Κάντε... τους δανειστές να χαρούν!

Αν η κυβέρνηση επιθυμεί να πείσει το Eurogroup να δώσει μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο στην Ελλάδα από το 2021, θα πρέπει να εκπλήξει ευχάριστα με κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πολιτικό επιχείρημα στα κοινοβούλια κάποιων «αυστηρών» χωρών, π.χ. Γερμανία.

Ως γνωστόν, από το 2016 μέχρι το 2019, η Ελλάδα έχει εμφανίσει μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα σε σύγκριση με τους στόχους που τέθηκαν από τους δανειστές και είναι συμβατοί με τη φερεγγυότητα του δημόσιου χρέους. Η Αθήνα έχει δεσμευθεί για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι και το 2022.

Η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα πείσει τους εταίρους-πιστωτές να μειώσουν τον στόχο ή/και να αποδεχθούν άλλα αιτήματα που δημιουργούν μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο, προτάσσοντας τη μεταρρυθμιστική ατζέντα της.Όμως, τα πιο πειστικά επιχειρήματα της Αθήνας είναι κυρίως τεχνοκρατικά. Εστιάζονται κυρίως στα περιθώρια μείωσης του στόχου που δημιουργεί η κατακόρυφη μείωση του κόστους δανεισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας στις αγορές, σε σύγκριση με το προβλεπόμενο μέσο επιτόκιο δανεισμού, κάπου 4,4%, στην ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους της Κομισιόν το 2019.

Δεν είναι δύσκολο να πεισθεί κανείς με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου κάτω από το 1% και τη διαφορά απόδοσης (spread) από το αντίστοιχο γερμανικό σε χαμηλά επίπεδα, το ασφάλιστρο στο 5ετές ελληνικό CDS  κάτω από τις 100 μονάδες βάσης και τα βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια με αρνητικό επιτόκιο. Όμως, η τελευταία λέξη θα ανήκει σε κοινοβουλευτικούς που θα έχουν στο νου τους πώς θα το πάρουν οι ψηφοφόροι τους. 

Τι θα μπορούσε να κάνει η Ελλάδα για να τους διευκολύνει; Από τη στιγμή που έχει το μαξιλάρι ρευστότητας και μπορεί να δανεισθεί φθηνά στις αγορές, θα έπρεπε να προπληρώσει μέρος των διακρατικών δανείων (GLF) που έλαβε από αυτές τις χώρες κατά το 1ο μνημόνιο. Οι εταίροι-δανειστές δεν θα μπορούσαν να αρνηθούν μια τέτοια κίνηση, από τη στιγμή που μειώνουν την έκθεσή τους στον ελληνικό κίνδυνο για τον οποίο είχαν κατηγορηθεί στο παρελθόν. Επιπλέον, είναι κάτι που θα μπορούσαν να «πουλήσουν» πολιτικά στο εσωτερικό των χωρών τους, π.χ. στο πλαίσιο μιας ισόποσης μείωσης του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα.

Η Ελλάδα αποπλήρωνε διακρατικά δάνεια ύψους 4-5 δισ. περίπου της περιόδου 2021-2022, που θα αντιστοιχούσαν σε ισόποσο δημοσιονομικό χώρο με παράλληλη μείωση του δημόσιου χρέους.  Από τη σκοπιά της Αθήνας, μια τέτοια συναλλαγή θα έστελνε, αφενός, θετικό σήμα στις αγορές και αφετέρου, θα αντικαθιστούσε βραχυπρόθεσμο χρέος με πιο μεσοπρόθεσμο, βελτιώνοντας το προφίλ του χρέους.  

Υπενθυμίζεται ότι τo συνολικό ποσό των διακρατικών δανείων ήταν 52,9 δισ. ευρώ αρχικά και αποπληρώνεται γραμμικά σχεδόν, δηλ. η ετήσια τοκοχρεολυτική δόση είναι 2-2,5 δισ. ευρώ από το 2021 και μετά, ενώ η φετινή είναι περίπου 700 εκατ. ευρώ. Το μέσο κόστος δανεισμού είναι σταθερό και διαμορφώνεται στο 1,43% μετά την ανταλλαγή επιτοκίων (IRS). Η αποπληρωμή διακρατικών δανείων 4-5 δισ. ευρώ συν η προγραμματιζόμενη αποπληρωμή 2-3 δισ. ευρώ από το δάνειο που η Ελλάδα οφείλει στο ΔΝΤ «κουμπώνει» με τη στρατηγική χρηματοδότησης του ΟΔΔΗΧ για το 2020.       

Ο ΟΔΔΗΧ ανακοίνωσε στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς δύο σενάρια δανεισμού για το 2020. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, η χώρα θα μειώσει το στοκ των εντόκων γραμματίων, δανειζόμενη 4 δισ. ευρώ μέσω ομολόγων. Στο δεύτερο σενάριο, η Ελλάδα θα δανεισθεί 8 δισ. ευρώ, εκδίδοντας ομόλογα για να αποπληρώσει νωρίτερα υφιστάμενο χρέος της, π.χ. προς το ΔΝΤ και τις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης. Επομένως, το δεύτερο σενάριο ταιριάζει μ’ αυτό που περιγράφουμε.

Τέλος, η προπληρωμή των διακρατικών δανείων που λήγουν τη διετία 2021-2022 ενισχύει τα τεχνοκρατικά και κυρίως πολιτικά επιχειρήματα υπέρ της δημιουργίας μεγαλύτερου δημοσιονομικού χώρου.