Το στοίχημα μιας υποεκτέλεσης  

Στις αρχές Οκτωβρίου, που η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να υποβάλει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2020, θα γνωρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια αν το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να πιαστεί ή όχι.

Ο σκόπελος του 2019 μπορεί να ξεπερασθεί προσωρινά, εν μέσω αμφισβητήσεων εκατέρωθεν, μέχρι την οριστικοποίηση των στοιχείων του προϋπολογισμού από τη Eurostat τον Απρίλιο της επόμενης χρονιάς.

Όμως, οι ευρωπαϊκές αρχές (Κομισιόν) δεν αναμένεται να είναι το ίδιο γαλαντόμες στον σχεδιασμό του προϋπολογισμού του 2020.

Εκεί θα πατήσουν για να μας «πειθαρχήσουν», γνωρίζοντας τις δεσμεύσεις  για φοροελαφρύνσεις το 2020, ενσωματώνοντας τα νεότερα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας και ενδεχόμενες αποφάσεις του ΣτΕ για τις συντάξεις κ.λπ., όπως επεσήμανε η στήλη ένα μήνα πριν.

Παρ’ όλα  αυτά, η έκβαση του φετινού δημοσιονομικού αποτελέσματος θα επηρεάσει εκείνο του 2020.

Αλλωστε, ένας από τους λόγους που προκύπτει υπερπλεόνασμα τα τελευταία χρόνια είναι ο τρόπος κατάρτισης του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς.

Ο τρόπος κατάρτισης δεν λαμβάνει υπόψη  αν ο προϋπολογισμός της τρέχουσας χρονιάς υπερβαίνει ήδη τον στόχο, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. 

Απλά συντάσσεται με την υπόθεση ότι ο τρέχων προϋπολογισμός εκτελέσθηκε κανονικά.  

Είναι ειρωνικό αλλά αυτό σημαίνει πως ο προϋπολογισμός του 2020 μπορεί να συνταχθεί σε πιο ρεαλιστική βάση.

Και αυτό γιατί η φετινή απόκλιση από τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019 μπορεί να είναι μικρότερη σε σύγκριση με τα τελευταία χρόνια, μετά τις παροχές που υλοποιήθηκαν και τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο 5μηνο.

Όμως, η εμπειρία από την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2018 και όχι μόνο δείχνει πως όλα σχεδόν θα κριθούν από την υποεκτέλεση των κρατικών δαπανών, αφού τα έσοδα ίσως υπολείπονται του στόχου μετά τις μειώσεις του ΦΠΑ.

Υπενθυμίζουμε ότι τα έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης ξεπέρασαν τις δαπάνες χωρίς τους τόκους το 2018 (πρωτογενές πλεόνασμα) κατά 900 εκατ. ευρώ περίπου.

Αυτό συνέβη παρά την επιστροφή μισθών στους ένστολους και στα άλλα ειδικά μισθολόγια στο Δημόσιο και τη διανομή του αποκαλούμενου «κοινωνικού» μερίσματος, συνολικού ύψους 1,6 δισ. ευρώ.  

Η συνολική υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα πριν από τις ανωτέρω επιστροφές ανήλθε σε 2,5 δισ. ευρώ περίπου πέρυσι.

Αυτό δεν θα είχε συμβεί, αν οι κρατικές δαπάνες δεν ήταν πολύ χαμηλότερες από τον στόχο που είχε τεθεί στον προϋπολογισμό του 2018.

Από τη συνολική υπέρβαση των 2,5 δισ. ευρώ, μόλις 200 εκατ. ευρώ προέρχονταν από τη μεριά των εσόδων.

Περίπου 2,3 δισ. ευρώ αφορούσαν την υποεκτέλεση των κρατικών δαπανών και οι μισές περίπου το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. 

Αξίζει εδώ να τονίσουμε ότι στο τελευταίο εντάσσονται δαπάνες που δεν είναι πρακτικά επενδυτικές και θα έπρεπε να είχαν ενταχθεί στον τακτικό προϋπολογισμό.    

Η αντιπολίτευση και ιδίως η ΝΔ έχει στηλιτεύσει την πολιτική της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που με τη σειρά της δείχνει τους δανειστές, τονίζοντας ότι  οι τελευταίοι επέμεναν σε μέτρα που οδήγησαν στην παραγωγή πρωτογενών υπερπλεονασμάτων.

Όμως, η αλήθεια είναι πως αν θα επιτευχθεί ο φετινός δημοσιονομικός στόχος ή όχι εξαρτάται από την υποεκτέλεση των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης.