To δύσκολο παρκάρισμα

Η είδηση-διαρροή στο Bloomberg, που θέλει τις ελληνικές αρχές να διερευνούν τη δυνατότητα των τραπεζών να μειώσουν τα προβληματικά δάνεια που έχουν στα βιβλία τους, παρκάροντάς τα σε οχήματα ειδικού σκοπού (SPV), πέτυχε τον σκοπό της.

Βοήθησε αποφασιστικά στην αλλαγή του κλίματος στο χρηματιστήριο και στην ανάκτηση των απωλειών που είχαν καταγράψει οι τραπεζικές μετοχές την προηγούμενη μέρα.

Όμως, τα πράγματα δεν είναι απλά. Για την ακρίβεια, πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, όπως θα εξηγήσουμε.

Φυσικά, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό όταν κάποιος ακούει για μεταφορά μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες σε SPVs, είναι να αναρωτηθεί γιατί τώρα και όχι πολύ νωρίτερα.

Γιατί θα έπρεπε να χαθούν τόσα χρόνια και τόσα λεφτά, για να γίνει κάτι τέτοιο.

Η απάντηση θα πρέπει να έχει δύο σκέλη, όπως προκύπτει από συνομιλίες με άτομα που έχουν γνώση του θέματος.

Πρώτον, οι πιστωτές δεν επιθυμούσαν να δανείσουν περισσότερα λεφτά στην Ελλάδα απ’ όσα είχαν ήδη δώσει.

Δεύτερον, οι πιστωτές δεν εμπιστεύονταν τη διαχείριση τέτοιου ή τέτοιων σχημάτων σε πρόσωπα που θα είχαν διορίσει οι ελληνικές κυβερνήσεις.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν διάφορες προκλήσεις στη δημιουργία ενός ή περισσότερων SPVs για το παρκάρισμα προβληματικών δανείων.

Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι να δομηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη θεωρηθεί ότι πρόκειται για κρατική βοήθεια.

Αυτό θα ξεπερνιόταν εύκολα, αν μόνο ιδιώτες, π.χ. μεγάλα funds, έβαζαν τα λεφτά για να αγοράσουν τα ομόλογα που θα εξέδιδαν τα SPVs, απορροφώντας παράλληλα τα προβληματικά δάνεια από τις τράπεζες.

Θα μπορούσαν π.χ. η Blackrock, η PIMCO, η Apollo κ.τ.λ. να βάλουν λίγα δισ. ευρώ για να αγοράσουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια πολύ μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας προς 10 ή 20 λεπτά το ευρώ. Για 1 ή 2 δισ. ευρώ θα μεταφέρονταν δάνεια ύψους 10 ή 20 δισ. ευρώ στο SPV, που θα είχε μεγάλη διάρκεια ζωής.

Όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι προφανώς εφικτό.   

Ούτε η συμμετοχή του Δημοσίου με κεφάλαια μαζί με ιδιώτες είναι επιθυμητή, γιατί θα πρόκειται για κρατική βοήθεια, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ όπως μας εξήγησαν.

Αυτό δείχνει πόσο δύσκολο είναι το εγχείρημα.

Γι’ αυτό τον λόγο προφανώς στο σχέδιο που περιγράφεται στο δημοσίευμα του Bloomberg υπάρχει αναφορά στην παροχή κρατικών εγγυήσεων.

Αυτό παραπέμπει σε σχήματα ανά τράπεζα (APS) που χρησιμοποιούνται στην Ιταλία και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης όπως μας επισημάνθηκε.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η τράπεζα πληρώνει ένα ποσό για να καλύψει το κράτος τις ενδεχόμενες αρχικές ζημίες από ένα χαρτοφυλάκιο δανείων που μεταφέρεται εκτός ισολογισμού, βελτιώνοντας τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών.

Π.χ. το 10% για ένα χαρτοφυλάκιο 1 δισ. ευρώ.

Όμως, η Ιταλία και οι άλλες χώρες που το κάνουν έχουν διαβάθμιση επενδυτικής βαθμίδας (investment grade) από τους οίκους αξιολόγησης ενώ η Ελλάδα δεν έχει.

Γιατί η αξιολόγηση του δημοσίου να θεωρηθεί υψηλότερη σε σχέση με κάποιες τράπεζες; Είναι ένα ερώτημα που τίθεται.    

Επίσης, εδώ μιλάμε για μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Ακόμη λοιπόν κι αυτό το σχήμα για την προστασία του ενεργητικού των τραπεζών (APS) αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες και δεν φαίνεται πολλά υποσχόμενο, σύμφωνα με άτομα που έχουν γνώση του θέματος.

Ακόμη κι αν λύνονταν όλα τα θέματα που συνδέονται με την κρατική βοήθεια και προχωρούσε το σχέδιο με τα SPVs, θα έπρεπε στη συνέχεια να επιλυθούν άλλα σημαντικά τεχνικά θέματα όπως η αποτίμηση των δανείων που θα μεταφέρονταν στο SPV.

H εμπειρία δείχνει, τονίζουν στελέχη επενδυτικών οίκων, ότι οι ελληνικές  τράπεζες αποτιμούσαν τα δάνεια πολύ υψηλότερα απ’ ό,τι πραγματικά άξιζαν.

Και τέλος, το μέγα θέμα της διαχείρισης των σχημάτων στα οποία θα μεταφερθούν τα «κόκκινα» δάνεια, σε περίπτωση που υπάρχει εμπλοκή του κράτους για τους γνωστούς λόγους.   

Κοντολογίς, όλα τα σχέδια και σχήματα στα οποία οι τράπεζες θα μπορούσαν να παρκάρουν τα προβληματικά τους δάνεια, βελτιώνοντας αισθητά την ποιότητα των ισολογισμών τους, αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις στην υλοποίησή τους.

Κατά την ταπεινή μας άποψη, μοιάζουν χλωμά.