Η Airbnb και το πείραμα του δήμου της Λισαβόνας

Η πανδημία έχει καταφέρει σημαντικό πλήγμα στη ζήτηση για βραχυχρόνιες μισθώσεις σε τουρίστες μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η Airbnb, που έχουν γίνει εξαιρετικά δημοφιλείς στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας σημαντικό εισόδημα στους ιδιοκτήτες ακινήτων.

Σε μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων  (ΙΝΣΕΤΕ) με θέμα τα οικονομικά στοιχεία των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα, είχε αναφερθεί πως τα συνολικά έσοδα από αυτές μέσω των Airbnb και Homeaway είχαν φθάσει σε 1,15 δισ. ευρώ κατά το 12μηνο Ιουνίου 2018-Μαΐου 2019. Ένα αξιόλογο ποσό από το συνολικό του 1,15 δισ. ευρώ θα πρέπει να ήταν αδήλωτο και να μην έχει φορολογηθεί.

Οι δύο πλατφόρμες καλύπτουν ένα μέρος της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων καθώς το Euromonitor εκτιμούσε ότι η συνολική δαπάνη για το 2018 ανήλθε σε 9,9 δισ. ευρώ. Στο 12μηνο Ιουνίου 2018-Μαΐου 2019 είχαν διατεθεί προς μίσθωση στην Ελλάδα από τις 2 πλατφόρμες περίπου 171 χιλ. καταλύματα, εκ των οποίων οι 138 χιλ. περίπου ή το 81% είχαν μισθωθεί τουλάχιστον μία φορά. Από αυτά οι 121 χιλ. περίπου ήταν αυτόνομα καταλύματα ενώ στα υπόλοιπα 17 χιλ. υπήρχαν κοινόχρηστοι χώροι εντός του ενοικιαζόμενου καταλύματος. Τα αυτόνομα καταλύματα εισέπραξαν 1,08 δισ. ευρώ.

Αν και η πλειοψηφία των ιδιοκτητών έχει αποφασίσει να περιμένει για να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με την πανδημία, μερικοί σε κάποιες περιοχές έχουν κάνει στροφή στις μακροχρόνιες μισθώσεις, ζητώντας συνήθως υψηλότερα ενοίκια από τα επικρατούντα, επικαλούμενοι τις επενδύσεις που έχουν κάνει.

Αντιμέτωπη με παρόμοιο πρόβλημα, η Λισαβόνα στη Πορτογαλία έχει ξεκινήσει ένα ενδιαφέρον πείραμα για να βοηθήσει, αφενός, τους ιδιοκτήτες και αφετέρου, τους ενοικιαστές που αναζητούν στέγη που να μπορούν να πληρώσουν. Σημειωτέον ότι στη Λισαβόνα υπάρχουν κάπου 25 χιλ. καταγεγραμμένα καταλύματα για βραχυχρόνιες μισθώσεις στους τουρίστες.

Σε τι συνίσταται το πείραμα; Στον πρώτο γύρο από τα μέσα Μαΐου μέχρι τα τέλη Ιουνίου, ο δήμος της Λισαβόνας προσκάλεσε τους ενδιαφερόμενους να του νοικιάσουν τα σπίτια τους για 5 χρόνια. Μόλις 177 ανταποκρίθηκαν αλλά είναι η αρχή και θα υπάρξουν κι άλλοι γύροι. Το ενοίκιο που πληρώνει κυμαίνεται από 450 ευρώ για κατάλυμα μ’ ένα υπνοδωμάτιο έως 1.000 ευρώ για μεγαλύτερα, τον μήνα. Οι ιδιοκτήτες δεν χρειάζεται να ανησυχούν για την είσπραξη των ενοικίων τους και την εξεύρεση των ενοικιαστών. Επιπλέον, αυτά τα ακίνητα δεν υπόκεινται σε φόρο ακίνητης περιουσίας, για να γίνει πιο ελκυστική η πρόταση.

Το γεγονός ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις εμφανίζουν πτώση της τάξης του 75% κατά μέσο όρο σε πόλεις όπως η Λισαβόνα, το Παρίσι και το Άμστερνταμ την εβδομάδα που ξεκινά στις 13 Ιουλίου, όπως επισημαίνει το Bloomberg, ίσως δώσει μεγαλύτερη ώθηση στο πείραμα.

Φυσικά, υπάρχουν τουριστικοί προορισμοί, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, που τα καταλύματα είναι πεπερασμένα και δεν αναμένεται να ενδιαφερθούν. Όμως, σε πόλεις όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη κ.λπ., που η προσφορά καταλυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερη, το ενδιαφέρον των ιδιοκτητών ίσως είναι πιο έντονο.

Όπως κι αν είναι, το πρόγραμμα της Λισαβόνας, που φέρει τον τίτλο «Εξασφάλισε Εισόδημα», είναι ενδιαφέρον και θα μπορούσε επίσης να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μισθώσεων σε μεγαλουπόλεις, αν πετύχει.