Ο ρόλος της «ψυχολογικής ασφάλειας» στο σύγχρονο μάνατζμεντ

Η προσαρμογή ενός ατόμου σε μια θέση εργασίας ή σε μια λειτουργία εξαρτάται τόσο από τις τεχνικές, όσο και από τις ανθρώπινες ιδιότητές του (η ψυχολογική του διάθεση). Η επιχείρηση είναι ένα σύνολο ατόμων. Πρέπει να τοποθετηθεί το σωστό πρόσωπο στη σωστή θέση (Κ. Ζοπουνίδης, Το Μάνατζμεντ του Αύριο, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2024).

Η επιχείρηση και το μάνατζμεντ δεν μπορεί επομένως να αγνοήσει την ευαίσθητη διάσταση της προσωπικότητας και της ψυχολογικής κατάστασης του ατόμου. Στις μέρες μας, η χρήση της ψυχολογίας γίνεται πιο δημοκρατική και η ψυχική υγεία ανέρχεται σε κορυφαία μεταβλητή στον χώρο των επιχειρήσεων.

Η αναζήτηση για ψυχική ευεξία γίνεται συνήθεια και σηματοδοτεί μια βαθιά αλλαγή στη σημερινή εποχή. Επηρεάζεται ολόκληρη η κοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της επιχείρησης. Αναδύεται μια «ψυχολογική» γενιά.

Πρόσφατες στατιστικές δείχνουν ότι το 81% των εργαζομένων πιστεύουν ότι η ψυχική υγεία είναι ένα ανησυχητικό ζήτημα. Πρέπει να λυπόμαστε ή να χαιρόμαστε; Κάποιοι θα δουν σε αυτή την παγκοσμιοποίηση της ψυχολογίας μια αποδυνάμωση, το σημάδι μιας εύθραυστης κοινωνίας ανίκανης να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες. Άλλοι αντίθετα, θα το εκλάβουν ως ενδυνάμωση, ως ικανότητα να φροντίζουν τους άλλους και να γίνονται πιο ανθεκτικοί.

Σε κάθε περίπτωση, εκτός και αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε απουσίες, χαμηλό κύκλο εργασιών, αποδεσμεύσεις ή ακόμη και γενικευμένη σύγκρουση, ο επιχειρηματικός κόσμος δεν έχει άλλη λογική επιλογή από το να προσαρμοστεί σε αυτή την πραγματικότητα.

Η έννοια της ψυχολογικής ασφάλειας (βλ. Amy Edmondson, The Fearless Organization, 2018) συνεπάγεται μια κοινή πίστη στο δικαίωμα να κάνεις λάθη, να παίρνεις ρίσκα και να εκφράζεις τη μοναδικότητα χωρίς φόβο στιγματισμού. Απαιτεί την εγκαθίδρυση μιας κουλτούρας εμπιστοσύνης, μιας προσοχής στην ανάπτυξη όλων και προώθησης της διαφορετικότητας των απόψεων. Μια πολυετής μελέτη της Google που δημοσιεύθηκε το 2016 διαπίστωσε ότι η ψυχολογική ασφάλεια ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας για την εξήγηση της υπερεπίδοσης ορισμένων ομάδων έναντι άλλων.

Συμπερασματικά, η «ψυχολογική γενιά» θα φέρει περισσότερη συνοχή και δημιουργικότητα στο επαγγελματικό περιβάλλον. Σίγουρα, θα αλλάξει τις μεθόδους του μάνατζμεντ. Θα φέρει αρχικά αποσταθεροποίηση. Όμως, στη συνέχεια, θα οδηγηθούμε να εργαζόμαστε και να συνεργαζόμαστε με ολοένα και πιο διαφορετικούς ανθρώπους, το να μπορούμε να λαμβάνουμε υπόψη τους άλλους, να κατανοούμε τα συναισθήματα, τα κίνητρα και τις ιδιαιτερότητες και αυτό οδηγεί σε μια πολύτιμη γνώση.

Επιπλέον, σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται με εκθετικούς ρυθμούς, λίγη ανθρωπιά δεν μπορεί να είναι τόσο κακή ιδέα. Η ψυχολογική γενιά έρχεται, τόσο τρυφερή, όσο και λαμπερή.

* Καθηγητής, Ακαδημαϊκός, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ