To βα(λ)τοπέδιο της οικονομίας

Ήταν που ήταν στραβό το κλήμα το έφαγε κι ο γάιδαρος, κοινώς οι κυβερνητικοί χειρισμοί στο θέμα του τραπεζικού πακέτου και η εισαγόμενη κρίση. Λανθασμένη και η εκτίμηση ότι η κρίση δεν θα αγγίξει την Ελλάδα.

Δημοσιεύθηκε: 30 Οκτωβρίου 2008 - 07:59

Dr Money

Πριν από 10 - 12 περίπου μήνες κορυφαία τραπεζικά στελέχη στη χώρα μας προέβλεπαν ότι η διεθνής κρίση θα τερματιζόταν με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του α΄ τριμήνου του 2008 κάπου την άνοιξη.

Οι λιγότερο αισιόδοξοι προέβλεπαν ότι αυτό θα συνέβαινε με την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του β΄ τριμήνου μέσα στο κατακαλόκαιρο, όταν οι μεγάλες ξένες τράπεζες υποτίθεται θα είχαν βγάλει τους σκελετούς από τα ντουλάπιά τους.

Εκ των πραγμάτων αποδείχτηκε ότι είχαν κάνει όλοι λάθος.

Επειδή όμως τα λάθη πληρώνονται, οι τράπεζές τους είναι σήμερα λιγότερο έτοιμες να αντιμετωπίσουν την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος στη γειτονιά μας και την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στη χώρα μας.

Όταν, λοιπόν, κορυφαία τραπεζικά στελέχη κάνουν λάθος, πώς είναι δυνατόν να μην κάνει λάθος ο υπουργός Οικονομίας ως προς το μέγεθος και το βάθος της διεθνούς κρίσης όταν αρκετές φορές ακούει τη γνώμη τους.

Αυτό ίσως εξηγεί εν μέρει γιατί ο υπουργός Οικονομίας δήλωνε πριν από μερικούς μήνες ότι η κρίση δεν αγγίζει την ελληνική οικονομία.

Εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι επρόκειτο για λανθασμένη εκτίμηση αφού ακόμη κι αν δεν την έχουμε αισθανθεί σε μεγάλο βαθμό είναι φανερό ότι η διεθνής κρίση επεκτείνεται με ταχύ βήμα και στη γειτονιά μας.

Όμως, οικονομία και τράπεζες πάνε μαζί.

Αν ο ρυθμός ανάπτυξης σημειώσει σημαντική επιβράδυνση, οι τράπεζες θα το αισθανθούν. Αν οι τράπεζες σταματήσουν να δίνουν δάνεια στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, η οικονομία θα κινδυνεύσει από ασφυξία.

Γι’ αυτόν τον λόγο ένα σχέδιο στήριξης των τραπεζών και της εθνικής οικονομίας χρειαζόταν.

Με έναν σημαντικό κλάδο της εθνικής οικονομίας, όπως η ναυτιλία, σε βαθιά κρίση και με έναν ακόμη πιο σημαντικό ίσως κλάδο, τον τουρισμό, σε πτώση (από τη μια μεριά) και τις οικονομίες των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης να μπαίνουν σε φάση δοκιμασίας, παράγοντες που στήριξαν την ανάπτυξη της χώρας στο παρελθόν αποδυναμώνονται.

Επιπλέον, γεγονότα όπως αυτά του Βατοπεδίου έχουν καταφέρει ισχυρό πλήγμα στην εικόνα της κυβέρνησης.

Θα περίμενε λοιπόν κανείς οι χειρισμοί στο θέμα του τραπεζικού πακέτου να είναι πιο προσεκτικοί ευθύς εξαρχής, αλλά δεν ήταν.

Χωρίς προφανώς να έχουν ζυγιστεί σωστά τα υπέρ και τα κατά του προτεινόμενου σχεδίου και οι επιπτώσεις του, έγιναν ανακοινώσεις από τις οποίες ήταν πολύ δύσκολο να απαγκιστρωθεί πολιτικά και επικοινωνιακά η κυβέρνηση.

Το παράδειγμα της προμήθειας που θα πλήρωναν οι τράπεζες στο Δημόσιο για να δανειστούν από την ΕΚΤ με εξασφάλιση κρατικές ομολογίες ή να εκδώσουν ομόλογα με κρατικές εγγυήσεις είναι ένα από αυτά.

Από τη στιγμή που σκοπός του σχεδίου ήταν να λάβουν φθηνότερα δάνεια νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τι εξυπηρετούσε να μπουν προμήθειες 1% - 1,5% από τη στιγμή που οι τράπεζες θα της περνούσαν στους δανειολήπτες;

Η μόνη εξήγηση είναι ότι το Δημόσιο προσπάθησε να δικαιολογήσει τα μέτρα στην κοινή γνώμη, με το επιχείρημα ότι θα κέρδιζε έσοδα ο προϋπολογισμός.

Όμως, ο επικοινωνιακός χειρισμός του θέματος βάλτωσε για τα καλά όταν διευκρινίστηκε ότι η συμμετοχή στο σχέδιο στήριξης των τραπεζών συνεπαγόταν την υποχρεωτική αγορά προνομιούχων μετοχών από το κράτος για να ενισχυθεί η κεφαλαιακή τους επάρκεια.

Ήταν κάτι που ο μέσος πολίτης αδυνατεί να κατανοήσει ιδίως όταν βομβαρδίζεται από δηλώσεις που θέλουν οι ελληνικές τράπεζες να είναι ισχυρές και ακμαίες.

Ακόμη κι αν είναι έτσι, οι χειρισμοί ήταν τόσο ερασιτεχνικοί που οδήγησαν πολλούς στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα.

Αν λοιπόν η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος θέλουν να αποκαταστήσουν τις ισορροπίες και να κερδίσουν πόντους στο παιχνίδι των εντυπώσεων, θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη λογική της υποχρεωτικής αποδοχής κεφαλαιακής ενίσχυσης από τους φορολογουμένους όσων τραπεζών δεν το επιθυμούν.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι το χρήμα που θα πάρουν οι τράπεζες μέσω του σχεδίου θα κατευθυνθεί όντως σε νέα δάνεια κι όχι σε αναχρηματοδότηση ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης που λήγουν για να μη γίνουν αντικείμενο κριτικής από άλλους, π.χ. Βγενόπουλος.

Αν δεν το πράξουν, ο κίνδυνος να φτάσει η αξιοπιστία τους στο ναδίρ και να βαλτώσει η ελληνική οικονομία είναι υπαρκτός.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.