Management: Τα δυο κρίσιμα χαρακτηριστικά ενός «κοινωνικού ηγέτη»

Αν με ρωτούσαν πότε άρχισε ο 21ος αιώνας, χωρίς καμιά επιφύλαξη θα έλεγα.... το 1990. Με γκρεμισμένο τότε το τείχος του Βερολίνου, είχε σημάνει η λήξη του Ψυχρού Πολέμου και ξεκινούσε μια νέα εποχή, με κύριο χαρακτηριστικό της την απελευθέρωση απίστευτων τεχνολογικών δυνάμεων σε όλα τα επίπεδα.

Στη δεκαετία του 1990-2000 νέοι παίκτες μπαίνουν στην παγκόσμια αγορά, απελευθερώνονται λαοί, κεφάλαια, γνώσεις και ιδέες και με την έκρηξη της πληροφορικής όλα τα παραπάνω, κυκλοφορούν με αυξανόμενη ταχύτητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο κόσμος αλλάζει έτσι αλλά με τόσο γρήγορο τρόπο, που πολλοί δεν μπορούν να παρακολουθήσουν στις αλλαγές και αρκετοί άλλοι δεν θέλουν.

Από την άλλη πλευρά, οι ιδεολόγοι – πωλητές «επίγειων παραδείσων», «χαρούμενων αύριο» και άλλων «οραμάτων», το μόνο που έχουν να επιδείξουν είναι ένα σωρό από συντρίμμια. Ακόμα χειρότερα γι’ αυτούς, η πάλαι ποτέ Κίνα της μαοϊκής «μορφωτικής επανάστασης», επισήμως διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ, με ποιον τρόπο θα ενσωματωθεί καλύτερα στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας.

Οι μεγάλες αλλαγές και οι επιχειρήσεις

Όλες οι παραπάνω εξελίξεις, έχουν τεράστιο ειδικό βάρος και μεταβάλλουν σε βάθος το επιχειρηματικό περιβάλλον, πέρα από τις πολιτικές προεκτάσεις τους. Προκαλούν επίσης σοβαρότατες κοινωνικές ανακατατάξεις και τριβές, τις οποίες οι επιχειρήσεις δεν πρέπει και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν με κριτήρια των αρχών του 20ου αιώνα.

Για το επιχειρηματικό τοπίο στις χώρες με αναπτυγμένη ανοικτή οικονομία, οι ηγέτες δεν αρκεί να είναι ευφυείς, αποφασιστικοί και ισχυροί λήπτες αποφάσεων. Απαραίτητο «συστατικό» για την αποτελεσματική διαχείριση του ρόλου τους και -επομένως- για την επιτυχία τους, είναι να διαθέτουν εξαιρετικές κοινωνικές δεξιότητες, να επιδεικνύουν, δηλαδή, «κοινωνική ηγεσία».

Όπως πολύ σωστά έγραψε παλαιότερα η Μαρία Μυλωνά στο περιοδικό Leading της Ένωσης Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), ο όρος «κοινωνική ηγεσία» δεν είναι καινούργιος. Ως θεωρία και πρακτική διαμορφώθηκε από τον καθηγητή Jaume Filella του Πανεπιστημίου Εsade Ramon Liull της Ισπανίας, στα μέσα του 20ου αιώνα.

Ο Filella χρησιμοποίησε τον όρο «κοινωνικός ηγέτης» για να περιγράψει τους leaders «που έχουν οπαδούς λόγω της ικανότητας τους να φέρνουν τους ανθρώπους κοντά, να διευκολύνουν τις συμφωνίες και να οδηγούν τις προσπάθειες προς την ίδια κατεύθυνση», ο ίδιος αναφέρει ότι η ικανότητα δημιουργίας και διατήρησης κοινωνικών δικτύων του ηγέτη είναι το κλειδί για την επιτυχία του συνόλου, παράλληλα τόσο με τις διαπροσωπικές δεξιότητες του (που του επιτρέπουν τη δημιουργία καλών σχέσεων με τους άλλους), όσο και με την ικανότητα ενσυναίσθησης που διαθέτει.

Τα χαρακτηριστικά του «κοινωνικού ηγέτη»

Με βάση τις παραπάνω σκέψεις, το ερώτημα που προκύπτει είναι: πώς εννοείται το μοντέλο social leadership και ποιος είναι ο κοινωνικός ηγέτης;

Το να είναι ένα άτομο κοινωνικός ηγέτης σημαίνει, πρώτα απ' όλα, πως αναγνωρίζει ότι υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων που είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία και την εφαρμογή όλων των αποφάσεων και ιδεών και ότι δίνει στους τελευταίους αυτονομία κινήσεων και περισσότερες αρμοδιότητες, αναμένοντας από αυτούς τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Δεν περιορίζεται, όμως, σε αυτό. Επιπρόσθετα, social leader είναι εκείνος που ξέρει πώς να καλλιεργεί εμπιστοσύνη και σεβασμό, δείχνοντας κατανόηση στο σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού που καλείται να «διαχειριστεί».

Αυτές οι αξίες που αναπτύσσονται εντός της ομάδας, επιτρέπουν σε όλα τα μέλη της να μοιράζονται μεταξύ τους τις ιδέες τους και να συνεργάζονται, δημιουργώντας θετικό εργασιακό κλίμα και πιο συνεκτικό εργασιακό περιβάλλον, ενώ τους δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση της πορείας του οργανισμού και την καλύτερη προσαρμογή του σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Όλα τα παραπάνω εξηγούν γιατί οι έννοιες της συναισθηματικής νοημοσύνης και της ενσυναίσθησης αποτελούν πλέον απαραίτητα assets για τον σύγχρονο CEO, καθώς αυτές εκτιμάται ότι θα τον βοηθήσουν να συνεργαστεί με όλα τα μέλη του οργανισμού, να δημιουργήσει συμπαγείς ομάδες διοίκησης και να αφήσει στην άκρη το «εγώ», μετατρέποντάς το σε «εμείς».

Με αυτό τον τρόπο, θα μπορεί να αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματα που εμφανίζονται από τις νέες ανάγκες των ανθρώπων της επιχείρησης και θα δίνει άμεσα και ουσιαστικά τις απαιτούμενες λύσεις, πριν οι ανάγκες αυτές δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην επιχειρηματική λειτουργία. Η επιχειρηματικότητα αποκτά υπό τις νέες συνθήκες μια ζωτική κοινωνική διάσταση, η οποία δεν αντιμετωπίζεται με τα ίδια κριτήρια που σε άλλες εποχές υπαγόρευαν την ανάληψη κινδύνων.