Σε τι μπορεί να ελπίζει η Ελλάδα

Το Eurogroup του Δεκεμβρίου για το οποίο συζητούσαμε όλοι εδώ και μήνες είναι προ των πυλών. Όμως, όλα δείχνουν ότι οι ελπίδες που καλλιεργούνταν για έμμεση μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα κατά το ποσό της επιστροφής των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα του ευρωσυστήματος (SMP και ANFA) δεν θα επιβεβαιωθούν.

Οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις  θέλουν τους υπουργούς Οικονομικών των άλλων χωρών της ευρωζώνης να δίνουν το πράσινο φως για επιστροφή των κερδών στην Ελλάδα. Όμως, ως γνωστόν, για να γίνει κάτι τέτοιο πραγματικότητα, θα πρέπει να πάρει επίσης την έγκριση της αρμόδιας επιτροπής του γερμανικού κοινοβουλίου.

Η γενικότερη εντύπωση είναι πως δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Όμως, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.

Αν όμως είναι να πάρουμε τα κέρδη για να μειώσουμε το χρέος, προς τι όλος αυτός ο θόρυβος που έγινε το προηγούμενο διάστημα; Και πολύ περισσότερο, η αισιοδοξία στα όρια της βεβαιότητας από κυβερνητικούς παράγοντες ότι θα μας επιτρέψουν να τα διοχετεύσουμε σε επενδύσεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα δημοσιονομικό χώρο για περαιτέρω μειώσεις φόρων;

Ας είμαστε λοιπόν ρεαλιστές. Το μέγιστο που θα μπορούσε να πάρει η Ελλάδα από αυτό το Eurorgoup πέρα από το πράσινο φως για την επιστροφή των κερδών, θα ήταν να δοθεί η εντολή στην Κομισιόν ή στους θεσμούς να κάνουν κάτι άλλο.

Πρώτον, να διερευνήσουν τις επιπτώσεις στη διατηρησιμότητα του χρέους από ενδεχόμενη διοχέτευση των κερδών σε επενδύσεις. Δεύτερον, να βρεθούν συγκεκριμένα επενδυτικά πρότζεκτ και τρίτον, να βρεθεί τρόπος ώστε μια τέτοια κίνηση να μην επηρεάζει τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

Το γεγονός ότι οι θεσμοί αντιλαμβάνονται την ύπαρξη τεράστιου επενδυτικού κενού στην Ελλάδα από τη στιγμή που οι επενδύσεις αντιπροσωπεύουν το 11%-13% του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια είναι ενθαρρυντικό. Κι αυτό γιατί οι επενδύσεις έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και επομένως δίνουν σημαντική ώθηση στην οικονομία. 

Εκτιμήσεις ανεβάζουν τον πολλαπλασιαστή στο 1,8 με 2,2, που σημαίνει πως η αύξηση των επενδύσεων κατά 1 δισ. ευρώ αυξάνει το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) κατά πολύ περισσότερο μέχρι 2,2 δισ. ευρώ. Η αύξηση του ΑΕΠ αντισταθμίζει, πιθανόν εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, τις αρνητικές επιπτώσεις στον λόγο χρέους προς ΑΕΠ  που έχει η μη διάθεση των κερδών από τα ομόλογα για την αποπληρωμή ομολόγων ή δανείων. Αν η ελληνική πλευρά πείσει τους ΥΠΟΙΚ των άλλων χωρών να αποφασίσουν κάτι τέτοιο, θα είναι μια θετική εξέλιξη. Κι αυτό γιατί δημιουργεί τις προϋποθέσεις να δεχθούν αργότερα, πιθανόν μετά από κάποιους μήνες, τα συμπεράσματα του πορίσματος.

Χωρίς μια τέτοια απόφαση, η κυβέρνηση θα έχει πάρει το μίνιμουμ παρά τη μεγάλη προσπάθεια που έκανε να κλείσει επιτυχώς η 4η μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Είναι όμως σαφές ότι θέμα έμμεσης μείωσης του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα με συνυπολογισμό των κερδών από τα ομόλογα (SMP, ANFA) στα κρατικά έσοδα δεν τίθεται. 

Κοντολογίς, η εντολή προς Κομισιόν/θεσμούς να ετοιμάσουν το πόρισμα με τις τεχνικές λεπτομέρειες μιας ενδεχόμενης αλλαγής χρήσης των κερδών με διοχέτευσή τους σε συγκεκριμένες επενδύσεις αντί για αποπληρωμή χρέους είναι το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει η Αθήνα από αυτό το Eurogroup.

Καλή η αισιοδοξία αλλά καλύτερος ο ρεαλισμός, γιατί η πολλή αισιοδοξία μπορεί να μετατραπεί σε μπούμερανγκ.