Παράξενοι καιροί

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία αν ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν αποφασίσει ότι συμφέρει την γείτονα να αυξήσει την ένταση της αντιπαράθεσης με την Ελλάδα με επίκεντρο τις έρευνες για πετρέλαιο στην Ανατολική Μεσόγειο και την ελληνική υφαλοκρηπίδα ειδικότερα; 

Δύσκολο να πεί κανείς αλλά σίγουρα θα είναι αρνητικές.  

Το αναφέρουμε ως παράδειγμα για να δείξουμε ότι γινόμαστε μερικές φορές αποδέκτες εξωτερικών γεγονότων που επηρεάζουν την εθνική οικονομία άμεσα ή έμμεσα χωρίς να έχουμε την δυνατότητα άμεσης παρέμβασης.

Το ίδιο ισχύει για την πορεία των διεθνών αγορών και γενικότερα της οικονομίας της ευρωζώνης, των ΗΠΑ και την κατάληξη του Brexit.

Απλά, ελπίζουμε ότι τα άσχημα σενάρια δεν θα επιβεβαιωθούν.

Αλλωστε, η διεθνής κρίση του 2008 απέδειξε πόσο ευάλωτη είναι η Ελλάδα σε ένα τέτοιο γεγονός και φυσικά παραμένει παρότι έχει βάλλει πλέον τα δημόσια οικονομικά της σε τάξη και έχει ένα προφίλ εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους που ελάχιστες χώρες στην ΟΝΕ διαθέτουν παρά το τεράστιο χρέος ως προς το ΑΕΠ.

Ας μη ξεχνάμε-όπως μας υπενθύμισαν χθες- ότι οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (τουρισμός) πλησιάζουν το 50% του ΑΕΠ.

Αυτό σημαίνει πως αν για τον οποιοδήποτε λόγο υπάρξει μια μείωση των εξαγωγών της τάξης του 3%, οι επιπτώσεις στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) θα είναι σημαντικές αν ληφθεί υπόψη το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα ceteris paribus. 

Δεν τα επισημαίνουμε όλα αυτά για να γίνουμε δυσάρεστοι αλλά γιατί υπάρχουν ανησυχητικά σημάδια στον διεθνή ορίζοντα.

Οι συμμετέχοντες στις αγορές προσπαθούσαν επί μήνες να εξηγήσουν γιατί οι αποδόσεις των ομολόγων συνέχιζαν να υποχωρούν και οι τιμές των μετοχών να καταγράφουν νέα υψηλά επίπεδα.

Κι αυτό γιατί η υποχώρηση των αποδόσεων των ομολόγων συνδέεται με οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση ενώ η άνοδος των μετοχών με αύξηση των κερδών ανά μετοχή και επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης.

Η συνήθης κατάληξη των συζητήσεων ήταν πως είτε τα ομόλογα, είτε οι μετοχές θα ενδώσουν στο τέλος.

Αν το ανωτέρω μοτίβο συντηρείτο επί μήνες αυτό μάλλον οφείλετο στις προσδοκίες πως αφενός θα υπάρξει εμπορική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και αφετέρου οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα εφαρμόσουν χαλαρή νομισματική πολιτική.

Από την στιγμή που οι πιθανότητες για μια εμπορική συμφωνία εμφανίζονται μειωμένες, η «αποσύνδεση» των ομολόγων από τις μετοχές δείχνει να αποκαθίσταται με υποχώρηση των μετοχών.

Η ελληνική οικονομία μπορεί να μην επηρεάζεται άμεσα σε σημαντικό βαθμό.

Όμως οι έμμεσες και δευτερεύουσες επιρροές μέσω των καναλιών του διεθνούς εμπορίου και των χρηματοοικονομικών ροών θα γίνουν αισθητές τους επόμενους μήνες ή τρίμηνα αν η πορεία των διεθνών αγορών το τελευταίο διάστημα σηματοδοτεί αλλαγή της κύριας τάσης. 

Γι’ αυτό ισχυριζόμαστε πως δεν είναι όλα στο χέρι της Αθήνας. 

Όμως, η τελευταία δεν έχει άλλη επιλογή από την πολιτική της υπομονής και της επιμονής.