Συμβουλές για υποψήφιους μάνατζερ από τον Μηνά Τάνε

Αθόρυβος, αποτελεσματικός, εύχαρις, προσιτός και με όραμα, ο Μηνάς Γ. Τάνες, τίμησε το ελληνικό μάνατζμεντ όσο λίγοι και σε όλες του τις διαστάσεις. Σήμερα δε, στα 83 χρόνια του, όντας πάντα δραστήριος και ακμαίος, στο μικρό του βιβλίο «Το πράσινο κύμα», φέρνει στο προσκήνιο και ένα άλλο προτέρημά του: με λίγα και μεστά λόγια, λέει πολλά και σημαντικά πράγματα σε όποιους θέλουν να τον ακούσουν και κυρίως να τον καταλάβουν.

Ο άνθρωπος που μετέτρεψε την Αθηναϊκή Ζυθοποιία σε βαλκανικό κολοσσό και σε διαμάντι της ολλανδικής βιομηχανίας μπύρας Heineken στο παραπάνω βιβλίο του απευθύνει στους νέους πολύτιμες συμβουλές. Γράφει έτσι:

«....Οι νέοι έχουν το προνόμιο της νιότης, το περιθώριο των λαθών, καθώς και της υπερβολής. Πρέπει όμως να περάσουν και αυτοί από τις δικές τους «συμπληγάδες», για να θωρακιστούν, για να ανδρωθούν, για να εξασφαλίσουν την ωριμότητα, για να κάνουν τη δική τους «υπέρβαση».

Ως ο μακροβιότερος Έλληνας μάνατζερ (30 ολόκληρα χρόνια) σε πολυεθνική εταιρία, είμαι σε θέση να σας τονίσω, ότι η επιτυχία δεν στηρίζεται ποτέ στην σκληράδα, την προβολή και τον αυταρχισμό, είτε αυτά προέρχονται από την οικογένεια, είτε από το εργασιακό περιβάλλον. Διαχώρισα, λοιπόν, τον εαυτό μου από τα παραπάνω, πολύ νωρίς στη ζωή μου. Αντί αυτών, αγκάλιασα κάθε δυσκολία σαν ευλογία, κάθε πόρτα που άνοιγα σαν όνειρο και κάθε άνθρωπο που συνεργάστηκα σαν φύλακα άγγελο των αρχών μου.

Κοινωνικός, αγαπητός και με αίσθηση του χιούμορ, γρήγορα απελευθερώθηκα από τα γρανάζια μιας απρόσωπης εργασίας και αφιερώθηκα στο να χτίσω μια καριέρα, η οποία να βασίζεται στην ολική ποιότητα, τα ανοιχτά μυαλά, την αποδοτικότητα, την ευελιξία, την ομαδικότητα και τον ανθρώπινο παράγοντα. Όταν το 2005, άφησα το τιμόνι της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας και πήρα τιμητικά τη θέση του Προέδρου, καθώς και άλλα εποπτικά αξιώματα του διεθνούς ομίλου, τότε μόνο μπόρεσα να εξετάσω με γαλήνη και υπερηφάνεια προσωπική, όλα τα βήματά μου και να τα αξιολογήσω, όχι με την υπεροψία ενός νέου, αλλά με την ωριμότητα ενός βετεράνου.

Τα λόγια της μοναδικής Estee Lauder, δημιουργό της παγκοσμίως γνωστής μάρκας ομώνυμων καλλυντικών, με εκφράζουν απόλυτα: «Δεν ονειρεύτηκα ποτέ την επιτυχία, εργάζομαι γι’ αυτήν».

Συνεχίζοντας να κριτικάρω και να εμβαθύνω στη δική μου ζωή, θα ήθελα να προσθέσω, ότι ο λόγος για τον οποίον δεν έδινα πολλές συνεντεύξεις, είναι γιατί πάντα πίστευα ότι το αποτέλεσμα της δουλειάς είναι αυτό που πρέπει να δίνει την εικόνα του στελέχους, και όχι το ίδιο το στέλεχος να προβάλλει τον εαυτό του. Επέλεξα πολλές φορές να πάω κόντρα στο ρέμα και τα σημεία των καιρών. Ίσως, η πιο χαρακτηριστική στιγμή να ήταν, όταν στο φορτισμένο, χρηματιστηριακά, 1999, αρνήθηκα σθεναρά να εισαχθεί η Αθηναϊκή Ζυθοποιία στο ελληνικό χρηματιστήριο, παρά την τεράστια πίεση που δέχθηκα. 

Άλλες επιχειρήσεις παρακαλούσαν να μπουν. Η Α/Ζ ήταν το «μήλο της Έριδος». Ο νικητής υπήρξε προφανής. Η εταιρία δεν κινδύνεψε, αντιθέτως προφυλάχθηκε, κυριάρχησε, στάθηκε υπόδειγμα και παράδειγμα υγειούς διαχείρισης και κερδοφορίας. Για μια ακόμη φορά, η σθεναρή μου στάση, θωράκισε την πόρτα της Α/Ζ, για να την παραδώσω στις επόμενες γενιές κυρία με Κ κεφαλαίο

Στη ζωή όμως, υπάρχουν δύο ακόμα Κυρίες, δύο στήλες, δύο βασικές κολώνες. Για την πρώτη, την «εργασία», μιλήσαμε εκτενώς. Για την δεύτερη, δηλαδή, την «οικογένεια», όχι. Ήρθε, λοιπόν, η στιγμή να αξιολογήσουμε και αυτήν. Βασικό χαρακτηριστικό της σκέψης μου, αποτελεί το γεγονός, ότι το οικοδόμημα της ζωής δεν μπορεί να ανθίσει, χωρίς την παρουσία και τη συνέργεια και των δύο. Όταν απουσιάσει η μια, η άλλη καταρρέει, και αντίστροφα, με αποτέλεσμα να διαλυθεί και να εξαφανι¬στεί, τελικά, το πολύτιμο οικοδόμημα.

Στην αλυσίδα του χρόνου, της εξέλιξης, της ακμής και της προόδου, απαιτείται η στήριξη και των δύο πυλώνων. Είναι απαραίτητη η συντήρησή τους, η αγάπη τους, η προσοχή τους, αλλά και η συνεχής επαναξιολόγησή τους. Και ενώ, θα έλεγε κανείς, ότι μιλάω για τα αυτονόητα, αν κοιτάξετε προσεκτικά γύρω σας, ανάμεσα σε γνωστούς, φίλους και συγγενείς, θα δείτε πόσο αυτά τα «αυτονόητα», καθορίζουν την κάθε σας μέρα και δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, αυτονόητα.

Για να βοηθήσω, θα σας δώσω ένα παράδειγμα, για κάθε τομέα, μέσα από τη δική μου προσωπική εμπειρία. Η απόφασή μου, στα νεανικά μου χρόνια, να βασιστώ στις δικές μου δυνάμεις και να σπουδάσω, συντηρώντας τον εαυτό μου, παρουσιάστηκε τα χρόνια της θητείας μου στο πολεμικό ναυτικό. To NATO, έδινε τότε μια υποτροφία για έρευνα/ operational research, στο περίφημο BISRA (British Iron and Steel Research Association).

Η «υπέρβασή» μου αυτή, δηλαδή, όχι μόνο να ανακαλύψω, αλλά και να αξιολογήσω, να αποδεχθώ και να επενδύσω σε αυτή την πρόταση, όταν, εκείνη την εποχή, λίγοι νέοι είχαν την ευκαιρία να ζήσουν στο εξωτερικό και να σπουδάσουν, υπήρξε κομβική.

Μέσω της δίχρονης έρευνάς μου για το BISRA, με θέμα «την αποθήκευση συμπυκνωμένου φυσικού αερίου σε σπήλαια», εξασφάλισα, το επόμενο στάδιο της καριέρας μου, δηλαδή μια δεύτερη υποτροφία στο Πανεπιστήμιο του Warwick της Αγγλίας. Και σε αυτό το σημείο, να υπογραμμίσω ότι η έρευνα αυτή είναι σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ άλλοτε, επίκαιρη και εφαρμόσιμη, καθώς αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στην ατζέντα της ιταλικής κυβέρνησης.

Από τότε, λοιπόν, και με την πάροδο του χρόνου, σαν ντόμινο, η επαγγελματική μου πορεία πήρε το δρόμο της. Η αρχική εκκίνηση, όμως, δόθηκε από εμένα. Και η νιότη με ευνόησε, η φιλοδοξία με έσπρωξε, μα τo μυαλό με οδήγησε, σοφά, στο μέλλον.

Τι να κάνεις, όμως, όταν και η καρδιά του ανθρώπου αρχίσει να χτυπά για μια σύντροφο, που θα χαρεί με τις χαρές του και θα τον στηρίξει στις λύπες του; Που θα ακούσει τον προβληματισμό του, αλλά και θα συγχωρέσει τα λάθη του; Δεν φτάνει, λοιπόν, μόνο η μία κολώνα, δηλαδή η εργασία. Απαιτείται και η θαλπωρή, η αγάπη, το χαμόγελο, τα παιδιά, το σπιτικό, η αγκαλιά που θα τρέξεις, που θα αναζητήσεις, για να πάρεις χωρίς ανταλλάγματα τη δύναμη να συνεχίσεις, όταν στην καριέρα σου έχεις ανηφόρες, διλήμματα και τρεχάματα. Υπήρξα ευλογημένος, λοιπόν και σε αυτό το πεδίο, γιατί, με τη γυναίκα μου και τα δύο λατρεμένα μας αγόρια, χτίσαμε το κάστρο μας….».

Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναφερθούμε στις συμβουλές του Μηνά Γ. Τάνες σε μελλοντικούς ηγέτες...