Η Ελλάδα και το 3ο γερμανικό οικονομικό «θαύμα»  

Την ημέρα της νίκης το 1945, το 80% της βιομηχανικής υποδομής της Γερμανίας είχε μείνει σχεδόν άθικτο από τους βομβαρδισμούς των συμμάχων.

Όμως, το 90% του σιδηροδρομικού της δικτύου είχε καταστραφεί ή δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Ένα χρόνο περίπου αργότερα, η Γερμανία είχε επιδιορθώσει ή ανακατασκευάσει πάνω από 700 γέφυρες και το 90% και πλέον του σιδηροδρομικού δικτύου λειτουργούσε.

Η χώρα έλαβε οικονομική βοήθεια από τους συμμάχους -λέγε με ΗΠΑ- εκείνη την περίοδο, όμως αυτό που κατάφερε σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα εντυπωσίασε εχθρούς και φίλους.

Για πολλούς, ήταν το πρώτο γερμανικό «οικονομικό θαύμα».

Λίγα χρόνια αργότερα, με τη συμφωνία του Λονδίνου, οι σύμμαχοι θα της διαγράψουν ένα μέρος του χρέους, βοηθώντας την οικονομία της ακόμη περισσότερο.

Δεν ήταν η μοναδική περίπτωση που η Γερμανία έδειξε πως μπορεί να τα καταφέρει, ακόμη κι αν αντιμετώπιζε δύσκολες συνθήκες.

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου έφερε την επανένωση των δύο Γερμανιών, προκαλώντας μεγάλα προβλήματα σε μια χώρα της οποίας ο πληθυσμός είχε αρχίσει να γηράσκει.

Η Δυτική Γερμανία δαπάνησε κάπου 2 τρισ. ευρώ για να βοηθήσει την Ανατολική και πρόσφερε ισοτιμία ανταλλαγής 1 προς 1 για το νόμισμα στους κατοίκους του ανατολικού τμήματος της χώρας, που πολλοί θεώρησαν λάθος.

Οι δυσοίωνες προβλέψεις των οικονομολόγων για τους ρυθμούς ανάπτυξης έδειχναν να επιβεβαιώνονται, σε βαθμό που πολλοί άρχισαν να μιλάνε για τον «ασθενή της Ευρώπης». Αλλοι την παρομοίαζαν με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Το 2003, η γερμανική οικονομία βρέθηκε σε ύφεση και τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, ο τότε υπουργός Οικονομικών Hans Eichel έγραφε στους  FT το εξής: «Η πολιτική που είναι αποκλειστικά προσανατολισμένη στην επίτευξη ποσοτικών (δημοσιονομικών) περιοριστικών στόχων βραχυπρόθεσμα ενέχει το ρίσκο όχι μόνο να περιορίσει την ανάπτυξη αλλά να αυξήσει επίσης το χρέος.» Τι ειρωνεία.

Παρ' όλα αυτά η Γερμανία τα κατάφερε, εκμεταλλευόμενη τις αγορές που άνοιξαν στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη και το φθηνό εργατικό δυναμικό τους. Η χώρα μετέφερε μέρος της παραγωγής της σ’ αυτές τις χώρες.

Επιπλέον, αντιμέτωπη με υψηλά ποσοστά ανεργίας μετά την ενοποίηση των δύο Γερμανιών, η χώρα εισήγαγε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και περιόρισε τις δαπάνες του κράτους πρόνοιας. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η εισαγωγή του ευρώ το 1999, που έδωσε ώθηση στις γερμανικές εξαγωγές στις άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Η επαναφορά της γερμανικής οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης ήταν το 2ο οικονομικό «θαύμα».      

Η συγκεκριμένη επιτυχία βασίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και στην αύξηση των εξαγωγών. Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν πάνω από το 46% του ΑΕΠ σήμερα έναντι 27%-28% περίπου στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ξεκίνησε η διαδικασία της ενοποίησης.

Όμως, το διεθνές περιβάλλον στο οποίο βασίστηκε η ευημερία της γερμανικής οικονομίας αρχίζει να αλλάζει. Η Κίνα έχει ήδη ξεκινήσει μια προσπάθεια ενίσχυσης της εσωτερικής ζήτησης, η ρωσική οικονομία δεν είναι στα καλύτερά της και οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε αψιμαχίες με την ΕΕ και άλλες χώρες για τα εμπορικά ζητήματα.

Αν οι γερμανικές εξαγωγές σταματήσουν να αυξάνονται ή, ακόμη χειρότερα, μειωθούν, η οικονομία της θα υποφέρει.

Αποτελεί λοιπόν μεγάλη πρόκληση για τη Γερμανία να αντιμετωπίσει τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται διεθνώς. Και μάλιστα σε μια περίοδο που το τραπεζικό της σύστημα δεν είναι στα καλύτερά του.  

Προς το παρόν, λίγοι δείχνουν να ανησυχούν. Όμως, υπάρχει θέμα.

Αν η Γερμανία κατορθώσει να το αντιμετωπίσει κι αυτό, κάποιος θα μπορούσε  να μιλήσει για το τρίτο οικονομικό «θαύμα».     

Η έκβαση δεν αφορά μόνο τη Γερμανία.

Αφορά κι άλλες χώρες της ευρωζώνης και της ΕΕ, όπως η ελληνική, που εξαρτώνται σε κάποιο βαθμό από τις επιδόσεις της μεγαλύτερης οικονομίας του μπλοκ.