Η αρχή του τέλους;

Θα μπορούσε η ιστορία να επαναληφθεί;

Αρκετοί πιστεύουν ότι οι φούσκες και τα κραχ θα επαναληφθούν, γιατί δεν υπάρχει κανένα όριο στo μυωπικό σπέκουλο και στην ιδιοτελή αμνησία της Γουόλ Στριτ και άλλων χρηματοπιστωτικών κέντρων.

Το 2008, η κρίση στην αγορά των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου (subprime mortgages) στις ΗΠΑ, δηλαδή των στεγαστικών δανείων που είχαν δοθεί σε άτομα χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας, οδήγησε στη μεγαλύτερη ύφεση που γνώρισαν οι ανεπτυγμένες χώρες από τη μεγάλη ύφεση (Great Depression) του 1929-1930.

Η υποβάθμιση μεγάλου αριθμού τίτλων ενυπόθηκης εξασφάλισης (Asset Backed Securities) λόγω των υψηλών ποσοστών αθέτησης υποχρεώσεων από τους δανειολήπτες από τις εταιρείες πιστοληπτικής αξιολόγησης που μέχρι τότε τους βαθμολογούσαν από «Α+» έως «ΒΒΒ-»  ήταν φυσική συνέπεια της κρίσης.

Η κρίση οδήγησε στην καταβαράθρωση της αξίας των ομολόγων και των μετοχών, προκαλώντας ένα παγκόσμιο αποπληθωριστικό οικονομικό ρεύμα.

Οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες, π.χ. Fed, BoJ και EKT, έσπευσαν να την αντιμετωπίσουν με μη συμβατικές νομισματικές πολιτικές, οδηγώντας τα επιτόκια στο μηδέν και αγορές τίτλων (QE) που πλημμύρισαν το σύστημα με ρευστό.     

Αν η αχίλλειος πτέρνα το 2008 ήταν η  αγορά των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου, αρκετοί πιστεύουν πως σήμερα είναι η αγορά των εταιρικών ομολόγων.

Οι επιχειρήσεις στις ΗΠΑ κι αλλού έχουν «φορτωθεί» πολύ περισσότερο χρέος σε σύγκριση με το 2008.  

Η πολιτική των χαμηλών επιτοκίων που ακολούθησαν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες ενθάρρυνε αυτή τη συμπεριφορά.

Μάλιστα, στις ΗΠΑ, οι εταιρείες επωφελήθηκαν, δανειζόμενες  μεγάλα ποσά για να επαναγοράσουν μετοχές τους, αυξάνοντας τα κέρδη ανά μετοχή και συντηρώντας το ράλι μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.      

Η προσφορά χρεογράφων από όλες τις επιχειρήσεις αυξήθηκε σημαντικά ενώ η ποιότητάα τους χειροτέρευσε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση πιστοληπτική διαβάθμιση των εκδόσεων χρέους υποχώρησε στο «ΒΒΒ-», δηλαδή την τελευταία βαθμίδα πριν την κατηγορία υψηλού κινδύνου, σύμφωνα με την S&P Global.  

Είναι λοιπόν σαφές ότι η σύσφιξη των νομισματικών συνθηκών που βρίσκεται σε εξέλιξη θα «πονέσει» πολλές από αυτές.

Η ιστορία διδάσκει ότι οι χρεοκοπίες αυξάνονται κατακόρυφα σε τέτοιες περιπτώσεις και ακόμη περισσότερο αν προκύψει οικονομική ύφεση.

Γιατί τα αναφέρουμε όλα αυτά;

Γιατί η φετινή χρονιά μοιάζει να μην είναι απλώς χαμένη αλλά η χειρότερη από το 2008 στην αγορά εταιρικών ομολόγων σε ευρώ και δολάρια, σύμφωνα με τους δείκτες Bloomberg, Barclays.

Τα εταιρικά ομόλογα είναι πολύ πιθανό να καταγράψουν αρνητικές αποδόσεις, εκτός κι αν προκύψει κάποιο μεγάλο ράλι βαδίζοντας προς το τέλος της χρονιάς.

Το ξεπούλημα που πυροδότησαν τα προβλήματα της General Electric οδήγησε τα spreads των ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας σε υψηλό δύο ετών ενώ τα spreads στα εταιρικά ομόλογα υψηλού ρίσκου σε ευρώ, σε υψηλό 7 ετών.

Οι ρωγμές στις πιστωτικές αγορές διευρύνονται κι αυτό δεν είναι καλό σε μια περίοδο που πολλές εταιρείες είναι φορτωμένες με χρέη, όπως και κράτη, ενώ οι εκροές από ομολογιακά funds  ανήλθαν στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων 3 ετών τον Οκτώβριο.

Είναι προοίμιο κάποιας πιο δυσάρεστης εξέλιξης ή η ώρα της αλήθειας;