Να μη γίνει η Thomas Cook κολυμβήθρα του Σιλωάμ

Η ιστορία που ακολουθεί είναι πραγματική. 

Μας την είχε διηγηθεί διευθύνων σύμβουλος συστημικής τράπεζας πριν από λίγα χρόνια, το 2016 ή το 2017, και μιλάει από μόνη της.

Ένας ξενοδόχος από μεγάλο νησί της χώρας επισκέφθηκε τον διευθύνοντα για να τον πείσει να προχωρήσει η τράπεζα σε μια ακόμη αναδιάρθρωση του δανείου που είχε πάρει εταιρεία του.

Ο διευθύνων κοίταξε τα νούμερα με τις πληρότητες και τα λειτουργικά κέρδη (EBΙTDA) και του είπε πως οι υψηλές πληρότητες θα έπρεπε να αντανακλώνται στο μηδενικό σχεδόν  EBITDA που του εμφάνιζε.

Όμως, ο τραπεζίτης εξεπλάγην όταν άκουσε τον ξενοδόχο που είχε πάει να ζητήσει νέα αναδιάρθρωση του παλιού δανείου να ενδιαφέρεται για την εξαγορά άλλης ξενοδοχειακής μονάδας, που η τράπεζα έβγαζε στο σφυρί. 

Δεν θυμόμαστε τι ακριβώς μας είχε πει ο διευθύνων πως του απάντησε.

Με αφορμή αυτό το περιστατικό, ρωτήσαμε άλλα τραπεζικά στελέχη να μας λύσουν την απορία για το τι ακριβώς γίνεται. Μας ανέφεραν λοιπόν δύο πρακτικές που ακολουθούσαν μερικοί δανειολήπτες του κλάδου.

Σύμφωνα με την πρώτη πρακτική, κάποιοι έκλειναν συμφωνία με ξένους ταξιδιωτικούς οργανισμούς, π.χ. για 1 εκατ. ευρώ, και το έσπαγαν σε δύο συμβόλαια. Για το μεγαλύτερο συμβόλαιο, π.χ. 700 χιλ. ευρώ, η πληρωμή γινόταν κανονικά και εμφανιζόταν στα βιβλία στην Ελλάδα. Για το άλλο ποσό, π.χ. 300 χιλ. ευρώ, η πληρωμή γινόταν σε τράπεζα του εξωτερικού και δεν φαινόταν στα εδώ βιβλία.

Η δεύτερη πρακτική, όπως είπαν, βασιζόταν στην υπερτιμολόγηση με όχημα ένα πρακτορείο συμφερόντων του ξενοδόχου. Το πρακτορείο έκλεινε συμφωνία με τον όποιο ξένο ταξιδιωτικό οργανισμό, π.χ. προς 40 ευρώ το άτομο, και χρέωνε το ξενοδοχείο π.χ. 70 ή 80 ευρώ.  Το πρακτορείο θα μπορούσε να εδρεύει σε χώρα με χαμηλό φορολογικό συντελεστή, π.χ. Κύπρο.  

Γιατί ξεκινήσαμε έτσι; 

Είθισται κάθε φορά που υπάρχει κάποιο αρνητικό γεγονός, π.χ. αποτέλεσμα δημοψηφίσματος για το Brexit, οι δανειολήπτες που δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους να το επικαλούνται για να τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το ίδιο θα γίνει και τώρα, με την κατάρρευση του δεύτερου μεγαλύτερου ταξιδιωτικού οργανισμού της Ευρώπης, της Thomas Cook, παρότι δεν αποτελεί έκπληξη.

Αλλωστε, ο βρετανικός οργανισμός αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα για πολύ καιρό και υπήρχε ο κίνδυνος να μην τα καταφέρει.

Όπως κι έγινε. 

Όλοι στον τουριστικό κλάδο το γνώριζαν, αλλά κάποιοι ξενοδόχοι πήραν το ρίσκο και δεν τους βγήκε. 

Αυτοί βρίσκονται κυρίως σε περιοχές όπως η Σκιάθος, η Κέρκυρα, η Ζάκυνθος, η Κως και η Κρήτη, με βάση το ρεπορτάζ. 

Οι υπόλοιποι επηρεάζονται λίγο ή καθόλου.

Αναμφισβήτητα, είναι μια αρνητική εξέλιξη για τον κλάδο, π.χ. εστιάτορες, ταξιτζήδες κ.λπ. 

Όμως, η ακριβής επίπτωση δεν είναι γνωστή και η ιστορία διδάσκει πως θα πρέπει να ακούμε/διαβάζουμε με σκεπτικισμό τα νούμερα που δίνουν τα συνδικαλιστικά όργανα των κλάδων που πλήττονται. 

Κι αυτό γιατί συνηθίζουν να διογκώνουν τις ζημιές, ευελπιστώντας σε μια ευνοϊκή μεταχείριση από τον κρατικό προϋπολογισμό υπό την μορφή φοροαπαλλαγών κ.λπ. και άλλους, π.χ. τράπεζες.  

Ανεπίσημα, τραπεζίτες ανέφεραν χθες ότι τα ανοίγματά τους υπολείπονταν σημαντικά των 100 εκατ. ευρώ ανά συστημική τράπεζα.

Κατά τη δική μας άποψη, το σωστό θα ήταν να βγουν όλες μαζί οι τράπεζες και να γνωστοποιήσουν στο επενδυτικό κοινό τι έκθεση έχουν σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που επηρεάζονται από τη χρεοκοπία του ξένου ομίλουμ για να μην υπάρχει αβεβαιότητα και πλανώνται φήμες στην αγορά. 

Προφανώς θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανά πελάτη και τράπεζα. 

Και ασφαλώς οι τράπεζες θα πρέπει να στηρίξουν τους συνεπείς πελάτες τους που επλήγησαν, με νέα δάνεια, αν χρειασθεί.

Όμως, δεν θα πρέπει η κατάρρευση της Thomas Cook να αποτελέσει δικαιολογία για ιδιαίτερη μεταχείριση των στρατηγικών κακοπληρωτών από τις τράπεζες και το κράτος.