Μη μοιράσετε το υπερπλεόνασμα

Σύμφωνα με το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης θα υπερβεί το 3,5% του ΑΕΠ το 2017.

Οσοι παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών το γνωρίζουν εδώ και αρκετές εβδομάδες.  

Το ευρωπαϊκό σκέλος των θεσμών εκτιμούσε από τον Δεκέμβριο ότι το πλεόνασμα μπορούσε να υπερβεί κατά πολύ το 4% του ΑΕΠ το 2017.

Αν λοιπόν το ΕΔΣ έχει δίκιο και συμπεριληφθεί το περιβόητο «κοινωνικό» μέρισμα που διενεμήθη τον περασμένο Δεκέμβριο, ίσο με 0,8% του ΑΕΠ,  το συνολικό πρωτογενές πλεόνασμα θα ξεπεράσει το 4% του ΑΕΠ το 2017.

Κι όλα αυτά με ρυθμό ανάπτυξης 1,4%.

Ακόμη κι αν αφαιρεθούν κάποια εφάπαξ έσοδα και πληρωμές που δεν έγιναν, η επίδοση είναι μεγαλύτερη από τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ πέρυσι.  

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, δηλαδή υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης σε Ελλάδα και ΕΕ, το φετινό πλεόνασμα μπορεί να είναι εξίσου ψηλό ή ακόμη μεγαλύτερο ως προς το ΑΕΠ σε σχέση με πέρυσι.

Η τάση που διαφαίνεται στα νούμερα του κρατικού προϋπολογισμού το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2018 είναι άκρως ενθαρρυντική παρά τις επιμέρους επιφυλάξεις που μπορεί να έχει κάποιος.

Θυμίζουμε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 2,751 δισ. ευρώ το πρώτο δίμηνο έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,307 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2,135 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο το 2017.

Αν και είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο, θα διακινδυνεύαμε την πρόβλεψη ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα ξεπεράσει τον στόχο 3,5% του ΑΕΠ το 2018 υπό νορμάλ συνθήκες.

Σ’ αυτή την περίπτωση, θα τεθεί θέμα διανομής του υπερπλεονάσματος υπό την μορφή κοινωνικού μερίσματος.

Όμως, θεωρούμε ότι θα ήταν μεγάλο λάθος να επιτραπεί να γίνει κάτι τέτοιο.

Κι αυτό γιατί ο στόχος για τα πλεονάσματα είναι ήδη πολύ υψηλός στο 3,5% και συμβάλλει στον περιορισμό του ρυθμού ανάπτυξης.

Επιπλέον, ο εκλογικός κύκλος που σχετίζεται με γενικό χαλάρωμα των δημόσιων οικονομικών θα κάνει την εμφάνισή του το 2019  μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2020, λόγω προεδρικής εκλογής.

Ακόμη, οι σημερινές προβλέψεις θέλουν το 2019 να είναι χρονιά στασιμότητας ή μειωμένων τουριστικών εσόδων, που έδωσαν ώθηση στην ελληνική οικονομία πέρυσι.

Υπάρχει λοιπόν κίνδυνος  να επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης, επηρεάζοντας αρνητικά τα δημοσιονομικά.

Σε μια τέτοια περίπτωση, το λιγότερο που θα ήθελε κανείς είναι το προφανές.

Να χρειασθεί να ληφθούν νέα μέτρα λιτότητας, για να πιαστεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Κάτι τέτοιο θα πλήγωνε την ψυχολογία του κόσμου και των επιχειρήσεων και πιθανόν να ασκούσε επιπλέον πιέσεις στην οικονομία, δυσκολεύοντας την επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα.

Είναι προτιμότερο λοιπόν να χρησιμοποιηθεί το ενδεχόμενο υπερπλεόνασμα του 2018 ως ασφάλεια για την αποφυγή νέων μέτρων λιτότητας το 2019 και πιο πέρα.