Τα δύο είδη «αλλαγής» σε μια επιχείρηση και η κρίσιμη επιλογή

Κάποιοι γελούν ειρωνικά όταν ακούν το «πάντα ρει» του Ηράκλειτου. Υπάρχουν όμως και αυτοί που μελετούν τη ρήση και ψάχνουν το πώς να ανταποκριθούν.

Όσοι πιστεύουν ότι τα πράγματα αύριο, ή ακόμα και μετά το μεσημεριανό γεύμα, θα είναι όπως είναι τώρα, πλανώνται πλάνην οικτράν. Ιδιαιτέρως δε σε δύσκολους καιρούς όπως οι σημερινοί. Η επιχείρηση είναι σαν περιστρεφόμενο καλειδοσκόπιο: η εικόνα αλλάζει συνεχώς. Είναι βλακεία να βρεθείς απροετοίμαστος για την αλλαγή.

Πρέπει να γνωρίζεις ότι η αλλαγή βρίσκεται πάντα πολύ κοντά. Ευτυχώς. Διαφορετικά, όλοι θα πλήτταμε αφάνταστα. Ο αναβρασμός της επιχείρησης σε κρατά μακριά από την απραξία, δίνει κέφι στην δουλειά σου και δημιουργεί ευκαιρίες για σένα.

Καθημερινά - μερικές δε φορές και πιο γρήγορα - οι κανόνες αλλάζουν, οι προτεραιότητες μεταβάλλονται, οι τιμές στο χρηματιστήριο αλλάζουν, τα στυλ αλλάζουν, οι ιδέες, τα γούστα, ο τρόπος που κάνουμε τις διάφορες εργασίες αλλάζει, οι αξίες αλλάζουν, οι άλλοι άνθρωποι αλλάζουν - και εσύ ο ίδιος αλλάζεις. Όλες αυτές οι αλλαγές έχουν άμεση ή έμμεση επίδραση στην δουλειά σου. Να ένα πράγμα που δεν αλλάζει: μερικοί άνθρωποι στις επιχειρήσεις γαντζώνονται στην ιδέα ότι τα πράγματα θα παραμείνουν όπως είναι. Ακόμα και άνθρωποι με σημαντική πείρα παραμένουν σε αυτή την κατηγορία. Ζουν σε έναν κόσμο εξωπραγματικό και πολλοί υποφέρουν από έλκος.

Υπάρχουν δύο είδη αλλαγών: η κυκλική και η γραμμική. Η κυκλική αλλαγή είναι όπως η άμπωτις και η παλίρροια: ό,τι αλλάζει σήμερα θα αλλάξει αντίστροφα αύριο. Γραμμική αλλαγή είναι η κίνηση προς τα εμπρός, από το παλιό στο καινούργιο, με άλλα λόγια η γνωστή μας πρόοδος.

Μερικές φορές, η γραμμική αλλαγή βελτιώνει τα πράγματα. Τις περισσότερες φορές, όμως, τα περιπλέκει. Δεν υπάρχει προστατευτική ασπίδα ενάντια στην πρόοδο. Για παράδειγμα, το να έχεις μία στρατηγική θέση δεν σε διασφαλίζει από την κυκλική αλλαγή. Οι μηχανικοί στο τέλος της δεκαετίας τού '60 μπορούσαν να καθορίσουν οι ίδιοι τις απαιτήσεις τους και να τις πάρουν. Σήμερα, η ζήτηση γι’ αυτούς είναι ελάχιστη. Το ίδιο ισχύει και για άλλες ειδικότητες. Οι πανίσχυροι τυπογράφοι της δεκαετίας τού '60 με τα απίθανα προνόμια, σήμερα απλώς δεν υπάρχουν.

Κάτι ακόμη για την αλλαγή: Όσο ψηλότερα ανεβαίνεις σε μία οργάνωση, τόσο περισσότερο η αλλαγή επηρεάζει τη δουλειά σου. Μερικές φορές, ο πρόεδρος της εταιρείας σου ίσως νοιώθει σαν τον καπετάνιο που περνά ζιγκ-ζαγκ από μία θυελλώδη και εμπόλεμη περιοχή, ενώ το πλοίο του ακόμα κατασκευάζεται. Προσπαθεί να βάλει το πλοίο στην σωστή πορεία και, μόλις το πετύχει, πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση εξαιτίας ενός υφάλου ή της διαβολικής στρατηγικής του εχθρού.

Κάνε την επιλογή σου: Μπορείς να βρεις δουλειές στις οποίες η αλλαγή είναι αργή και καθόλου θεαματική. Μπορείς, όμως, να βρεις δουλειές στις οποίες κάθε ταχυδρομική επιστολή ή κάθε τηλεφώνημα αντιπροσωπεύουν μία πιθανή περιπέτεια. Ωστόσο, δεν μπορείς να βρεις μία δουλειά όπου τα πράγματα παραμένουν τα ίδια.

Όπως πολλές δυνάμεις στις επιχειρήσεις, η αλλαγή μπορεί να ανατρέψει την καριέρα σου αν δεν μάθεις να την χρησιμοποιείς προς όφελος σου. Υπάρχουν πολλά προειδοποιητικά σήματα για τις περισσότερες αλλαγές. Μάθε να διαβάζεις τα σήματα και συνήθως θα μπορείς να προβλέψεις πότε και πώς θα γίνει η αλλαγή - ακόμη και να την αναβάλλεις ή να την εμποδίσεις.

Οι περισσότερες από τις αλλαγές που θα σε επηρεάσουν αρχίζουν από το μυαλό κάποιου: ενός πελάτη, του αφεντικού, κάποιου συναδέλφου. Οι άνθρωποι μεταδίδουν τις μη ειπωμένες σκέψεις τους με πολλούς τρόπους: με εκφράσεις του προσώπου, με την γλώσσα του σώματος, με άσχετα παράπονα ή φιλοφρονήσεις, με τυχαίες ονειροπολήσεις, με διαθέσεις και τρόπους. Μερικές φορές, η ολοκληρωτική έλλειψη επικοινωνίας ενός ανθρώπου σού λέει όλα όσα χρειάζεσαι να γνωρίζεις για τις προθέσεις του.

Μόλις μάθεις να διαβάζεις τα προειδοποιητικά μηνύματα, μελετάς την κατεύθυνση της ροής της αλλαγής. Προς τα πού πηγαίνουν τα πράγματα; Εξασκήσου στο να συλλαμβάνεις τάσεις και μορφές στο στάδιο που ακόμα διαπλάθονται, ιδιαιτέρως εκείνες που θα αλλάξουν την δουλειά σου. Μάθε να αναγνωρίζεις τις πραγματικές τάσεις από τις παροδικές. Όταν δεις την αλλαγή να έρχεται, διόρθωσε την πορεία σου για να προσαρμοστείς σε αυτήν ή προσπάθησε να την εκμεταλλευτείς.

Υπάρχει ένας ακόμα καλύτερος τρόπος να χρησιμοποιήσεις την αλλαγή: γίνε ο άνθρωπος που την δημιουργεί. Αντί να αντιδράσεις σε μια αλλαγή, που άρχισε από κάποιον άλλον, άρχισέ την εσύ ο ίδιος. Με τον τρόπο αυτό θα γνωρίζεις τί πρόκειται να συμβεί και αποκτάς την φήμη αυτού που χαράζει γραμμή.

Η έκφραση «δουλειές όπως συνήθως» είναι αντιφατική. Στις δουλειές δεν υπάρχει ποτέ «όπως συνήθως». Το ίδιο ισχύει και στην ζωή.