O «εικονικός» ELA, οι τραπεζικές καταθέσεις και τα repos

Η ερώτηση για τον τίτλο του άρθρου είναι εύλογη.

Τι σχέση έχει η αύξηση των συμφωνιών επαναγοράς, δηλαδή των  βραχυχρόνιων δανείων repos, που συνάπτει το δημόσιο με φορείς της γενικής κυβέρνησης, με τις τραπεζικές καταθέσεις και τον ELA;

Φαινομενικά ίσως δεν έχει, όμως στην πραγματικότητα έχει, όπως θα διαπιστώσετε πιο κάτω.

Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του τραπεζικού τομέα ανήλθε σε 152,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018 από 147, 7 δισ. τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, σημειώνοντας αύξηση 4,7 δισ. ευρώ μέσα σ’ ένα μήνα.

Το σύνολο των καταθέσεων της γενικής κυβέρνησης, στην οποία περιλαμβάνονται οι φορείς του δημοσίου, αυξήθηκε στα 17,9 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου του 2018 από 16,3 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.

H αύξηση των καταθέσεων της γενικής κυβέρνησης ήταν της τάξης του 1,6 δισ. ευρώ περίπου.

Εχει σημασία αυτό; Ασφαλώς, είναι η απάντηση.

Αφενός, γιατί δείχνει ότι βελτιώθηκε η ρευστότητα των τραπεζών στα τέλη του 2018 και αφετέρου, γιατί εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί μειώθηκε περαιτέρω η εξάρτηση των πιστωτικών ιδρυμάτων από τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας της ΤτΕ (ELA).

Αυτή την στιγμή, μόνο δύο συστημικές τράπεζες αντλούν ρευστότητα μέσω του ELA, συνολικού εκτιμώμενου ποσού μεταξύ 1,5 και 3 δισ. ευρώ.

Oμως, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πως αυτός ο ELA είναι στην πραγματικότητα «εικονικός».

Με άλλα λόγια, οι δύο τράπεζες δεν έχουν ανάγκη τον ELA αλλά τον διατηρούν, αντλώντας ένα μικρό ποσό, ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτόν για παν ενδεχόμενο, καθότι είμαστε σε προεκλογική περίοδο.

Όπως σημειώσαμε πιο πάνω, η αύξηση των καταθέσεων συνέβαλε σ’ αυτό το αποτέλεσμα.

Όμως, η αύξηση των καταθέσεων δεν ήλθε από μόνη της.   

Κι αυτό γιατί όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως έβαλε το χεράκι του το ελληνικό δημόσιο μέσω των repos.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του κράτους, το υπόλοιπο των βραχυπρόθεσμων δανείων τύπου repos αυξήθηκε κατά περίπου 2,9 δισ. ευρώ στα 24,5 δισ. ευρώ την 31η Δεκεμβρίου του 2018, έναντι 21,2 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Σεπτεμβρίου. 

Δύο είναι οι λόγοι, απ’ όσο κατανοούμε.

Πρώτον, η κάλυψη κάποιων αναγκών του κράτους καθώς οι περισσότεροι φόροι πληρώνονται στο τέλος του μήνα και στις αρχές του επόμενου.

Όταν μάλιστα το τέλος του μήνα συμπίπτει με την αλλαγή έτους, όπως συνέβη στο τέλος του 2018, η κάλυψη των αναγκών γίνεται επιτακτική.

Δεύτερον,  η διευκόλυνση των τραπεζών με ενίσχυση της ρευστότητάς τους μέσω των καταθέσεων.

Από τα στοιχεία της TτΕ προκύπτει πως οι καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκαν κατά 1,6 δισ. ευρώ περίπου.

Οι καταθέσεις δεν θα είχαν αυξηθεί, αν δεν είχαν συναφθεί τα repos.

Όπως λοιπόν μπορείτε να κατανοήσετε, υπάρχει σχέση μεταξύ των repos, των τραπεζικών καταθέσεων της γενικής κυβέρνησης και του ELA.

Είμαστε σίγουροι πως αυτό θα ήταν ορατό, αν στο δελτίο του δημόσιου χρέους οι αρμόδιοι έβαζαν δίπλα στη μεταβολή των repos, τη μεταβολή των καταθέσεων της γενικής κυβέρνησης.