To σκάκι του πετρελαίου

Για χώρες όπως η Ελλάδα, η μείωση της τιμής του μαύρου χρυσού είναι ευλογία.

Όμως, για κάποιες πετρελαιοπαραγωγές χώρες που χρειάζονται τα λεφτά από τις εξαγωγές είναι κατάρα.

Τον περασμένο Αύγουστο-Σεπτέμβριο, πολλοί συζητούσαν αν η τιμή του πετρελαίου θα κατευθυνθεί προς τα 100 δολάρια το βαρέλι (και) λόγω της αναμενόμενης σημαντικής μείωσης της παραγωγής του Ιράν, εξαιτίας των αμερικανικών κυρώσεων.

Σήμερα, αρκετοί συζητούν αν η τιμή θα υποχωρήσει κάτω από τα 50 δολάρια.

Για την ακρίβεια, η κατάσταση θυμίζει λίγο την αντίστοιχη περίοδο του 2014.

Η τιμή του πετρελαίου, π.χ. μπρεντ, είχε υποχωρήσει προς τα 50 δολάρια τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2014 έναντι 110 δολαρίων και πλέον τον Ιούνιο-Ιούλιο της ίδιας  χρονιάς.

Εκείνη την εποχή, ο Al-Naimi, τότε υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, αποφάσισε κάτι ριζοσπαστικό, που δεν είχε ξανακάνει στο παρελθόν.

Να μην κάνει κάτι η χώρα του και ο ΟΠΕΚ, κοινώς να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου, για να στηρίξουν την τιμή του.

Στόχος του ΟΠΕΚ ήταν να οδηγήσει πολλούς Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου στη χρεοκοπία καθώς οι τελευταίοι είχαν υψηλά χρέη να εξυπηρετήσουν.

Μ’ αυτό τον τρόπο, το καρτέλ θα γινόταν εκ νέου κυρίαρχο στην αγορά, καθορίζοντας ευκολότερα τις τιμές.

Για τους επόμενους 18 μήνες, οι τιμές του πετρελαίου κατρακύλησαν, για να πέσουν κάτω από τα 30 δολάρια στις αρχές του 2016.

Αρκετοί Αμερικανοί παραγωγοί υπέφεραν, με την παραγωγή σχιστολιθικού να υποχωρεί 700 χιλ. βαρέλια την ημέρα, την περίοδο 2015-2016.

Όμως, πολλοί περισσότερο επλήγησαν χώρες του ΟΠΕΚ και άλλες εκτός, όπως η Ρωσία.

Το τελευταίο ώθησε τον ΟΠΕΚ να συνεργασθεί με τη Ρωσία στη μείωση της παραγωγής, με στόχο την ενίσχυση της τιμής.

Πού βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με το 2014;

Ο ΟΠΕΚ έχει αυξήσει την παραγωγή του κατά 2 εκατ. βαρέλια ημερησίως από τότε, με το Ιράκ να ξεχωρίζει με αύξηση κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως.

Η αμερικανική παραγωγή αυξήθηκε κατά  2,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως, μετά την προαναφερθείσα ενδιάμεση πτώση.

Η Ρωσία αύξησε επίσης την παραγωγή της κατά 800 χιλ. βαρέλια ημερησίως.

Συνολικά, η παραγωγή όλων των ανωτέρω χωρών και του ΟΠΕΚ αυξήθηκε κατά 5 εκατ. βαρέλια  την ημέρα μεταξύ 2014 και 2018.

Όμως, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου αυξήθηκε κατά 6 εκατ. βαρέλια την ημέρα την ίδια περίοδο, σύμφωνα με την ΙΕΑ, υπερκαλύπτοντας την έξτρα παραγωγή και δίνοντας ώθηση στις τιμές.

Με αυτά τα δεδομένα, ο ΟΠΕΚ θα πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει.

Θα εφαρμόσει την ίδια τακτική με το 2014, αφήνοντας την παγκόσμια ζήτηση να βγάλει το φίδι από την τρύπα;

Ή θα προχωρήσει σε μείωση της παραγωγής με ή χωρίς τη Ρωσία, για να αποκαταστήσει  την ισορροπία στην αγορά πετρελαίου;

Δεν το γνωρίζουμε.

Η απόφαση είναι σύνθετη.

Ιδίως για τους Σαουδάραβες, που βρίσκονται στη γωνία μετά το φιάσκο με τη δολοφονία του Κασόγκι και τις απαιτήσεις του προέδρου Τραμπ να μην αυξηθούν οι τιμές.

Είτε η τιμή του πετρελαίου πάει αρκετά πάνω, είτε αρκετά κάτω, οι συνέπειες στις οικονομίες των χωρών, στις μετοχές και στα ομόλογα δεν θα είναι αμελητέες.

Και το πετρέλαιο θα χρησιμοποιηθεί επίσης ως μοχλός πίεσης, στο πλαίσιο ευρύτερων γεωπολιτικών  εξελίξεων.