Σόιμπλε: Ο άνθρωπος που δεν επέτρεψε την έξοδο από τα μνημόνια νωρίτερα

Όταν μας ζητήθηκε να γράψουμε κάτι για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον άνθρωπο  που πολλοί θεωρούν τον τελευταίο μεγάλο πολιτικό της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς της Γερμανίας, δεν ξέραμε από πού να αρχίσουμε.

Είναι γνωστό ότι ήταν οπαδός της ενοποίησης της Γερμανίας και ταυτόχρονα ευρωπαϊστής. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Σόιμπλε εμφανίζεται να μη θέλει το ΔΝΤ στο 1ο ελληνικό μνημόνιο, σε αντίθεση με την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, γιατί δεν επιθυμούσε το Ταμείο να αναμειχθεί στις ευρωπαϊκές υποθέσεις.

Όμως, οι αντιρρήσεις του δεν κράτησαν πολύ. Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, μέσα στο 2011, ο Σόιμπλε καταλήγει στο συμπέρασμα ότι θα ήταν καλύτερα να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος ήταν ΥΠΟΙΚ εκείνη την εποχή, ήταν αποδέκτης της σχετικής  πρότασης για έξοδο με μπόνους μερικών δεκάδων δισ. ευρώ, στο περιθώριο μιας συνάντησης των ΥΠΟΙΚ της ευρωζώνης στην Πολωνία, αν θυμόμαστε καλά.

Η πρόταση για έξοδο της χώρας μας από το ευρώ δεν σήμαινε ότι ο Σόιμπλε είχε σταματήσει να είναι ευρωπαϊστής. Απλά, πίστευε στην Ευρώπη των διαφορετικών ταχυτήτων ή ζωνών, αν προτιμάτε. Με άλλα λόγια, η ευρωζώνη θα ήταν πιο λειτουργική αν απαρτιζόταν από τις χώρες του σκληρού πυρήνα, οι οποίες χαρακτηρίζονται από δημοσιονομική πειθαρχία.

Όμως, ο Σόιμπλε ήταν επίσης ρεαλιστής. Όταν αντιλήφθηκε ότι το σχέδιο δεν είχε πιθανότητες επιτυχίας, συντάχθηκε με την άποψη ότι απαιτείτο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Εμφανίζεται μάλιστα να έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του PSI. 

Όμως, δεν ήταν διατεθειμένος να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη, τονίζουν συνομιλητές του. Αφενός, για να είναι συνεπής με την προτεσταντική ηθική ότι οι (δημοσιονομικές) αμαρτίες πρέπει να τιμωρούνται και αφετέρου, για να στείλει μήνυμα παραδειγματισμού στις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, καθιστώντας την Ελλάδα πειραματόζωο.

Ενδεχομένως, η στάση του κ. Σόιμπλε εξηγείται επίσης από την αρνητική εικόνα που είχε σχηματίσει για το ελληνικό πολιτικό κατεστημένο. Ο αποθανών είχε δηλώσει ότι οι Έλληνες πολιτικοί είχαν προσφέρει κακές υπηρεσίες στους πολίτες τους.

Η προσπάθεια ελέγχου φάνηκε με το «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ και πλέον.  Ανάμεσα στην επιλογή να χρηματοδοτηθεί η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών απευθείας από ευρωπαϊκούς πόρους και στην εναλλακτική με δάνειο 40-50 δισ. ευρώ που θα έπαιρνε το ελληνικό κράτος, ο κ. Σόιμπλε επέλεξε τη δεύτερη.

Ο λόγος ήταν προφανής. Η καθαρή μείωση του δημόσιου χρέους θα ήταν μόνο 50-60 δισ. ευρώ και η Ελλάδα θα παρέμενε πιο εξαρτημένη από τους δανειστές και δεν θα έβγαινε γρήγορα από το μνημόνιο, τονίζουν οι επαΐοντες. 

Ο ίδιος είχε τονίσει σε Έλληνες αξιωματούχους μετά το PSI ότι έκαναν  λάθος που επέλεξαν να παραμείνουν στο ευρώ, αλλά αφού αυτό ήθελαν, θα υποστούν τις συνέπειες (της εσωτερικής υποτίμησης), σύμφωνα με παρόντα. Ο κ. Σόιμπλε είχε προσθέσει ότι ο ίδιος δεν θα μπορούσε να περάσει ανάλογα μέτρα λιτότητας στη Γερμανία.

Δεν ήταν η μοναδική φορά που ο Σόιμπλε δεν επιθυμούσε να βγει η Ελλάδα νωρίς από τα μνημόνια. Το ίδιο συνέβη το 2014. Εκεί, έδωσε το πράσινο φως για έξοδο της Πορτογαλίας από το μνημόνιο, αλλά όχι της Ελλάδας.

Αξιωματούχοι συνδέουν την άρνησή του στο ελληνικό σχέδιο για έξοδο του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα και ολοκλήρωση του 2ου μνημονίου το Φθινόπωρο του 2014 με τη διαφαινόμενη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Ο κ. Σόιμπλε, εκτιμούν, ήθελε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση να πάρει δύσκολα μέτρα. Κι αυτό γιατί αποδυνάμωνε τις αντισυστημικές δυνάμεις, όπως ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, οι Ποδέμος στην Ισπανία κ.λπ.

Σύμφωνα με τους ίδιους, ο σκοπός του Σόιμπλε μετά το 2014 ήταν να «ξεδοντιάσει» τον ΣΥΡΙΖΑ και τις υπόλοιπες αντισυστημικές δυνάμεις στην ευρωζώνη. Αν αυτός ήταν ο σκοπός του, μάλλον τον πέτυχε, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος των εκλογών του 2019 και πλέον του 2023. Ήταν ακόμη μια τουλάχιστον ευκαιρία της Ελλάδας να βγει από τα μνημόνια πριν από το 2018, που δεν αξιοποιήθηκε.  

Τα ανωτέρω δείχνουν  ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν ένας ευφυής πολιτικός με προτεσταντική ηθική, ο οποίος έβλεπε πιο μπροστά από άλλους. Από την άλλη πλευρά, αποδείχθηκε μοιραίος για την Ελλάδα, αφού απέτρεψε την έξοδό της από τα μνημόνια νωρίτερα. Το τελευταίο φάνηκε με την αποχώρησή του από ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας, καθώς η στάση της χώρας του «μαλάκωσε» κι αυτό δεν είναι τυχαίο.