Το όπιο των αγορών

Η στήλη χαρακτήρισε χθες την επιλογή της Κριστίν Λαγκάρντ για τη θέση της προέδρου της ΕΚΤ «ατυχή», γιατί δεν έχει την εμπειρία που απαιτεί η θέση, ενώ παρεμφερές σχόλιο έκανε η UBS.

Όμως, οι αγορές που μιλάνε με τα λεφτά τους είχαν άλλη άποψη, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, και αυτό είναι που μετράει.

Μετοχές και ομόλογα έκαναν ράλι, γιατί θεωρούν πως η κ. Λαγκάρντ είναι υπέρ της πολιτικής της ποσοτικής  χαλάρωσης (QE) και της πολιτικής του Μάριο Ντράγκι.

Φυσικά, το ράλι στις ελληνικές μετοχές και κυρίως στα ομόλογα συνδέεται περισσότερο με τις προσδοκίες για πολιτική αλλαγή στις προσεχείς εκλογές.

Όμως, η δύναμη που τροφοδοτεί το ράλι είναι το φθηνό χρήμα.

Αναμφίβολα, η πρόσβαση σε κεφάλαια είναι αναγκαία για την οικονομική ανάπτυξη. 

Όμως, το δωρεάν ή επιχορηγούμενο χρήμα είναι ο μακροχρόνιος εχθρός της ανάπτυξης, κατά την ταπεινή μας άποψη.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι επιχειρηματίες και τα υψηλόβαθμα στελέχη των επιχειρήσεων έχουν λιγότερα κίνητρα να λειτουργήσουν αποδοτικά και να καινοτομήσουν, από τη στιγμή που μπορούν να βρουν εύκολα φθηνό χρήμα.

Με την ΕΚΤ, τη Fed και άλλες κεντρικές τράπεζες να διατηρούν τα επιτόκια σε πολύ χαμηλά επίπεδα, το κόστος του χρήματος θα παραμείνει φθηνό.

Οι επιχειρήσεις θα έχουν λιγότερα κίνητρα να είναι το ίδιο αποδοτικές και οι συμμετέχοντες στις αγορές θα πιστεύουν ότι αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά, για να εκπλαγούν δυσάρεστα στο τέλος.   

Φυσικά, δεν ισχύει το ίδιο παντού. 

Σε μερικές χώρες, όπως η Ελλάδα που δεν συμμετέχει στο QE, η μοναδική πηγή ρευστότητας για τις επιχειρήσεις είναι οι τράπεζες, που είναι υπερφορτωμένες με τα «κόκκινα» δάνεια.

Εκεί η τραπεζική χρηματοδότηση είναι πιο δύσκολη και πιο ακριβή υπόθεση.  

Όμως, στον υπόλοιπο κόσμο, οι διαδοχικοί γύροι αγορών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες σε συνδυασμό με κάποια άλλα χαρακτηριστικά, π.χ. δημογραφικά, οδηγούν σε νέες Ιαπωνίες.

Δηλαδή σε δεκαετίες οικονομικής στασιμότητας, όπως συνέβη στην Ιαπωνία, αν οι τεχνολογικές αλλαγές δεν δώσουν ώθηση στις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Τα χθεσινά πανηγύρια στις αγορές, που πολλοί αναλυτές αποδίδουν στην επιλογή της κ. Λαγκάρντ για τη θέση της προέδρου της ΕΚΤ, δείχνουν πως το πολύ φθηνό χρήμα είναι το όπιο των αγορών.

Μακάρι οι αισιόδοξοι να έχουν δίκιο και αυτή τη φορά να είναι διαφορετικά. 

Όμως, το πολύ φθηνό χρήμα έχει δημιουργήσει τόσο μεγάλες στρεβλώσεις, που μια μεγαλύτερη κρίση είναι στον δρόμο.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχουν δύο δρόμοι. 

Είτε προετοιμάζεσαι γι’ αυτή, είτε αρνείσαι πως θα συμβεί, ποντάροντας στην κ. Λαγκάρντ και άλλους.