Τράπεζες: Μήπως το παράκαναν;

Τα αποτελέσματα του β΄ τριμήνου για τις τράπεζες αναμένεται ότι θα είναι καλύτερα από εκείνα του α΄ τριμήνου. Όμως, ο σημαντικότερος λόγος ίσως αποτελέσει πηγή αστάθειας στο μέλλον.

Δημοσιεύθηκε: 4 Αυγούστου 2009 - 07:57

Dr Money

Αν οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών αποδειχτούν σωστές, τότε τα οικονομικά μεγέθη των ελληνικών τραπεζών, τουλάχιστον της πλειονότητας, θα είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με το α΄ τρίμηνο, αν και υποδεέστερα σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο το 2008.

Η βελτίωση των αποτελεσμάτων αναμένεται να επιτευχθεί χωρίς ιδιαίτερη βοήθεια από τις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις.

Εκτιμάται ότι θα στηριχτεί κυρίως στη βελτίωση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (ΝΙΜ) και στα σημαντικά έσοδα από τις κεφαλαιαγορές, κυρίως την αγορά κρατικών ομολόγων.

Υπενθυμίζεται ότι αρκετές τράπεζες είχαν την πρόνοια να ποντάρουν στη συρρίκνωση του spread των ελληνικών ομολόγων έναντι των γερμανικών το δύσκολο α΄ τρίμηνο όπου μερικοί εξέφραζαν ανησυχίες ακόμη και για αδυναμία δανεισμού του ελληνικού δημοσίου.

Φυσικά, θετική συνεισφορά θα έχει επίσης το χρηματιστηριακό ράλι, αφού η αύξηση του ενεργητικού των επενδυτικών χαρτοφυλακίων θα αποφέρει μεγαλύτερες υπεραξίες μαζί με τις προμήθειες.

Ακόμη κι έτσι, ο πιο σημαντικός λόγος για την ανάκαμψη των οικονομικών μεγεθών των περισσότερων, αν όχι όλων, των τραπεζών το β΄ τρίμηνο είναι η σημαντική μείωση των επιτοκίων των καταθέσεων, κατά βάση των προθεσμιακών.

Η μείωση ξεκίνησε σιγά-σιγά το α΄ τρίμηνο με τις έντονες προτροπές της Τράπεζας της Ελλάδος και έγινε πιο αισθητή το β΄ τρίμηνο όπου έληξαν οι καταθέσεις τριμήνων.

Οι μειώσεις των βασικών επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ από την ΕΚΤ και η δυνατότητα άντλησης τεράστιων κεφαλαίων με φθηνό κόστος που δόθηκε στις τράπεζες, συμπαρασύροντας τα επιτόκια Euribor προς τα κάτω, βοήθησαν τα σχέδια των τραπεζών.

Τα οφέλη για τα πιστωτικά ιδρύματα από τη μεγάλη αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων αναμένεται να φανούν επίσης στο γ΄ τρίμηνο που διανύουμε.

Όμως, ένα νόμισμα έχει δύο όψεις. Όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, η μεγάλη αποκλιμάκωση προκαλεί δυσανασχέτηση στους καταθέτες και μπορεί να λάβει διάφορες μορφές.

Η κυριότερη και λιγότερο επιθυμητή από τις τράπεζες είναι η απόσυρση καταθέσεων με σκοπό τη διοχέτευση των χρημάτων σε άλλες τοποθετήσεις που υπόσχονται υψηλότερες αποδόσεις.

Τα κρατικά ομόλογα, κάποια ασφαλιστικά προϊόντα ζωής, τα αμοιβαία κεφάλαια, οι μετοχές και τα ακίνητα είναι μερικοί από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς.

Μια ματιά στην εξέλιξη των συνολικών καταθέσεων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων συνολικά δείχνει ότι είναι πάνω από τα τέλη του 2008 και σε σύγκριση με τον Μάιο του 2008.

Όμως, η σύγκριση των καταθέσεων του Μαΐου με τον Απρίλιο δείχνει κάμψη που θα ήταν πρόωρο να θεωρηθεί προάγγελος μιας πτωτικής τάσης των καταθέσεων πριν γίνουν γνωστά τα στοιχεία του Ιουνίου και του Ιουλίου.

Πολλοί την αποδίδουν στην οικονομική κρίση και στην απόσυρση κεφαλαίων για την αποπληρωμή υποχρεώσεων και είναι εν μέρει σωστή εκτίμηση για μια σειρά επιχειρήσεις.

Όμως, είναι επίσης φανερό ότι αρκετοί σηκώνουν τα λεφτά τους γιατί θεωρούν χαμηλά πλέον τα επιτόκια.

Όσο κι αν οι τράπεζες ποντάρουν στην ανάκαμψη των διεθνών αγορών για να προχωρήσουν σε ομολογιακές εκδόσεις για την άντληση ρευστότητας τους επόμενους μήνες, η βασικότερη μορφή χρηματοδότησης των δανείων τους είναι οι καταθέσεις.

Στο μέτρο λοιπόν που τα επιτόκια είναι χαμηλά στα μάτια πολλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, παρότι οι τραπεζίτες διαφωνούν, συγκρίνοντας το 2% - 3% μιας προθεσμιακής κατάθεσης με το επιτόκιο Euribor, οι καταθέτες μπορεί να αντιδράσουν, αποσύροντας μέρος των καταθέσεών τους.

Αυτό είναι κάτι που δεν θα άρεσε στις τράπεζες, με αποτέλεσμα να αναθεωρήσουν την πολιτική τους, προσφέροντας υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων μελλοντικά για να σταματήσει μια πιθανή αιμορραγία.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η αποκλιμάκωση των επιτοκίων των καταθέσεων στα σημερινά επίπεδα ίσως γίνει μπούμερανγκ μελλοντικά και οδηγήσει τις τράπεζες σε εκ νέου ανοδική αναπροσαρμογή τους.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.