Υπάρχει ζωή και χωρίς τις πατερίτσες

Όταν την Ανοιξη του 2014, η Πορτογαλία προσδοκούσε να βγει από το μνημόνιο, ακολουθώντας τα χνάρια της Ιρλανδίας που τα κατάφερε στο τέλος του 2013, είχε να αντιμετωπίσει έναν ισχυρό αντίπαλο.

Τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ο κ. Σόιμπλε ήταν την άποψης ότι η Πορτογαλία θα έπρεπε να παραμείνει σε καθεστώς μνημονίου ή τουλάχιστον πολύ αυστηρότερης εποπτείας από εκείνη που προβλέπεται για τις χώρες που «αποφοιτούν».

Με την υποστήριξη της καγκελαρίου κ. Μέρκελ, που συντάχθηκε με την τότε  κεντροδεξιά ηγεσία της Πορτογαλίας και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες κόντρα στον κ. Σόιμπλε, η μικρή χώρα της Ιβηρικής κατάφερε να «αποφοιτήσει» τον Μάιο του 2014.

Είχε ήδη πίσω της μερικά τρίμηνα με θετικό ρυθμό ανάπτυξης και την επιτυχή ολοκλήρωση 11 αξιολογήσεων από το καλοκαίρι του 2011.

Επιπλέον, η Πορτογαλία είχε δοκιμάσει τις δυνάμεις της στην αγορά από το φθινόπωρο του 2012, ξεκινώντας με υψηλά επιτόκια, αλλά συνέχισε να δανείζεται το 2013 και τους πρώτους μήνες του 2014.

Το αποτέλεσμα ήταν να έχει σωρεύσει ρευστότητα ύψους 15,5 δισ. ευρώ περίπου, όταν βγήκε από το μνημόνιο τον Μάιο του 2014, καλύπτοντας ένα μεγάλο μέρος των δαπανών του 2104 και του 2015.

Φυσικά, η πορεία δεν ήταν πάντοτε ομαλή από εκεί και πέρα.

Λίγους μήνες αφότου η νέα αριστερή κυβέρνηση του κ. Κόστα ανέλαβε την εξουσία στα τέλη του 2015, με σλόγκαν τον τερματισμό της ρευστότητας, οι αμφιβολίες για την πορεία της οικονομίας της επανήλθαν.

Μάλιστα, στελέχη του ΔΝΤ και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανέφεραν σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους με άτομα όπως η αφεντιά μας ότι η Πορτογαλία ήταν πιθανό να ξαναμπεί σε μνημόνιο.

Όμως, το τελευταίο δεν συνέβη.

Τουναντίον, η οικονομία της επιτάχυνε τον βηματισμό της, με την πορτογαλική κυβέρνηση να το αποδίδει στην αύξηση των κοινωνικών δαπανών και του κατώτατου μισθού, που όμως παραμένει χαμηλότερος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο ελληνικό.

Αναμφισβήτητα, η Πορτογαλία παραμένει ευάλωτη στις απότομες μεταβολές των διαθέσεων στις αγορές.

Όμως, η χώρα έχει μπει σε μια κανονικότητα σε αντίθεση με την Ελλάδα, παρότι αρκετοί τρίτοι παρατηρητές επισημαίνουν ότι έχει μεγαλύτερα προβλήματα σε κάποιους τομείς συγκριτικά με μας.

Εδώ, το πολιτικό θερμόμετρο διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, με την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση να ανταλλάσσουν συχνά αιχμές για την περίοδο μετά το προσδοκώμενο τέλος του 3ου μνημονίου τον Αύγουστο, προκειμένου να κερδίσουν πόντους στην κοινή γνώμη.

Η κυβέρνηση θέλει να χρησιμοποιήσει το πολιτικό αφήγημα του τέλους της μνημονιακής περιόδου και της «καθαρής» εξόδου στις αγορές και η αξιωματική αντιπολίτευση να το αντικρούσει.

Όμως, οι ξενοδόχοι, δηλαδή οι αξιωματούχοι της  ευρωζώνης, έχουν διαμηνύσει ότι η Ελλάδα είναι μια διαφορετική περίπτωση και θα τελεί υπό πιο αυστηρή εποπτεία μέχρι να αποπληρώσει το 75% του χρέους της προς αυτούς.   

Η Ελλάδα δεν έχει πολλές επιλογές. Μπορεί όμως να λάβει υπόψη την περίπτωση της Πορτογαλίας, με τις όποιες διαφορές και ομοιότητες.