι ότι δεν χρειάζεται να πληρώσουν.

Ούτε ο πατριωτισμός καμιάς πατρίδας δε σχετίζεται με την πληρωμή φόρων. Οι πατριωτικές εκκλήσεις για επιστροφή καταθέσεων του εξωτερικού είναι τουλάχιστον παραπλανητικές. Το να πιστεύουν υπουργοί ότι μία κυβερνητική αλλαγή και η καταφυγή στον πατριωτισμό θα αλλάξει απο μόνη της φορολογικές συμπεριφορές είναι αφελής ιδεοληψία (αν δεν είναι δειλία). Ο βασικός λόγος που απέτυχαν και οι δύο προηγηθείσες αμνηστίες επαναφοράς κεφαλαίων από υπουργούς Οικονομικών που ήδη η Ιστορία είναι σκληρή μαζί τους (Αλογοσκούφης το 2004 και Παπακωνσταντίνου το 2010) ήταν η έλλειψη εμπιστοσύνης στο ελληνικό κράτος. Πιστεύει κανείς σήμερα ότι έχει βελτιωθεί αυτό το πρόβλημα;

Οι φόροι και η πυρηνική φυσική

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών έχει στα χέρια του από το 2010 την πρόταση για τη λοταρία των αποδείξεων και μάλιστα με κατοχυρωμένη «πατέντα». Το @apodeixi -όπως είναι η ονομασία του σχεδίου- προτάθηκε στους δανειστές και με το περίφημο «mail Χαρδούβελη» ως η ενδεδειγμένη λύση για την εξεύρεση φορολογικών εσόδων τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ (όταν ο προτείνων έστελνε τα λεφτά του στο εξωτερικό, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα).

Ως εμπνευστής του προγράμματος και κάτοχος της σχετικής πατέντας αναφέρεται ερευνητής στο Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών στον Δημόκριτο και η κλήρωση «βασίζεται σε μια φυσική διεργασία, τη διάσπαση ραδιενεργού υλικού. Μικρή ποσότητα ραδιενεργού υλικού, όταν διασπάται παράγει ακτίνες β (μη επικίνδυνες λόγω μικρής διεισδυτικότητας) οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να παράγουν παλμούς σε τυχαία χρονικά διαστήματα. Η μετατροπή των παλμών σε αριθμούς μπορεί να εξασφαλίσει μια πραγματικά αδιάβλητη κλήρωση».

Τουλάχιστον με την κρίση θα ανακαλύψουμε πώς θα μειώσει τη φοροδιαφυγή η πυρηνική φυσική, εκτός και αν πίσω από τη βαριά επιστήμη κρύβονται οικονομικά συμφέροντα που ενδιαφέρονται για προσαρμογές εκατοντάδων χιλιάδων ταμειακών μηχανών και συστημάτων που θέλουν να γεμίσουν την τσέπη τους.

Εν τω μεταξύ η οικονομία παραμένει όμηρος των χρόνιου πολιτικού μας ελλείμματος εκπροσώπησης. Όπως αναφέρει και στο facebook ο Αρίστος Δοξιάδης «υπάρχει μια αναγκαία προϋπόθεση για να λειτουργεί η οικονομία, πιο βασική κι από τη ρευστότητα ή τη ζήτηση: η αίσθηση της κανονικότητας. Όποιος νιώθει ότι ζει σε συνθήκες πολέμου, επανάστασης, μετάβασης σε Grexit, σε σοσιαλισμό, ή σε εθνικοαπελευθερωτική ανάταση, ούτε φόρους πληρώνει, ούτε σε έξοδα μπαίνει, ούτε θα προσλάβει, ούτε θα πληρώσει προμηθευτές αν μπορεί να το αποφύγει.

Ας μην απορεί λοιπόν η κυβέρνηση των εθνοσωτήρων που τα έσοδα του κράτους πάγωσαν, ούτε που οι άνεργοι πληθαίνουν πάλι. Μόνο όταν ξαναβάλουν στο σεντούκι τα φυσεκλίκια, θα μπορέσουν να έχουν κράτος με στοιχειώδη φυσιολογική λειτουργία».

Θα πρέπει η κυβέρνηση να σταματήσει τις προσπάθειες εντυπωσιασμού με μέτρα που δεν εφαρμόζονται σε καμία χώρα του κόσμου. Δεν είμαστε ούτε μοναδική ούτε ειδική φορολογική περίπτωση. Όταν προωθούνται ανάδελφες λύσεις (όπως π.χ. online σύνδεση λιανικών πωλήσεων με το Υπουργείο Οικονομικών που δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο) πρέπει να μας προβληματίζουν.

Υπάρχει πλούσια διεθνής τεχνογνωσία με φυσιολογικές και δοκιμασμένες λύσεις, που δεν είναι πρωτότυπες αλλά φέρνουν αποτελέσματα. Φυσικά οι ξένοι δεν θα μας σώσουν, αν και οφείλουμε να πάρουμε όποια χρήσιμη τεχνογνωσία μας προσφέρουν. Έτσι και αλλιώς μόνοι μας θα σωθούμε ή θα καταστραφούμε.

*  Ο κ. Κωνσταντίνος Μαρκάζος είναι οικονομολόγος.