Τοξικό κοκτέιλ

Υπάρχουν λόγοι για να είναι κανείς σκεπτικός αναφορικά με τις πολιτικές που θα εφαρμόσει η Αθήνα σε μια προεκλογική χρονιά.

Όμως, σκεπτικός θα πρέπει να είναι επίσης κάποιος για το διεθνές  χρηματοοικονομικό περιβάλλον που επηρεάζει σε κάποιο βαθμό την ελληνική οικονομία και αγορές.

Η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύσσεται μεν αλλά δείχνει σημάδια επιβράδυνσης με το θέμα του Brexit ανοικτό και τις εμπορικές αψιμαχίες των ΗΠΑ με την Κίνα και άλλες χώρες σε εξέλιξη.

Υπάρχουν επίσης ανοικτά θέματα με την νέα ιταλική κυβέρνηση και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο μεγάλος συνασπισμός τη Γερμανία λόγω του μεταναστευτικού.

Όμως, το φιτίλι για ενδεχόμενες απρόβλεπτες εξελίξεις μπορεί να προέρχεται από αλλού και πιο συγκεκριμένα τις ΗΠΑ.

Εκτός από τις παρενέργειες που οι πρωτοβουλίες των ΗΠΑ σε εμπορικό επίπεδο έχουν στις αναδυόμενες αγορές και γενικότερα την περιφέρεια, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπεριφέρειας, υπάρχει το μεγάλο ερωτηματικό για τις εκεί χρηματιστηριακές αγορές.

Η ιστορία δείχνει ότι δεν είναι φρόνιμο να πηγαίνει κανείς κόντρα στη Fed.

H αμερικανική νομισματική πολιτική έχει μπει σε κύκλο σύσφιξης εδώ και πολύ καιρό με αύξηση των παρεμβατικών επιτοκίων από την Fed και αντιστροφή του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) πιο πρόσφατα.

Από τους 13 τελευταίους κύκλους σύσφιξης της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής, οι 10 έχουν καταλήξει σε ύφεση της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου και οι 3 σε «έκρηξη» των αναδυομένων αγορών.

Η κρίση του πεσό (Τεκίλα) στο Μεξικό το 1994 είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.

Δεν είναι μυστικό ότι τα πολύ χαμηλά επιτόκια δεν χρησιμοποιούνται μόνο για να δικαιολογήσουν τις υψηλές (με βάση τα ιστορικά στάνταρ) αποτιμήσεις μετοχών και χρηματιστηριακών δεικτών.

Εχουν επίσης  ενθαρρύνει πολλές εισηγμένες εταιρείες να δανείζονται μεγάλα ποσά για να αγοράζουν τις μετοχές τους, συντηρώντας τα κέρδη ανα μετοχή σε υψηλά επίπεδα.

Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτός είναι ένας τρόπος για να αντισταθμισθεί η διάλυση (dilution) που θα προκαλούσε στα κέρδη ανα μετοχή των εταιρειών, οι νέες μετοχές που λαμβάνουν τα διοικητικά στελέχη της εταιρείας στα πλαίσια προγραμμάτων stock options.

Κι όλα αυτά όταν δείκτες αποτίμησης των μετοχών τους βρίσκονται κοντά η υπερβαίνουν τις ακραίες τιμές της αγοράς που παρατηρήθηκαν το 1929 και το 2000.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.

Αν παρατηρήσει κανείς την συμμετοχή των μισθών και των επιχειρηματικών κερδών στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) των ΗΠΑ θα διαπιστώσει το εξής.

Οι μισθοί υποχώρησαν στο χαμηλότερο σημείο ως προς το ΑΕΠ στα τέλη του 2011 ενώ τα εταιρικά κέρδη ανέβηκαν στο υψηλότερο  επίπεδο. Το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ έχει βελτιωθεί κάπως από τότε.

Όλα αυτά είναι φυσιολογικά σε κάποιο βαθμό γιατί η αγορά εργασίας δεν ήταν σε καλή κατάσταση μετά την κρίση του 2008 και οι μισθοί υποχωρούσαν.

Όμως, το αντίθετο συμβαίνει τώρα. Η ζήτηση στην αγορά εργασίας αυξάνεται και η ανεργία βρίσκεται κάτω από το 4%, ευνοώντας την αύξηση των μισθών.

Το τελευταίο δεν είναι κάτι που ευνοεί τα εταιρικά κέρδη. Πολύ περισσότερο όταν τα επιτόκια ανεβαίνουν και οι ισολογισμοί των εταιρειών έχουν μεγαλύτερα δανειακά βάρη.

Για όλους τους ανωτέρω λόγους θα πρέπει να υπάρχει προβληματισμός για την πορεία των αμερικανικών χρηματιστηριακών αγορών που στηρίζεται στις εκτιμήσεις για τα μελλοντικά εταιρικά κέρδη.      

Κι ως γνωστόν αν φταρνιστεί η Γουόλ Στρίτ, θα αρπάξει κρύωμα ο υπόλοιπος κόσμος. Ιδίως, ο πιο ευάλωτος, όπως εμείς.