H γέφυρα που χρειάζεται η Ελλάδα και η ΕΕ

Ισως έχει γίνει λίγο κουραστικό, γιατί ακούμε πολλούς -πολιτικούς και μη- να μιλάνε για άμεσες επενδύσεις επί χρόνια, αλλά σημαντικές επενδύσεις δεν έχουμε δει.

Κάποιες εξαιρέσεις, π.χ. Fraport, απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα και συνήθως υλοποιούνται με καθυστέρηση και συνήθως συνδέονται με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.  

Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) παραμένει ο εύκολος στόχος κάθε φορά που πρέπει να εξοικονομηθούν χρήματα για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, γιατί το πολιτικό κόστος είναι μικρότερο.

Όμως, η  Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως μεγάλες άμεσες επενδύσεις για δύο λόγους.

Πρώτον, για να τονώσουν τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Δεύτερον, για να δημιουργήσουν τις βάσεις για ενίσχυση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης στο μέλλον.

Mια ματιά στην πορεία του λόγου επενδύσεις προς ΑΕΠ διαχρονικά είναι αποκαλυπτική.

Οι επενδύσεις, οι οποίες αντιστοιχούσαν στο 27,2% του ΑΕΠ το 2007, πήραν την κατιούσα τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν κάτω από το 10% του ΑΕΠ το 2015 και να παραμένουν κάπου εκεί το 2016, για να ανακάμψουν κοντά στο 11% του ΑΕΠ το 2017.

Η πορεία εμφανίζεται να είναι στενά συνδεδεμένη με τις επιδόσεις του ΑΕΠ.

Οι επενδύσεις αναμένεται να ανακάμψουν πάνω από το 12% του ΑΕΠ φέτος, κοντά στα επίπεδα του 2014, και να ανακάμψουν περαιτέρω στο 13,7% το 2019.

Η χρήση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων (FDI) που υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης είναι μια λύση.

Ιδίως σε μια περίοδο που οι εγχώριες τράπεζες δεν έχουν την ευχέρεια να χρηματοδοτήσουν επενδυτικά πρότζεκτ σε μεγάλη κλίμακα, οι φορολογικοί συντελεστές για εταιρικά κέρδη και φυσικά πρόσωπα είναι υψηλοί και το δικαστικό σύστημα της χώρας είναι αυτό που είναι κ.τ.λ.

Τι θέλουμε να πούμε;

Οι εθνικές πρωτοβουλίες μέσω του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων, της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και άλλων κινήτρων μπορούν να δώσουν ώθηση στις επενδύσεις από τα χαμηλά επίπεδα  στα οποία βρίσκονται.

Όμως, ούτε η ώθηση, ούτε η διάρκεια στις επενδύσεις θα είναι αυτές που χρειάζεται η Ελλάδα, κατά την ταπεινή μας άποψη.

Για να είναι υψηλό και διατηρήσιμο το επίπεδο των επενδύσεων, θα πρέπει  να γίνει κάτι πολύ πιο φιλόδοξο και μεγαλύτερο σε επίπεδο ευρωζώνης.

Με δεδομένη τη μεγάλη αντίδραση που υπάρχει στις χώρες του Βορρά για τη μεταφορά κρατικών κεφαλαίων από τις χώρες του πυρήνα προς την ευρωπεριφέρεια, θα πρέπει να είναι κάτι άλλο που να μεταφράζεται σε win-win για όλους.

Κοινώς, η μεταφορά κεφαλαίων από ιδιωτικές επιχειρήσεις των χωρών του πυρήνα στις χώρες της περιφέρειας όπως η Ελλάδα.  

Αντί αυτές οι εταιρείες να επενδύουν σε τρίτες χώρες, θα μπορούσαν να το κάνουν στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και αλλού.

Υπό την προϋπόθεση ότι η απόδοση στο επενδυτικό τους κεφάλαιο θα ήταν ικανοποιητική.

Κι εδώ ακριβώς μπαίνει η ευρωζώνη, ώστε να διαμορφώσει ένα ειδικό θεσμικό πλαίσιο κινήτρων που θα διέπει τις συγκεκριμένες άμεσες ξένες επενδύσεις, ώστε να διασφαλισθούν στο μέτρο του εφικτού οι αποδόσεις.

Κι αυτό γιατί χώρες όπως η Ελλάδα δεν θα μπορούν να ανταγωνισθούν άλλες, π.χ. με χαμηλό φορολογικό συντελεστή.

Το θεσμικό πλαίσιο θα μπορούσε να παρέχει φορολογικά κίνητρα, π.χ. να μην πληρώνουν οι εταιρείες φόρο επί των κερδών επί μια 10ετία.

Θα μπορούσαν επίσης να προβλεφθούν ειδικά δικαστήρια γι’ αυτές τις επενδύσεις σε κεντρικό επίπεδο, στα οποία οι εμπλεκόμενοι θα μπορούν να προσφεύγουν σε περίπτωση αμφισβητήσεων.

Ασφαλώς, θα βοηθούσε αν το σχέδιο για έναν προϋπολογισμό της ευρωζώνης, με στόχο την ενίσχυση της «σύγκλισης και της ανταγωνιστικότητας» που θέλει η Γαλλία και ο Μακρόν προχωρούσε.

Όμως,  το ανωτέρω σχέδιο έχει πολύ δρόμο ακόμη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι χώρες όπως η Ελλάδα θα πρέπει να μείνουν με τα χέρια σταυρωμένα.

Η ανάληψη πρωτοβουλίας για τη δημιουργία μιας γέφυρας που θα μεταφέρει ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια από τον πυρήνα προς την Ελλάδα κι άλλες χώρες της ευρωζώνης είναι απαραίτητη, αν θέλουμε να δούμε μεγάλης κλίμακας άμεσες ξένες επενδύσεις.

Και win-win για όλες τις χώρες.