Ο κίνδυνος είναι σαφής και παρών

Η ΕΕ δέχθηκε ισχυρό πλήγμα το καλοκαίρι του 2016 με το δημοψήφισμα υπέρ του Brexit.

Παρότι οι όροι δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί, η Βρετανία οδεύει σταθερά  προς την έξοδο.

Όμως, η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ δεν έχει ταρακουνήσει τη μεγάλη γραφειοκρατία στις Βρυξέλλες κι αλλού.

Προφανώς, οι γραφειοκράτες αισθάνονται ασφαλείς στις δουλειές τους. Εξαίρεση ίσως αποτελούν εκείνοι που έχουν μόνο βρετανικό διαβατήριο και λήγουν οι συμβάσεις τους.

Όμως, το Brexit  δεν είναι το μοναδικό μεγάλο ζήτημα.

Η Πορτογαλία και η Ιρλανδία έχουν αποφοιτήσει επιτυχώς από τα προγράμματα προσαρμογής  και η επίφοβη Ελλάδα ετοιμάζεται να τις ακολουθήσει.

Όμως, οι εξελίξεις στην Ιταλία με τη συγκυβέρνηση δύο λαϊκιστικών κομμάτων ενέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για την ΕΕ.

Η Ιταλία είναι μέλος της ευρωζώνης και της ΕΕ και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην ΕΕ.

Η ίδια έχει το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος σε απόλυτα νούμερα και είναι η μοναδική G7 χώρα της οποίας το κατά κεφαλήν εισόδημα δεν έχει επανέλθει ακόμη στα επίπεδα προ κρίσης.

Πάντως, παρά κάποιες αναταράξεις κατά καιρούς, η αλήθεια είναι πως οι αγορές δεν έχουν αντιδράσει ακόμη επιθετικά σ’ αυτό το σκηνικό, για έναν πολύ σημαντικό λόγο.

Το μεγάλο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (QE) και την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων από την ΕΚΤ. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ενεργητικό της ΕΚΤ εκτιμάται πως πλησιάζει το 39% του ΑΕΠ της ΕΕ έναντι 22% της Fed στις ΗΠΑ.

Για μια μειοψηφία στην ΕΕ και πολλούς στις ΗΠΑ, οι συγγραφείς των σεναρίων που αφορούν την ευρωζώνη και την ΕΕ μένουν στο Βερολίνο.

Όταν οι οπαδοί του Brexit κέρδισαν το δημοψήφισμα, πολλοί θεώρησαν ότι αυτό θα οδηγούσε σε γερμανοποίηση της ΕΕ.

Σε κάποιας μορφής Pax Germanica, που σημαίνει στα λατινικά γερμανική ειρήνη.

Κοινώς, η ειρήνη που επιβάλλει η Γερμανία.

Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται από διαφόρους για να αναδείξει τη γερμανική ιμπεριαλιστική ηγεμονία ή απλώς τη γερμανική κυριαρχία.

Αρκετοί από αυτούς που χρησιμοποιούν τον όρο πιστεύουν σε κάτι που ασπάζεται μια μικρή μειοψηφία στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τους ίδιους, η Γερμανία προσπάθησε δύο φορές ανεπιτυχώς να αποκτήσει τον έλεγχο της Ευρώπης με στρατιωτικά μέσα και απέτυχε.

Όμως, η Γερμανία τα κατάφερε στην τρίτη απόπειρα μέσω της ΕΕ.

Η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ είναι εκείνη που έχει επωφεληθεί περισσότερο από την ΕΕ, ισχυρίζονται.

Είτε λόγω πιο αδύνατου νομίσματος, π.χ. ευρώ έναντι του γερμανικού μάρκου, είτε λόγω χαμηλότερου κόστους δανεισμού και, τέλος, του συστήματος πληρωμών Target 2.

Φυσικά, κανείς  δεν κατηγορεί τη Γερμανία για τα παραπάνω.

Όμως, αρκετοί βλέπουν ανησυχητικά σημάδια στον ορίζοντα και κρούουν τον κίνδυνο του κινδύνου.