Από την ευφορία στην απογοήτευση

Και τώρα τι γίνεται;

Εκεί που όλοι νόμιζαν πως ΗΠΑ και Κίνα βρίσκονταν κοντά σε μια ιστορική εμπορική συμφωνία, τα πάντα άλλαξαν με τις αγορές να αλλάζουν κατεύθυνση.

Ο πρόεδρος Τραμπ έδωσε εντολή να αυξηθούν άμεσα οι δασμοί στο 25% από 10% σε κινεζικά προϊόντα αξίας 200 δισ. δολαρίων ενώ οι δυο πλευρές σκλήρυναν την στάση τους.

Η αιτία, σύμφωνα με ανταπόκριση του Reuters, ήταν οι αλλαγές που έκαναν οι Κινέζοι στο κείμενο της εμπορικής συμφωνίας 150 σελίδων περίπου.

Το κείμενο, το οποίο έφθασε στην Ουάσινγκτον από το Πεκίνο αργά το βράδυ της Παρασκευής, περιελάμβανε αλλαγές σε θέματα υψίστης σημασίας για τις ΗΠΑ, π.χ. η αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας, τα πνευματικά δικαιώματα και η πρόσβαση στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.

Οι ΗΠΑ ζητούν από την Κίνα να αλλάξει τους υφιστάμενους νόμους και να συμπεριλάβει τις συμφωνηθείσες αλλαγές σε θέματα εμπορίου μαζί με ένα πλαίσιο οικονομικών αντιποίνων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης που σε καμία περίπτωση δεν μοιάζει με εμπορικό ντιλ.     

Οι Κινέζοι θεωρούν τις αμερικανικές απαιτήσεις παραβίαση της εθνικής τους κυριαρχίας.

Όμως, η απόφαση να κάνουν πίσω σ’ αυτό το σημείο μπορεί να έχει διάφορες ερμηνείες, π.χ. ενδείξεις αδυναμίας της αμερικανικής  οικονομίας ή κάποια γεωπολιτικά όπλα, π.χ. αυξημένη επιρροή στη Βενεζουέλα ή οι εκτοξεύσεις πυραύλων εκ νέου από την Β. Κορέα.

Για τις ΗΠΑ το ζητούμενο είναι να πουλάνε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά της Κίνας χωρίς να αντιμετωπίζουν ανεπίσημους δασμούς ή τον φόβο μεταφοράς ευαίσθητων τεχνολογιών σε κινέζους ανταγωνιστές που έχουν την στήριξη του κράτους.

Γι’ αυτό οι αγορές μεγάλων ποσοτήτων αμερικανικών προϊόντων από την Κίνα που θα μείωναν το εμπορικό πλεόνασμα της με τις ΗΠΑ δεν είναι αρκετό.   

Για την Κίνα, τα εσωτερικά προβλήματα που θα δημιουργούσε τυχόν πλήρης υιοθέτηση των αμερικανικών θέσεων/απαιτήσεων για το εμπόριο στο κομμουνιστικό κόμμα θα ήταν μεγαλύτερα από την απώλεια 2%-3% του κινεζικού ΑΕΠ λόγω των αμερικανικών δασμών.

Η Κίνα μπορεί να κάνει κάποιες μεταρρυθμίσεις και υποχωρήσεις αλλά όχι  ν’ αλλάξει το μοντέλο της. Η ίδια είχε υποσχεθεί να κάνει διάφορα από το 2001 που έγινε δεκτή στο Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO) αλλά δεν τα έκανε.

Η λογική υπαγορεύει πως οι δύο χώρες μπορούν να φτάσουν σε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία, έστω κι αν είναι μικρότερου βεληνεκούς. Αλλωστε, όλα τα εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα στις ΗΠΑ, π.χ. ηλεκτρονικά, δεν συνιστούν απειλή ενώ η κινεζική αγορά είναι τεράστια.  

Οι αγορές έχουν επίσης καταλήξει στο συμπέρασμα πως είναι προς το οικονομικό και πολιτικό συμφέρον τόσο των ΗΠΑ, όσο και της Κίνας να αποφύγουν ένα εμπορικό πόλεμο και να φτάσουν σε ντιλ.

Γι’ αυτό οι αντιδράσεις τους δεν είναι δραματικές μέχρι στιγμής.

Εξάλλου, όσο οι δασμοί παραμένουν και αυξάνονται, το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ μειώνεται με αποτέλεσμα να επωφελούνται τρίτοι όπως χώρες της ΕΕ καθώς κερδίζουν μερίδιο αγοράς.

Ομως, δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη.

Όλα εξαρτώνται από την γεωπολιτική.

Αν στην Ουάσινγκτον θεωρήσουν πως ο υπέρτατος στόχος είναι η συγκράτηση της Κίνας ή η ανατροπή του κομμουνιστικού κόμματος, οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα όπλα.

Το εμπόριο είναι όπλο.