Τράπεζες: To «δούναι και λαβείν» του σχεδίου Ηρακλής

Για να καταλάβει κάποιος τι ακριβώς συμβαίνει με το συστημικό σχέδιο Ηρακλής και πού βρισκόμαστε σήμερα, θα πρέπει να έχει μια εικόνα του τι έχει προηγηθεί.

Το πρώτο συστημικό σχέδιο για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) των ελληνικών συστημικών τραπεζών ήταν του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Υποβλήθηκε στην αρμόδια Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp) το πρώτο δίμηνο του 2019, αλλά δεν είχε τύχη.

Από εκεί και πέρα και μέχρι τον περασμένο Μάιο, το ΥΠΟΙΚ υπέβαλε δύο ακόμη σχέδια στην DG Comp. 

Και τα δύο είχαν το αποτύπωμα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών (ΕΕΤ), με βασικό στόχο να μειωθεί η προμήθεια που θα πλήρωναν οι τράπεζες για την κρατική εγγύηση.

Όμως, η τιμή του ελληνικού CDS (Credit Default Swap) στο οποίο θα βασιζόταν η προμήθεια ήταν υψηλή.

Η ΕΕΤ επιχείρησε να τη μειώσει, υπολογίζοντάς την με βάση μια συνθετική καμπύλη αποδόσεων από ομόλογα του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, π.χ. ΟΤΕ, Τιτάν, που επεκτάθηκε (extrapolation) σε βάθος 10ετίας. 

Η DG Comp δεν την έκανε αποδεκτή. 

Ως εκ τούτου, για να μην υπάρξει μεγαλύτερη καθυστέρηση, το ΥΠΟΙΚ, υπό την νέα κυβέρνηση, προχώρησε στην υποβολή ενός ακόμη σχεδίου στην DG Comp που προσομοιάζει προς το ιταλικό. 

Σημειώνεται πως η μεγάλη υποχώρηση της τιμής του ελληνικού CDS διευκόλυνε τη μείωση της προμήθειας για την κρατική εγγύηση.

Το σχέδιο εγκρίθηκε επί της αρχής από την Κομισιόν, αλλά η τελευταία αναμένει το σχέδιο νόμου που θα πρέπει να περάσει από τη Βουλή για το τελικό πράσινο φως.

Εδώ λοιπόν βρισκόμαστε σήμερα, με κάποιες τράπεζες να διαρρέουν πως ο αρμόδιος υπουργός διαμηνύει πως θα μπουν όλες στο σχέδιο, αλλά οι ίδιες δεν γνωρίζουν σημαντικές λεπτομέρειες. 

Όμως, το τελευταίο αμφισβητείται από άλλους που ισχυρίζονται πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν καλή γνώση του σχεδίου και γνωρίζουν το μοντέλο τιμολόγησης της προμήθειας.

Σ’ αντίθεση με την Ιταλία, που οι εκεί τράπεζες πληροφορήθηκαν όλες τις πτυχές του σχεδίου μείωσης των προβληματικών δανείων, αφού είχε εγκριθεί από την DG Comp.

Από την άλλη πλευρά, εγχώριοι τραπεζίτες επισημαίνουν πως αυτός ήταν ο λόγος που οι ιταλικές τράπεζες καθυστέρησαν να μπουν στο σχέδιο APS για κάνα εξάμηνο.

Όμως, στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι πιο πιεστική καθώς το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων είναι πολύ μεγαλύτερο και υπάρχει ήδη καθυστέρηση.         

Επομένως, μια νέα καθυστέρηση υπό την μορφή της υποβολής νέου σχεδίου στην DG Comp δεν είναι επιθυμητή από την κυβέρνηση.

Γι’ αυτό τον λόγο, όλοι οι εμπλεκόμενοι στη σημερινή συνάντηση υπό τον ΥΠΟΙΚ κ. Σταϊκούρα θα πρέπει να βρούν τη χρυσή τομή, επιδεικνύοντας ρεαλισμό.

Η συμβολή των τραπεζών στη διαμόρφωση του σχεδίου νόμου που θα έλθει στη Βουλή θα μπορούσε να είναι μια τέτοια λύση, από τη στιγμή που τις αφορά.     

Ισως μαζί με κάποια άλλα γλυκαντικά από την κυβέρνηση.  

Οσον αφορά τον επόπτη, δηλ. τον SSM, που θα κρίνει τον βαθμό κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών που θα συμμετάσχουν στο σχέδιο Ηρακλής, η εικόνα δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη.

Ο κ. Ζαββός φέρεται να έχει πάρει προφορικές διαβεβαιώσεις ότι θα τύχουν της καλύτερης μεταχείρισης, δηλ. μηδενικό ειδικό βάρος για τους τίτλους με κρατική εγγύηση.    

Όμως, ο SSM θα αποφανθεί τελεσίδικα, όταν πλέον θα έχει το εγκεκριμένο σχέδιο στα χέρια του. 

Αν κάτι θα μπορούσε να γίνει για να βελτιωθεί η κεφαλαιακή επάρκεια των εγχώριων τραπεζών θα ήταν ακόμη καλύτερα. 

Προς το παρόν, απαιτείται καλή διάθεση και ρεαλισμός από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, για να προχωρήσει το σχέδιο Ηρακλής και να βελτιωθεί η εικόνα του τραπεζικού κλάδου με θετικές συνέπειες στην ελληνική οικονομία.

Τότε, ίσως κάποιες παρεξηγήσεις επιλυθούν και νέες αποφευχθούν. 

Και τέλος, να γνωστοποιηθεί τι «τρέχει» με το σχέδιο της Τραπέζης της Ελλάδος για τα «κόκκινα» δάνεια που παραμένει στα συρτάρια.

Ό,τι κι αν είναι.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το σχέδιο APS ή Ηρακλής, όπως ονομάζεται, προβλέπει τη μεταφορά σε εθελοντική βάση προβληματικών δανείων σε όχημα ειδικού σκοπού (SPV), με σκοπό την τιτλοποίηση.

Τα δάνεια καλύτερης ποιότητας θα πληρώσουν τα τοκοχρεολύσια των τίτλων (senior tranche) που θα εκδοθούν και θα έχουν την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση. 

Σ’ αυτούς τους τίτλους, το δημόσιο θα εγγυηθεί ένα μέρος της δυνητικής ζημιάς. Γι’ αυτή την εγγύηση, οι τράπεζες θα πρέπει να πληρώσουν προμήθεια στο κράτος, με αντάλλαγμα τη βελτίωση του ισολογισμού τους και του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.

Με άλλα λόγια, δίνουν κάτι, παίρνουν κάτι (trade off).