Η χρυσή τομή των διαπραγματεύσεων και τα λάθη των Ευρωπαίων

Στον μεταπολιτευτικό κύκλο που κλείνει, τα παλαιά κόμματα εξουσίας από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης χρησιμοποιούσαν για μικροκομματικές σκοπιμότητες τον υψηλό πήχη των 180 ψήφων. Με σκοπό να τερματίσουν πρόωρα τον πολιτικό βίο της κυβέρνησης. Η πρακτική της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν αποτέλεσε εξαίρεση στον κανόνα.

Η ιδιαιτερότητα της τρέχουσας συγκυρίας ήταν η εμπλοκή και του διεθνούς παράγοντα στην πάγια εσωτερική διελκυστίνδα της προεδρικής εκλογής. Η διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα για την επόμενη ημέρα της χώρας μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού σκέλους του προγράμματος, διεξήχθη με τη δαμόκλειο σπάθη των «180» να κρέμεται πάνω από τους κόμβους αποφάσεων των δύο πλευρών.

Τι μέλλει γενέσθαι μετά τις εκλογές όσον αφορά στη διαπραγμάτευση αυτή;

Από τη δική της οπτική γωνία, η τρόικα θεωρεί ότι δικαιούται να έχει μονίμως τον τελευταίο λόγο στις διαπραγματεύσεις εφόσον ο επίσημος τομέας (κράτη-μέλη της ευρωζώνης και διακρατικοί οργανισμοί) κατέχει περίπου τα τέσσερα πέμπτα του ελληνικού δημοσίου χρέους.

Οι εταίροι και δανειστές επιλέγουν πρωτίστως το ρόλο του στυγνού δανειστή και δευτερευόντως εκείνον του ισότιμου εταίρου, του συμμάχου της χώρας για μία μεγάλη και δίκαιη Ευρώπη. Σφάλλουν! Η ευρύτερη πολιτική διάσταση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος θα επέβαλλε αντίστροφη στάθμιση στους δύο ρόλους. Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέκαθεν ήταν εγχείρημα πολιτικό. Και η ευρωζώνη εγχείρημα οικονομικό και όχι χρηματοοικονομικό. Εγχείρημα υπαγόμενο στο μέγα πολιτικό όραμα των Ευρωπαίων ηγετών. Που σχεδίαζαν πριν από μισό αιώνα την ενοποίηση της Ευρώπης, ως το μεγαλύτερο γεγονός στην Ιστορία της ηπείρου μας.

Από τη δική μας πλευρά, η χώρα έχει αναμφίβολα διανύσει έναν δύσκολο δρόμο με σοβαρές θυσίες των Ελλήνων πολιτών. Μάλιστα, με τη συνταγή της μονόπλευρης λιτότητας να αποδομείται τεκμηριωμένα από εγχώριους και διεθνείς φορείς και οργανισμούς, κάθε ελληνική κυβέρνηση δικαιούται να έχει το «benefit of the doubt». Έχει κάθε δικαίωμα να αμφισβητεί, να αντιπροτείνει και σε τελική ανάλυση να διαπραγματεύεται απαιτώντας αναθεώρηση όσων σημείων τείνουν προς την υπερβολή.

Ωστόσο αυτό δεν απαλλάσσει αναδρομικά καμία κυβέρνηση από την έλλειψη. Από τις πολιτικές, δηλαδή, ευθύνες για την πλημμελή εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων, για την άκριτη υιοθέτηση οριζόντιων μέτρων με πρόχειρο και κοινωνικά άδικο τρόπο. Η αδυναμία και η απροθυμία πάταξης της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, αλλά και περιορισμού της γραφειοκρατίας, η αφαίμαξη των νοικοκυριών χωρίς δίκαιη κατανομή των βαρών, συνέθεσαν ένα μείγμα ανισορροπίας μεταξύ της ακολουθούμενης πολιτικής και του περί δικαίου αισθήματος των πολιτών. Θυσίες σε ένα βαρέλι δίχως πάτο, διαρκής υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, καλπάζουσα ανεργία και παντελής απουσία ελπίδας ανάκαμψης, συνετέλεσαν στο να κακοφορμίσουν τα μνημόνια.

Η επόμενη ημέρα απαιτεί, για να πάει η χώρα μπροστά, αίσθηση του μέτρου. Πατριωτική συνείδηση που αγρυπνεί για να μην πέσει ούτε στην υπερβολή ούτε στην έλλειψη, αλλά να καταλήξει στη μεσότητα.

*Ο Κωνσταντίνος Γκράβας είναι οικονομολόγος - αναλυτής διεθνών αγορών, υποψήφιος στη Β' Αθηνών με ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ.