Οι αγορές είναι ψυχολογία

Το σφυροκόπημα των τραπεζικών μετοχών συνεχίσθηκε χθες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ανεβάζοντας κι άλλο τις απώλειες του κλαδικού δείκτη σε 40% περίπου το τελευταίο τρίμηνο και 24% τον τελευταίο μήνα.

Οι αιτίες έχουν σε μεγάλο βαθμό ελληνικές ρίζες, κατά την άποψή μας.

Όμως, η άνοδος της απόδοσης του 10ετούς ελληνικού ομολόγου στο 4,6%, που συνδέεται με την κόντρα Ρώμης-Βρυξελλών, επιβαρύνει επίσης την επενδυτική ψυχολογία, έχοντας αρνητικό αντίκτυπο στις ελληνικές τραπεζικές μετοχές και στο Χρηματιστήριο γενικότερα.

Είναι μια ακόμη απόδειξη της δύναμης που έχει η ψυχολογία στις αγορές.

Στην προκειμένη περίπτωση, αρκετοί ανησυχούν ενόψει της απόφασης του οίκου S&P για το αξιόχρεο της Ιταλίας προς τα τέλη του μήνα.

Η διαβάθμιση της Ιταλίας από τον S&P είναι «ΒΒΒ» σήμερα και λογικά δεν κινδυνεύει να πέσει κάτω από την επενδυτική κατηγορία «ΒΒΒ-».

Η Ιταλία θα έπρεπε να υποβιβασθεί με πάνω από ένα βαθμό για να απειληθεί με έξωση από τους παγκόσμιους δείκτες ομολόγων και να σταματήσει η ΕΚΤ να δέχεται τα κρατικά ομόλογα για ενέχυρα στις πράξεις αναχρηματοδότησης των τραπεζών.

Παρ’ όλα αυτά, μια ενδεχόμενη υποβάθμιση, έστω κι ενός βαθμού, θα μπορούσε να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τo κλίμα στις αγορές για τα ιταλικά ομόλογα και μετοχές.

Σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα φαύλος κύκλος.  

Αρκετοί επενδυτές θα έσπευδαν να πουλήσουν ιταλικά κρατικά ομόλογα, φοβούμενοι μια νέα υποβάθμιση που θα τα έβγαζε από τους παγκόσμιους δείκτες ομολόγων, ωθώντας τις αποδόσεις τους σε υψηλότερα επίπεδα.

Το τέλος της αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ, η οποία είναι ο μοναδικός  καθαρός αγοραστής ιταλικών κρατικών χρεογράφων επί μήνες, από την αρχή του 2019 διευκολύνει την άνοδο των αποδόσεών τους.

Όμως, η τελευταία μπορεί να δημιουργήσει αμφιβολίες για τη φερεγγυότητα του ιταλικού δημόσιου χρέους, αυξάνοντας τις πιθανότητες μιας νέας υποβάθμισης της Ιταλίας από τους οίκους αξιολόγησης και τροφοδοτώντας τις ρευστοποιήσεις ομολόγων.

Η περαιτέρω αύξηση των αποδόσεών τους θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τις προοπτικές του ιταλικού χρέους, οδηγώντας σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Και φυσικά δεν πρέπει να μας διαφεύγει το χρέος υψηλού ρίσκου που έχουν εκδώσει ιταλικές επιχειρήσεις.

Οι τελευταίες έχουν επωφεληθεί από τις αγορές εταιρικών ομολόγων υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης από την ΕΚΤ, γιατί αρκετοί επενδυτές στράφηκαν σε τίτλους υψηλού ρίσκου, αναζητώντας  υψηλότερες αποδόσεις.

Αν λοιπόν οι αποδόσεις των ιταλικών εταιρικών ομολόγων χαμηλότερης πιστοληπτικής διαβάθμισης αρχίσουν να ανεβαίνουν, δύο τινά θα συμβούν.

Αφενός, θα δυσκολευθούν κι άλλες ιταλικές εταιρείες  να εκδώσουν νέα ομόλογα και αφετέρου, θα επηρεασθούν μάλλον αρνητικά τα αντίστοιχα ομόλογα  άλλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

Είναι προφανές  ότι η ψυχολογία των συμμετεχόντων στην αγορά θα παίξει μεγάλο ρόλο στο αποτέλεσμα.